Thước Đạp Chi - Phùng Diên Kỷ

鵲踏枝 - 馮延巳  Thước Đạp Chi 2 – Phùng Diên Kỷ

 

梅落繁枝千萬片，    Mai lạc phồn chi thiên vạn phiến,

猶自多情，                 Do tự đa tình,

學雪隨風轉。             Học tuyết tùy phong chuyển.

昨夜笙歌容易散，     Tạc dạ sinh ca dung dị tán,

酒醒添得愁無限。     Tửu tỉnh thiêm đắc sầu vô hạn.

 

樓上春山寒四面，     Lâu thượng xuân sơn hàn tứ diện,

過盡征鴻，                 Quá tận chinh hồng,

暮景煙深淺。             Mộ cảnh yên thâm thiển.

一晌憑闌人不見，     Nhất hưởng bằng lan nhân bất kiến,

鮫綃掩淚思量遍。     Giao tiêu yểm lệ tư lương biến.

 

Chú Thích

1 Thước Đạp Chi 鵲踏枝: tên từ điệu, tức là Điệp luyến hoa 蝶戀花, Hoàng kim lũ 黄金縷, Phụng thê ngô 鳳栖梧, Quyển châu liêm 卷珠簾, Nhất mộng kim一箩金, v.v. Bài này song điệu 60 chữ, đoạn trước đoạn sau đều có 4 trắc vận. Cách luật:

 

X  T  X  B  B  T  T vận

X  T  B  B cú

X  T  B  B  T. vận

X  T  X  B  B  T  T, vận

X  B  X  T  B  B  T. vận

 

X  T  X  B  B  T  T. vận

X  T  B  B cú

X  T  B  B  T. vận

X  T  X  B  B  T  T, vận

X  B  X  T  B  B  T. vận

 

X: Bất luận; T: trắc thanh; B: bình thanh.

2- Do tự 猶自 = thượng tự 尚自: còn tự. Do tự đa tình: lúc hoa rụng chưa hoàn toàn héo vô tri mà tự chúng vẫn còn vẻ tươi đẹp đa tình.

3- Sinh ca 笙歌: thổi sênh ca hát. Ám chỉ đàn hát.

4- Dung dị 容易 = khinh dị 轻易: nhẹ nhàng.

5- Lâu thượng xuân sơn: lên lầu nhìn núi non ở tứ phía.

6- Chinh hồng 征鴻: chim nhạn di cư.  

7- Quá tận chinh hồng 過盡征鴻 = chinh hồng quá tận 征鴻過盡: chim nhạn bay đi hết.

8- Mộ cảnh 暮景: phong cảnh buổi chiều.

9- Thâm thiển 深淺: chỗ đậm chỗ nhạt.

10- Nhất hưởng 一晌: 1 lúc, 1 thoáng.

11- Nhân bất kiến 人不見: cảm giác cô đơn trong lúc tâm tình tịch mịch.

12- Giao tiêu 鮫綃: lụa của người Giao 鮫, ở đây chỉ khăn tay bằng lụa dệt kỹ lưỡng và đẹp (theo truyền thuyết do dân tộc Giao ở dưới biển Nam Hải dệt thành rồi đem lên nhân gian bán).

13- Yểm lệ 掩淚: che mặt khóc.

 

Dịch Nghĩa

Từ những cành sai hoa, ngàn vạn cánh mai rơi rụng lúc cuối xuân,

Hãy còn đầy vẻ đa tình,

Học theo những hạt tuyết xoay chuyển trong gió.

Những tiếng đàn hát đêm qua cũng nhẹ nhàng tan biến,

Rượu đã tỉnh lại thêm nỗi buồn vô hạn (vì đến lúc tiễn người đi).

 

Đứng trên lầu nhìn cảnh núi non mùa xuân, lạnh tứ phía,

Những cánh nhạn di cư đã đi hết,

Làn khói đậm nhạt bay lên trong cảnh chiều.

Dựa lan can nhìn người đi, trong chốc lát đã không còn thấy,

Cầm khăn lụa lau nước mắt mà lòng suy nghĩ nhớ nhung lung tung.

 

   

Phỏng Dịch

 

1 Thước Đạp Chi - Tiễn Biệt

Mai rụng cành sai ngàn vạn phiến,

Còn vẻ đa tình,

Theo gió vòng quanh chuyển.

Đêm trước đàn ca không quyến luyến,

Tỉnh rượu vô hạn sầu thương mến.

 

Núi lạnh lầu cao xuân tứ diện,

Cánh nhạn chân trời.

Làn khói chiều mờ quyện.

Một thoáng nhìn xa nhân ảnh biến,

Khăn hồng đẫm lệ lòng xao xuyến.

 

2 Tiễn Biệt

 

Mai rụng cành sai ngàn vạn phiến,

Đa tình theo tuyết vòng quanh chuyển.

Đêm qua ca hát đã vừa tan,

Tỉnh rượu ngập lòng buồn quyến luyến.

 

Vọng các xuân sơn lạnh bốn phương,

Chân trời cánh nhạn khói chiều vương.

Người đi khoảnh khắc qua tầm mắt,

Dòng lệ khăn hồng đậm nhớ thương.

 

HHD 12-2019