Lâm Giang Tiên - Lộc Kiền Ỷ

臨江仙 - 鹿虔扆  Lâm Giang Tiên - Lộc Kiền Ỷ

 

金鎖重門荒苑靜，     Kim tỏa trùng môn hoang uyển tĩnh,

綺窗愁對秋空。         Ỷ song sầu đối thu không.

翠華一去寂無蹤。     Thúy hoa nhất khứ tịch vô tung.

玉樓歌吹，                 Ngọc lâu ca xúy,

聲斷已隨風。             Thanh đoạn dĩ tùy phong.

 

煙月不知人事改，     Yên nguyệt bất tri nhân sự cải,

夜闌還照深宮。         Dạ lan hoàn chiếu thâm cung.

藕花相向野塘中，     Ngẫu hoa tương hướng dã đường trung,

暗傷亡國，                 Ám thương vong quốc,

清露泣香紅。             Thanh lộ khấp hương hồng.

 

Chú Thích

1- Lâm Giang Tiên 臨江仙: nguyên là tên 1 bài hát của Đường giáo phường, sau dùng làm tên từ bài. Bài này song điệu có 58 hoặc 60 chữ, vần bằng. Có người nói bài này Lộc Kiền Ỷ làm để thương tiếc nhà Hâu Thục Mạnh Sưởng孟昶, cũng có người nói thương tiếc nhà Tiền Thục Vương Diễn王衍. Cách luật:

 

X X B X B X T cú

X B X T B B vận

X B X T T B B vận

X B X T cú

X T T B B vận

 

X X T X B X T cú

X B X T B B vận

X B X T T B B vận

X B X T cú

X T T B B vận

 

2- Kim tỏa trùng môn金鎖重門: nhiều lớp cửa khóa.

3- Hoang uyển荒苑: vường của hoang gia bị bỏ hoang phế.

4- Ỷ (khỉ) song 綺窗：Song hộ có vẽ hoa văn mầu sắc.

5- Thu không秋空: bầu trời mùa thu.

6- Thúy hoa翠華 = Thúy vũ hoa cái翠羽華蓋: những võ khí hoặc cờ xí mà những người tùy tùng của hoàng đế mang theo đã dùng lông chim phỉ thúy làm trang sức. Trong bài này chữ “thúy hoa” ám chỉ hoàng đế.

7- Vô tung無蹤: không có tung tích.

8- Ngọc lâu玉樓: nhà lầu trong cung vua.

9- Ca xúy歌吹: tiếng đàn hát.

10 Yên nguyệt煙月: khói và trăng hoặc ánh sáng trăng khi trời có mây mỏng.

11- Dạ lan夜闌: đêm sắp hết, thâm khuya.

12- Thâm cung深宮: cung cấm của hoàng gia.

13- Ngẫu hoa藕花: hoa sen.

14- Tương hướng相向: đối diện nhau.

15- Dã đường野塘: ao hồ hoang vắng.

16- Ám thương暗傷: âm thầm thương tiếc.

17- Thanh lộ清露: giọt sương trong trẻo.

18- Hương hồng香紅: chỉ hoa sen.

 

Dịch Nghĩa

Nhiều lớp cửa cung khóa kín, vường thượng uyển hoang vu yên tĩnh.

Cửa sổ hoa lệ đượm buồn nhìn bầu trời thu.

Nhà vua đã ra đi hoàn toàn không tung tích.

Những tiếng đàn hát trên lầu ngọc ngày xưa,

Đã tan biến theo làn gió.

 

Khói trăng không biến đến việc người thay đổi,

Trong đêm tàn còn chiếu trên cung xưa.

Trên mặt hồ hoang phế chỉ còn hoa sen soi bóng.

Âm thầm thương tiếc cho quốc gia đã mất,

Những giọt sương trong trẻo đọng trên lá sen rơi xuống như những giọt châu lệ.

 

Phỏng Dịch

Non Nước Xưa

 

Cửa cung khóa kín trùng trùng,

Vườn hoa thượng uyển một vùng hoang vu.

Đượm buồn song hộ trời thu,

Người xưa nay đã phiêu du nơi nào.

Lầu cao đàn hát xôn xao,

Âm thanh ngày ấy tan vào gió khơi.

 

Khói trăng không biết đổi dời,

Đêm tàn mờ chiếu một trời cung xưa.

Hoa sen hồ cũ còn trơ,

Ngậm ngùi vong quốc hững hờ giọt sương.

Như dòng lệ khóc hồng hương.

 

HHD 12-2019