Điệp Luyến Hoa - Lý Thanh Chiếu

蝶戀花 - 李清照  Điệp Luyến Hoa – Lý Thanh Chiếu

 

暖雨晴風初破凍，     Noãn vũ tình phong sơ phá đống,

柳眼梅腮，                 Liễu nhãn mai tai,

已覺春心動。             Dĩ giác xuân tâm động.

酒意詩情誰與共？     Tửu ý thi tình thùy dữ cộng?

淚融殘粉花鈿重。     Lệ dung tàn phấn hoa điền trọng.

 

乍試夾衫金縷縫，     Sạ thí giáp sam kim lũ phúng,

山枕斜欹，                 Sơn chẩm tà y,

枕損釵頭鳳。             Chẩm tổn thoa đầu phụng.

獨抱濃愁無好夢，     Độc bão nùng sầu vô hảo mộng,

夜闌猶剪燈花弄。     Dạ lan do tiễn đăng hoa lộng.

 

Chú Thích

1- Điệp luyến hoa 蝶戀花: tên từ bài, gồm 60 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn có 4 trắc vận. Cách luật:

 

X  T  X  B  B  T  T vận

X  T  B  B cú

X  T  B  B  T vận

X  T  X  B  B  T  T vận

X  B  X  T  B  B  T vận

 

X  T  X  B  B  T  T vận

X  T  B  B cú

X  T  B  B  T vận

X  T  X  B  B  T  T vận

X  B  X  T  B  B  T vận

 

X = bất luận; T = trắc thanh; B = bình thanh; cú = hết câu; vận = vần

 

2- Noãn vũ 暖雨: mưa ấm áp trong mùa xuân.

3- Tình phong 晴風: gió hòa.

4- Sơ phá đống 初破凍: băng giá mới tan.

5- Liễu nhãn 柳眼: lá liễu non hẹp và dài như con mắt. Bản khác chép “Liễu nhuận 柳潤: lá liễu mịn màng.”

6- Mai tai 梅腮: cánh hoa mai như má của mỹ nhân.

7- Hoa điền 花鈿: đồ trang sức của phụ nữ.

8- Sạ 乍: chợt, mới bắt đầu.

9- Giáp sam 夾衫: áo kép. Bản khác chép giáp y 夾衣.

10- Kim lũ phùng 金縷縫: dùng kim tuyến may y phục.

11- Sơn chẩm 山枕: gối làm bằng gỗ đàn hương 檀. Hình của nó u lên như chữ “Sơn山” nên gọi là sơn chẩm. Bản khác chép “Uyên chẩm 鸳枕: gối thêu chim uyên ương.”

12- Y 欹: dựa, tựa. Tà y 斜欹: nghiêng người dựa vào. Bản khác chép “Y tà 欹斜: cùng một ý nghĩa.”

13- Tổn 損: làn hư hại.

14- Thoa đầu phụng 釵頭鳳: cái thoa cài tóc hình đầu chim phụng.

15- Dạ lan 夜闌: đêm đã khuya.

16- Đăng hoa 燈花: cái bấc đèn sau khi cháy có hình dạng như cái hoa.

 

Dịch Nghĩa

Mưa ấm gió hòa tuyết mới tan,

Lá cây liễu và cánh hoa mai mới mọc,

Cảm thấy mùa xuân đã đến làm tâm tình rung động.

Không có ai để cùng vui uống rượu và luận thơ,

Dòng lệ làm lem má phấn và cảm thấy đồ trang sức nặng nề (không có hứng thú trang điểm vì bạn vắng nhà).

 

Chợt thử lấy sợi vàng đem may áo kép,

Nghiêng người dựa vào cái gối gỗ,

Gối làm hỏng đầu cái thoa cài tóc hình chim phụng.

Cô đơn ôm mối sầu đậm, không có giấc mơ đẹp đẽ,

Đêm đã khuya, còn cắt, chơi với cái hoa bấc đèn.

 

Phỏng Dịch

1 Điệp Luyến Hoa – Tình Xa Cách

 

Mưa ấm gió hòa băng mới chẩy,

Mắt liễu tai mai,

Đã cảm lòng xuân nổi.

Ý rượu tình thơ ai bạn với.

Lệ tàn phấn nặng thoa vàng bội.

 

Chợt thử chỉ vàng may áo mới.

Dựa gối nghiêng người,

Hỏng phụng thoa vì gối.

Không mộng đẹp ôm sầu một mối.

Bấc đèn cắt mãi trong đêm tối.

 

2 Tình Xa Cách

 

Mưa ấm gió hòa băng mới tan,

Cánh mai lá liễu động lòng xuân.

Tình thơ ý rượu cùng ai ngỏ,

Nặng tóc nữ trang lệ phấn tàn.

 

Chợt thử sợi vàng may áo kép

Gối trầm dựa hỏng phụng đầu thoa.

Mối sầu ôm nặng, mộng không đẹp

Đùa cắt đêm tàn đèn lửa hoa.

 

HHD 09-2021