Ngọc lâu xuân - Án Thù

玉樓春 - 晏殊  Ngọc lâu xuân - Án Thù

 

綠楊芳草長亭路，Lục dương phương thảo trường đình lộ,

年少拋人容易去。Niên thiếu phao nhân dung dị khứ.

樓頭殘夢五更鐘，Lâu đầu tàn mộng ngũ canh chung,

花底離愁三月雨。Hoa để ly sầu tam nguyệt vũ.

 

無情不似多情苦，Vô tình bất tự đa tình khổ,

一寸還成千萬縷。Nhất thốn hoàn thành thiên vạn lũ.

天涯地角有窮時，Thiên nhai địa giác hữu cùng thời,

只有相思無盡處。Chỉ hữu tương tư vô tận xứ.

 

Chú Thích

1- Bài từ Ngọc lâu xuân玉樓春còn gọi là Mộc lan hoa木蘭花gồm có 56 chữ chia làm 2 đoạn, mỗi đoạn 4 câu, 3 trắc vận. Cách luật:

 

X  B  X  T  B  B  T vận

B  T  B  B  B  T  T vận

X  B  B  T  T  B  B cú

B  T  B  B  B  T  T vận

 

X  B  X  T  B  B  T vận

T  T  B  B  B  T  T vận

B  B  X  T  T  B  B cú

T  T  X  B  B  T  T vận

 

T: trắc thanh; B: bình thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Lục dương 綠楊 = cây dương xanh = cây liễu xanh. Từ thời nhà Tùy, nhà vua cho trồng cây liễu trên bờ sông và ban cho cây này họ Dương vì vậy từ đó gọi là cây dương liễu, gọi tắt là cây dương nhưng thực chất đây chỉ là cây liễu rủ.

3- Trường đình lộ 長亭路：con đường đưa tiễn. Trường đình = nhà để nghỉ ngơi làm bên lề đường cái.

4- Niên thiếu 年少 = tuổi trẻ, chỉ người tình của thiếu nữ, bỏ rơi thiếu nữ ra đi. Phao 拋 = bỏ, vứt bỏ, bỏ rơi. Dung dị = dễ dàng. Niên thiếu phao nhân 年少拋人 cũng có thể hiểu là "Người bị tuổi niên thiếu ruồng bỏ".

5- Tàn mộng 殘夢：mộng chưa hoàn thành.

6- Hoa Để 花底: Dưới hoa = Dưới giàn hoa.

7- Ngũ canh chung, Tam nguyệt vũ 五更鐘、三月雨：là nhóm từ dùng để chỉ thời khắc nhớ nhung người khác.

8- Nhất thốn 一寸: chỉ con tim, tâm tình.

9- Hoàn 還 = ở đây có nghĩa là đã rồi.

10- Thiên vạn lũ 千萬縷：= thiên ty vạn lũ 千絲萬縷 ngàn vạn sợi tơ.

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu ngọc lâu xuân của Án Thù

(Bài này rất giản dị, hoàn toàn không dùng điển tích, Tác giả tả nỗi lòng của 1 thiếu nữ khi bị người tình bỏ ra đi, lời oán thán của 1 khuê phụ)

Liễu xanh cỏ thơm bên đường cạnh nhà trường đình,

Tuổi trẻ dễ dàng bỏ người mà đi.

Trên lầu vừa tỉnh mộng chuông điểm 5 canh,

Đứng dưới giàn hoa trong lúc mưa tháng 3 về, khiến người càng thấy buồn vì ly biệt.

Người vô tình không bị khổ sở như người đa tình,

Một tấc lòng hóa thành ngàn vạn sợi tơ tình.

Chân trời góc đất cũng có lúc hết (không xa thêm được nữa)

Chỉ có tương tư là vô cùng vô tận.

Phỏng Dịch

1 Ngọc Lâu Xuân – Tương Tư

 

Trường đình dương liễu xanh thơm cỏ.

Niên thiếu lìa người đi dễ bỏ.

Lầu cao tàn mộng năm canh dài,

Mưa tháng ba hoa sầu biệt tự.

 

Vô tình chẳng tựa đa tình khổ.

Một tấc lòng thành ngàn vạn mớ.

Chân trời góc biển có thời cùng,

Chỉ có tương tư vô tận chỗ.

 

2 Tương Tư

Liễu xanh cỏ thắm, mối tình si,

Tuổi trẻ bỏ người cất bước đi.

Lầu vắng năm canh tàn giấc mộng,

Giàn hoa mưa rụng buồn chia ly.

Vô tình đâu biết đa tình khổ,

Tan nát tâm hồn vạn sợi tơ.

Góc biển chân trời xa cách mấy?

Tương tư một nỗi mãi vô bờ.

HHD 9-2014

Tương Tư

Liễu xanh, cỏ thắm đình ven lộ

Tuổi trẻ vô tâm đành dứt bỏ

Lầu mộng tỉnh về chuông nhẹ buông

Dưới hoa ly biệt sầu mưa gió

Vô tình nào sánh đa tình khổ

Vương chút lòng son ngàn nỗi nhớ

Góc biển chân trời giới hạn nơi

Tương tư duy nhất thời vô kể!

Lộc Bắc

09/09/2014

  

Tương Tư

Liễu xanh cỏ thắm mọc bên đường

Kẻ phụ tình si chẳng vấn vương

Chuông đổ năm canh còn thao thức

Mưa rơi sáu khắc vẫn đau thương

Tại mang kiếp nạn đa tình khổ

Nên chịu nhân sinh lắm đọa đầy

Cuối đất cùng trời còn chốn ở

Tương tư sao chẳng chỗ nào nương

Bá Nha

09/09/2014

Tình phụ

Trường đình bóng liễu thơm hương cỏ

Niên thiếu dễ quên tình tương ngộ

Tiếng trống canh năm theo mộng tàn

Mưa tháng ba sầu giàn hoa cũ

Vô tình nào biết đa tình khổ

Lỏng nát tình tan ngàn sợi nhớ

Góc biển chân trời chưa thật xa

Một khối tình si sầu vạn cổ

Thanh Lam

10-09-14