Bài
Từ Lãng Đào Sa - Lý Dục
Tác Giả và Tác Phẩm:
Thái tử
Lý Tùng Gia 李從嘉 (Lý Dục) nước Nam Đường giỏi
thi từ ca nhạc. Năm 18 tuổi lấy bà Chu Tường 19
tuổi 周蔷 còn gọi là Chu Nga Hoàng 周娥皇rất giỏi thi từ ca nhạc vũ đạo. Năm 24 tuổi Thái tử Tùng Gia lên ngôi, đổi
tên là Lý Dục 李煜 lập
bà Nga Hoàng làm 昭惠皇后 Chiêu
Huệ Hoàng Hâu thường được người đời gọi là Đại Chu Hậu大周后 .
Năm bà 29 tuổi thì lâm trọng bệng cùng một lúc hoàng tử 4 tuổi bị ngã và tử nạn.
Lúc ấy Lý Dục đã lén lút thư từ qua lại với em ruột của Hoàng hậu là
Bà Chu Vy周薇 hay Chu
Nữ Anh周 女英khi đó mới 15 tuổi. Chu Nữ
Anh nổi tiếng hoa khôi, rất giỏi thi từ ca nhạc vũ đạo, được Lý Dục đưa
vào cung lúc Hoàng Hậu đang lâm trọng bệnh. Một hôm Chu Vy đến thăm
chị, Hoàng hậu hỏi "vào đây từ bao giờ?". Bà Chu Vy không biết
nói dối, trả lời rằng "nhiều ngày rồi". Đại Chu Hậu giận quá, bà
quay mặt vào vách cho đến lúc chết cũng không nhìn mặt kẻ tham tình. Sau
khi Đại Chu Hậu mất được 3 năm, Lý Dục lập bà Chu Vy làm Hoàng hậu tức
là bà Tiểu Chu Hậu 小周后 khi đó
18 tuổi. 7 năm sau thành Kim Lăng thất thủ. Nước Nam Đường
thua nước Bắc Tống. Lý Dục đầu hàng Triệu Khuông Dẫn赵匡胤 .
Cả gia đình Lý Dục hơn 1 nghìn người được dưa lên thuyền chở về Biện
Lương. Lý Dục được Triệu Khuông Dẫn đối đãi tử tế. Bất ngờ Tống
Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn qua đời, em ruột là Triệu Quang Nghĩa 趙 光 義 lên
ngôi tức là Tống Thái Tông 宋太宗.
Tống Thái Tông là người tham dâm hiếu sắc thô bạo, đối sử tàn tệ với
gia đình Lý Dục. Năm 978, Lý Dục qua đời, khi ấy 42 tuổi.
Cùng năm ấy bà Tiểu Chu Hậu cũng qua đời hưỏng dương 28 tuối. Đó
là theo chính sử. Tất cả cá dữ kiện khác đều là do tham khảo truyện
dã sử và dân gian.
Từ đầu năm 978 Tống Thái
Tông đã nhiều lần triệu bà Tiểu Chu Hâu vào cung, cưỡng gian thô bạo. Mỗi
lần về bà đều khóc lóc, chửi mắng Lý Dục là không bảo vệ được vợ
mình. Vì
vậy Lý Dục đau buồn viết ra những bài từ cuối cùng trong đời, thống
thiết thương nhớ quốc gia của mình như bài từ Ngu Mỹ Nhân (Cảm Cựu, cố quốc bất
kham hồi thủ nguyệt minh trung) và Lãng Đào Sa (Vô hạn giang sơn), làm Tống
Thái Tông vô cùng tức giận.
Vào ngày sinh nhật thứ 42 của Lý Dục, mồng 7 tháng 7 năm 978, Tống
Thái Tông sai thái giám và võ sĩ đem đến ban cho Lý Dục một chén rượu
có pha chất độc khiên cơ dược lấy từ cây mã tiền. Lý Dục uống xong người
co giật thảm thiết và chết trong đau đớn trước đôi mắt kinh
hoàng của Tiểu Chu Hậu. Sau khi chồng qua đời bà Tiểu Chu Hậu không
trang điểm, không chải tóc, lấy nước mắt rửa mặt, nhịn ăn rồi
cũng chết. Bà được chôn cất cạnh mộ phần Lý Dục.
(Có sách
nói bà thắt cổ tự ải. Tin tức này là vô căn cứ.)
