Thanh Bình Nhạc - Tân Khí Tật

清平樂 - 辛棄疾  Thanh Bình Nhạc – Tân Khí Tật

村居  Thôn cư

 

茅檐低小，                 Mao diêm đê tiểu,

溪上青青草。             Khê thượng thanh thanh thảo.

醉裏吳音相媚好，     Túy lý ngô âm tương mị hảo,

白髮誰家翁媪？         Bạch phát thùy gia ông ảo?

 

大兒鋤豆溪東，         Đại nhi sừ đậu khê đông,

中兒正織雞籠。         Trung nhi chính chức kê lung.

最喜小兒亡賴，         Tối hỷ tiểu nhi vô lại,

溪頭卧剝蓮蓬。         Khê đầu ngọa bác liên phùng.

 

Chú Thích

1- Thanh bình nhạc 清平樂: nguyên là một khúc hát của Đường giáo phường 唐教坊. Vì dùng 2 điệu thanh nhạc 清樂 và bình nhạc 平樂nên được gọi là “Thanh bình nhạc”. Từ này có 46 chữ, đoạn trên có 4 trắc vận, đoạn dưới có 3 bình vận. Cách luật:

 

X X X T vận

X T B B T vận

X T X B B X T vận

X T X B X T vận

 

X T X T B B vận

X X X T X B vận

X T X B X T cú

X X X T B B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú hết câu; vận: vần

 

2- Mao diêm 茅檐: mái tranh, nhà cỏ.

3- Ngô âm 吳音: khẩu âm vùng nước Ngô 吳.

4- Tương mị hảo 相媚好: đùa vui với nhau.

5- Ông ảo 翁媪: ông già, bà lão.

6- Sừ đậu 鋤豆: cuốc bỏ cỏ trong ruộng trồng đậu.

7- Chức 織: dệt, đan.

8- Kê lung 雞籠: lồng gà.

9- Vô lại 亡賴: = 無賴: trong bài này có nghĩa là bướng bỉnh nghịch ngợm.

10- Ngọa卧: nằm, ngồi xổm.

11- Ngọa bác liên phùng 臥剝蓮蓬: ngồi xổm (hoặc nằm) bóc bát sen.

 

Dịch Nghĩa

Xóm làng.

Mái tranh thấp nhỏ.

Trên bờ suối cỏ mọc xanh xanh.

Người say sưa nói giọng Ngô vui đùa với nhau.

Những ông già bà lão đầu bạc ở nhà ai?

 

Trẻ lớn cuốc cỏ trong ruộng đậu ở phía đông con suối.

Trẻ nhỡ chính đang đan lồng gà.

Thích nhất là trẻ nhỏ nghịch ngợm,

Ngồi xổm (hoặc nằm) ở đầu suối bóc bát sen.

 

Phỏng Dịch

Thanh Bình Nhạc - Cảnh Quê

 

Nhà tranh thấp nhỏ,

Bờ suối xanh xanh cỏ.

Túy lúy giọng Ngô đùa vui rộ,

Đầu bạc ông già bà cụ.

 

Trẻ lớn cuốc đậu khe đông,

Trẻ nhỡ chính đương đan lồng.

Thích nhất trẻ con nghịch ngợm,

Nằm đầu suối bóc sen hồng.

 

HHD 12-2021