Nhãn Nhi mỵ - Tống Huy Tông

眼兒媚 - 宋徽宗  Nhãn Nhi Mỵ - Tống Huy Tông

 

玉京曾憶昔繁華,       Ngọc kinh tằng ức tích phồn hoa,

萬裏帝王家.                Vạn lý đế vương gia.

瓊林玉殿,                    Quỳnh lâm ngọc điện,

朝喧弦管,                    Triêu huyên huyền quản,

暮列笙琶.                    Mộ liệt sinh bà.

 

花城人去今蕭索,       Hoa thành nhân khứ kim tiêu tác,

春夢繞胡沙.                Xuân mộng nhiễu Hồ sa.

家山何處,                    Gia sơn hà xứ,

忍聽羌笛,                    Nhẫn thinh Khương địch,

吹徹梅花.                    Xuy triệt mai hoa.

Chú Thích

1- Tống Huy Tông 宋徽宗: thời Bắc Tống là 1 ông vua xa xỉ, ham nữ sắc. Bị nước Kim bắt làm tù binh khi kinh đô Biện Lương thất thủ. Trong thời gian bị lưu đầy, ông làm những bài từ buồn thảm làm cảm động những người thương cho số phận của  1 vị hoàng đế thất trận bị tù đầy.

2- Nhãn Nhi Mỵ 眼儿媚: tên từ điệu, tên khác là thu ba mỵ 秋波媚, gồm 48 chữ chia làm 2 đoạn, đoạn trên 5 câu có 3 bình vận, đoạn dưới 5 câu có 2 bình vận. Cách luật:

X B X T T B B vận

X T T B B vận

X B X T cú

X B X T cú

X T B B vận

 

X B X T B B T cú

X T T B B vận

X B X T cú

X B X T cú

X T B B vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

3- Ngọc kinh 玉京 = kinh đô ngọc = chỉ Biện Lương.

4- Sênh bà 笙琶: sênh=1 loại ống sáo, bà= đàn tỳ bà.

5- Hoa thành 花城: chỉ kinh đô Biện Lương trước khi thất trận.

6- Gia sơn 家山: quê hương.

7- Người Khương 羌: Người nước Kim.

8- Mai Hoa 梅花 = viết tắt tên bài nhạc thổi sáo là Mai hoa lạc 梅花落= hoa mai tàn rụng.

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu nhãn nhi mỵ của Tống Huy Tông.

Từng nhớ tiếc cảnh phồn hoa nơi kinh đô

Chốn đế vương xa vạn dặm.

Rừng (ngọc) quỳnh, cung điện bằng ngọc,

Buổi sáng huyên náo tiếng đàn , tiếng sáo,

Buổi chiều bầy la liệt nào sênh nào đàn tỳ bà.

Trong thành đầy hoa, người đi rồi, nay hoa tiêu điêu.

Trong giấc mộng xuân trên đất (cát) Hồ,

Không biết núi (sông) của mình nơi nao.

Nén lòng nghe tiếng sáo người Khương.

Thổi hết bài Mai Hoa Lac.

Phỏng Dịch

1 Nhãn Nhi Mỵ - Cựu Phồn Hoa

 

Kinh đô nhớ mãi cảnh phồn hoa,

Muôn dặm đế vương gia.

Rừng quỳnh điện ngọc,

Sáng vang khúc sáo,

Chiều dạo cung đàn.

 

Thành hoa người mất nay xơ xác,

Xuân mộng trải nơi xa.

Quê hương đâu nhỉ,

Nén nghe sáo giặc,

Thổi hết mai hoa.

 

2- Cựu Phồn Hoa

Từng nhớ cựu phồn hoa,

Nơi kinh đô ngọc ngà.

Vương gia cách vạn lý,

Điện ngọc rừng quỳnh xa.

 

Buổi sớm mai huyên náo,

Tiếng đàn sáo xướng ca,

Buổi chiều bầy nhạc cụ,

La liệt sênh, tỳ bà.

 

Thành phố đầy hoa nở,

Người đi hoa quạnh hiu.

Xuân về trong giấc mộng,

Trên đất Hồ phiêu lưu.

 

Sông núi mình xa lắc,

Tâm tình buồn nát tan.

Nén lòng nghe sáo giặc,

Thổi khúc mai hoa tàn.

HHD 3-1-2014