Nay xin cống hiến các anh các chị bài từ Lãng Đào
Sa.
Nếu anh chị nào không thích
email này, xin tùy tiện xóa bỏ. Rất cảm ơn.
浪淘沙 李煜 Lãng Đào Sa - Lý Dục
無限江山 Vô hạn giang sơn.
簾外雨潺潺, Liêm ngoại vũ sàn sàn,
春意闌珊。 Xuân ý lan san.
羅衾不耐五更寒。 La khâm bất nại ngũ canh hàn,
夢裏不知身是客, Mộng lý bất tri thân thị khách,
一晌貪歡。 Nhất hưởng tham hoan.
獨自莫憑欄, Độc tự mạc bằng lan,
獨自莫憑欄, Độc tự mạc bằng lan,
無限江山。 Vô hạn giang sơn.
別時容易見時難。 Biệt thời dung dị kiến thời nan.
流水落花春去也, Lưu thủy lạc hoa xuân khứ dã,
天上人間! Thiên thượng nhân
gian.
Dịch Nghĩa:
Bài từ theo điệu lãng đào sa của
Lý Dục
(Nguyên bài này là bài hát của Đường
giáo phường có tên là Lãng Đào Sa Lệnh(浪淘沙令), thất ngôn tuyệt
cú, Lý Dục đổi thành trường đoản cú, tổng cộng 54 chữ, vần bằng.
Sau này Liễu Vĩnh và Chu Bang Ngạn viết thành điệu khác là Lãng Đào Sa Mạn)
Vô hạn giang sơn.
Ngoài mành mưa tí tách
(sàn sàn: tiếng nước chảy= tí tách, róc
rách...)
Ý xuân suy tàn (lan san = rã rời, tàn lụi,
suy tàn)
Chăn đơn không nén được 5 canh lạnh,
(La khâm = cái chăn dệt bằng tơ lụa; Bất nại=
không chịu được)
Trong mộng quên rằng mình là khách đang
bị giam lỏng,
Một lúc tham lam cái vui trong mộng (Nhất hưởng
= 1 đoạn thời gian)
Một mình chớ dựa lan can,
Giang sơn vô giới hạn.
(Hai câu này có ý là: không muốn dựa
vào lan can để nhìn về giang sơn cũ)
Từ biệt (chốn cũ) thì dễ mà thấy lại (chốn
cũ) thì khó.
Nước chảy hoa rơi xuân cũng đi,
Thiên thượng nhân gian
(Câu này lấy chữ từ bài "Trường Hận
Ca" của Bạch Cư Dị:
Đản giao tâm tự kim điền kiên, Thiên
thượng nhân gian hội tương kiến
但教心似金鈿堅,天上人間會相見
Thiên thượng nhân gian là 1 danh từ, không phải thiên thượng và nhân gian,
ám chỉ nơi về cuối cùng của Lý Dục)
Tạm Dịch:
Mưa thánh thót bên mành,
Ý xuân tàn lụi nhanh.
Chăn đơn không nén được,
Cơn lạnh suốt năm canh.
Trong mơ quên phận khách,
Một thoáng tham vui tràn.
Lan can không muốn tựa,
Vọng núi sông thênh thang.
Biệt ly sao dễ dàng,
Nhìn lại quá gian nan.
Hoa rơi, nước chảy, xuân tàn,
Chỉ còn thiên thượng nhân gian đợi
chờ!
HHD 1/16/2014
Từ đời Tống, có người đã vẽ 1 bức
tranh lưu truyền trong dân gian, lấy tên là:
熙 陵 幸 小 周 后 图 = Hy
Lăng hạnh Tiểu Chu Hậu đồ (ảnh Thái Tông yêu bà Tiểu Chu Hậu)
Có người đề 1 bài thơ lên bức
tranh, đại ý mắng Tống Thái Tông là vô đạo và sẽ chịu qủa
báo. Quả nhiên 5 đời sau, Bắc Tống thua nước Kim, cả thảy hơn 3 ngàn mệnh
phụ phu nhân, công nương, công chúa của hoàng tộc bị
quân tướng Kim làm nhục.
熙 陵 幸 小 周 后 图
Thương thay một kiếp hồng
nhan,
Gió mưa vùi dập
hương tàn ngọc tan.
HHD
No comments:
Post a Comment