Thanh Môn Dẫn - Trương Tiên

青門引 - 張先  Thanh Môn Dẫn – Trương tiên

春思。                       Xuân Tứ

乍暖還輕冷。            Sạ noãn hoàn khinh lãnh.

風雨晚來方定。         Phong vũ vãn lai phương định.

庭軒寂寞近清明，     Đình hiên tịch mịch cận thanh minh,

殘花中酒，                Tàn hoa trung tửu,

又是去年病。             Hựu thị khứ niên bệnh.

樓頭畫角風吹醒。     Lâu đầu họa giác phong xuy tỉnh.

入夜重門靜。            Nhập dạ trùng môn tĩnh.

那堪更被明月，         Na kham cánh bị minh nguyệt,

隔牆送過鞦韆影。     Cách tường tống quá thu thiên ảnh.

Chú Thích

1 Thanh môn dẫn青門引:  tên từ điệu với 52 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 3 trắc vận. Cách luật:

 

T T B B T vận

B T T B B T vận

B B T T T B B cú

X B X T cú

T T T B T vận

 

B B T T B B T vận

T T B B T vận

T B T T B T cú

T B T T B B T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2 Xuân tứ 春思: ý xuân, cảnh sắc và thời tiết mùa xuân.

3 Sạ 乍: chợt.

4 Vãn lai 晚來: đến tối.

5 Phương định 方定: mới ngừng.

6 Đình hiên 庭軒: đình viện 庭院, sân vườn, hành lang.

7 Thanh minh 清明: tiết thanh minh trong tháng 3 âm lịch.

8 Tàn hoa殘花: hoa tàn.

9 Trung tửu (zhōng jiǔ) 中酒: rượu uống ngà ngà không say không tỉnh, hoặc là “Trúng tửu (zhòng jiǔ) 中酒”: uống rượu say.

10 Tàn hoa trúng tửu 殘花中酒: lấy ý từ câu thơ của Đỗ Mục: “Tàn xuân Đỗ Lăng khách, Trúng tửu lạc hoa tiền 残春杜陵客, 中酒落花前: Người khách ở Đỗ Lăng (tác giả tự ví mình) lúc xuân tàn, say rượu (hoặc là say cảnh) trước đám hoa rơi.

11 Bệnh 病: tật bệnh (ý nói là bệnh tửu 病酒: tật uống rượu).

12 Lâu đầu 樓頭: lầu nhỏ trên thành để canh gác.

13 Họa giác 畫角: tù và dùng trong quân đội, vì làm bằng sừng súc vật lại có chạm trổ nên gọi là họa giác.

14 Trùng môn 重門: cửa sắt, cửa cung, 2 lần cửa.

15 Nả kham 那堪: sao chịu đựng được.

16 Cách tường 隔牆: cách vách, ý nói nhà bên cạnh.

17 Thu thiên 鞦韆: cái xích đu.

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu thanh môn dẫn của Trương tiên.

Ý xuân.

Khí hậu chợt ấm áp nhưng vẫn còn hơi lạnh.

Gió mưa đến chiều tối mới ngưng.

Sân vưòn tịch mịch lúc gần tiết thanh minh,

Lúc này hoa đã tàn và mình đang say rượu,

Lại là cái tật (uống rượu) từ năm ngoái.

Tiếng tù và từ vọng gác trên thành và gió thổi làm mình tỉnh lại.

Trời đã về đêm, trong 2 lớp cửa yên tĩnh.

Sao chịu đựng được (cảnh tĩnh mịch này) lại thêm bị ánh trăng sáng…

Chiếu ảnh cái xích đu (1 thiếu nữ đang lắc lư) từ nhà bên đưa lại.

Phỏng Dịch

1 Thanh Môn dẫn – Ý Xuân

 

Chợt ấm còn hơi lạnh,

Mưa gió đến chiều vừa tạnh.

Sân vườn tịch mịch sắp thanh minh,

Hoa tàn say khướt,

Lại mắc năm xưa bệnh.

 

Tù và lầu các phong lay tỉnh.

Cửa kép vào đêm tĩnh.

Nản sao lại bị trăng sáng.

Cách tường đưa đến cây du ảnh.

 

2 Ý xuân

 

Chợt ấm còn hơi lạnh,

Gió mưa chiều đã tạnh.

Tịch mịch trong sân nhà,

Thanh minh đã đến cạnh.

 

Tàn xuân hoa rụng đầy,

Túy lúy nhìn hoa bay.

Cảnh tượng từ năm ngoái,

Vẫn mang cố tật say.

 

Vọng gác tù và vang,

Gió đưa tỉnh rượu tàn.

Đêm về trong cánh cổng,

Yên tĩnh sầu miên man.

 

Tâm hồn bao khắc khoải,

Trăng sáng thêm bi ai.

Cách vách bóng đưa lại,

Đơn côi võng đêm dài.

 

3 Ý Xuân

Tiết trời chợt ấm chợt chen lạnh,

Mưa gió chiều về vừa mới ngưng.

Gần đến Thanh minh vườn tĩnh mịch,

Hoa tàn, say rượu tật không đừng.

Tù và vọng gác, gió lay tỉnh,

Yên tĩnh vào đêm lớp cửa đôi.

Vắng lặng buồn tênh trong ánh nguyệt,

Nhà bên đưa bóng võng đơn côi.

HHD 9-2019

Bản Dịch của Lộc bắc

Thanh Môn Dẫn

1-     

Xuân ý

Chợt ấm còn hơi lạnh

Gió mưa chập tối mới tạnh

Sân vườn tịch mịch sắp thanh minh

Hoa tàn say khướt

Từ năm ngoái thành bệnh

 

Vọng gác, tù và, gió rít - tỉnh

Cửa kép, đêm yên tĩnh

Thêm sáng trăng sao kham nổi

Nhà bên chiếu qua xích đu ảnh

          

2-     

Ý xuân… chợt ấm còn hơi lạnh

Chập tối gió mưa vừa ngớt tạnh

Tịch mịch sân vườn sắp đạp thanh

Hoa tàn say khướt nay thành bệnh

 

Vọng gác, tù và, gió rít - tỉnh

Cửa vây, đêm vắng thật yên tĩnh

Sáng trăng soi rọi, thảy sao kham

Hàng xóm xích đu mờ chiếu ảnh

 

Lộc Bắc

Jul20