Túy Lạc Thác - Tô Thức

醉落魄 - 蘇軾   Túy Lạc Thác – Tô Thức

述情  Thuật Tình

離京口作 Ly Kinh Khẩu tác

 

輕雲微月，                 Khinh vân vi nguyệt,

二更酒醒船初發。Nhị canh tửu tỉnh thuyền sơ phát.

孤城回望蒼煙合。Cô thành hồi vọng thương yên hợp.

記得歌時，                 Ký đắc ca thời,

不記歸時節。             Bất ký quy thời tiết.

 

巾偏扇墜藤床滑，Cân thiên phiến trụy đằng sàng hoạt,

覺來幽夢無人說。Giác lai u mộng vô nhân thuyết.

此生飄蕩何時歇？Thử sinh phiêu đãng hà thời hiết?

家在西南，                 Gia tại tây nam,

常作東南別。             Thường tác đông nam biệt.

 

Chú Thích

1- Túy lạc thác 醉落魄: tên từ bài, tên khác là “Nhất hộc châu一斛珠”, “Oán xuân phong怨春風”, “Chương đài nguyệt章台月”. Bài từ này có 57 chữ, 2 đoạn toàn trắc vận. Cách luật: 

 

X X X T vận

X B X T B B T vận

X X X X B B T vận

X T B B cú

X T X X T vận

 

X B X T B X T vận

X B X T B B T vận

X X X X B B T vận

X T B B cú

X T X X T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Kinh khẩu京口: tức cổ thành古城 ở thị trấn Trấn Giang鎮江, tỉnh Giang Tô, TH.

3- Nhị canh二更: từ 9 giờ tối đến 11 giờ đêm.

4- Cô thành孤城: chỉ Kinh Khẩu京口.

5- Thương yên蒼煙: mầu sương mù xám tro.

6- Ký đắc ca thời記得歌時: nhớ lúc ca hát. Bản khác chép “Công tử giai nhân公子佳人: công tử và người đẹp”.

7- Cân巾: khăn bịt đầu.

8- Thiên偏 = thiên tà偏斜: nghiêng lệch. 

9- Trụy墜 = trụy lạc墜落: rơi xuống.

10- Đằng sàng藤床: giường làm bằng dây mây.

11- Hoạt滑 = hoạt nị滑膩: trơn nhẵn bóng.

12- Gia tại tây nam家在西南: Tô Thức đang làm thông phán通判 ở Hàng Châu杭州 nên ông nói quê ông, Tứ Xuyên四川, ở phía tây nam của tỉnh Hàng Châu.

13- Thường tác đông nam biệt常作東南別: thường đi lại quanh vùng phụ cận Hàng Châu, tức là hướng đông nam của Tứ Xuyên. Ý nói công việc làm quan của ông rất vất vả.

 

Dịch Nghĩa

Ghi chú của tác giả: làm bài này khi rời Kinh Khẩu.

 

Mây nhẹ bay, trăng mờ ảo,

Lúc canh 2 tỉnh rượu thì thuyền mới bắt đầu đi.

Nhìn lại Cô thành đã chìm trong làn sương mù dầy.

Nhớ lúc ca hát (ca nhi hát lúc tiễn đưa),

Không nhớ tình cảnh lúc lên thuyền.

 

Cái khăn đội đầu lệch méo, cái quạt rơi xuống, cái giường mây trơn trợt.

Lúc tỉnh lại, trong giấc mộng yên tĩnh, không nói chuyện với ai, hoặc là không kể lại với ai.

Trong kiếp này, cuộc đời trôi nổi, bao giờ mới được nghỉ ngơi?

Nhà mình ở hướng tây nam,

Mình thường di chuyển bên hướng đông nam.

 

Phỏng Dịch

Kiếp Phiêu Bồng

 

Mây mỏng trăng mờ đêm tối vây,

Thuyền đi tỉnh rượu lúc canh hai.

Cổ thành nhìn lại màn sương phủ,

Chẳng nhớ gì ngoài tiếng hát hay.

 

Khăn lệch quạt rơi giường nhẵn mây,

Tỉnh ra u mộng nào ai hay.

Kiếp này phiêu đãng không ngừng nghỉ,

Quê cũ tây nam, mình vẫn đây.

 

HHD 02-2021