Thẩm Viên - Lục Du

沈園   -   陸游  Thẩm Viên - Lục Du

 

城上斜陽畫角哀，Thành thượng tà dương họa giác ai,

沈園無復舊池臺。Thẩm viên vô phục cựu trì đài.

傷心橋下春波綠，Thương tâm kiều hạ xuân ba lục,

曾是驚鴻照影來！Tằng thị kinh hồng chiếu ảnh lai.

 

夢斷香銷四十年，Mộng đoạn hương tiêu tứ thập niên,

沈園柳老不飛綿。Thẩm viên liễu lão bất phi miên.

此身行作稽山土，Thử thân hành tác Kê Sơn thổ,

猶吊遺蹤一泫然。Do điếu di tung nhất huyễn nhiên.

Chú Thích

1- Thẩm viên 沈園= vườn Thẩm, 1 thắng cảnh của Trung Hoa.

2- Họa giác 畫角 = loại nhạc khí thời xưa thường dùng trong quân đội phía ngoài có vẽ hình tạc ảnh.

3- Trì đài 池臺 = đài, nhà nhỏ xây trên hồ để vui chơi.

4- Kinh hồng 驚鴻 = chim hồng sợ  hãi, lấy chữ từ bài phú "lạc thần phú 洛神赋" của Tào Thực đời Tam Quốc, Phiên nhược kinh hồng, uyển nhược du long 翩若惊鸿，婉若游龙 = chỉ dáng điệu uyển chuyển của phụ nữ.

5- Hương tiêu 香消 =  thành ngữ hương tiêu ngọc vẫn 香消玉殞= chỉ người phụ nữ qua đời.

6- Bất phi miên 不飛綿, bản khác chép bất xuy miên 不吹绵 = cành liễu rủ không bay.

7- Hành 行 = tức tương 即将: sẽ là.

8- Kê sơn 稽山 =  tức Hội Kê sơn 會稽山 hoặc Cối Kê sơn ở tỉnh Chiết Giang, TH.

9- Điếu 吊 = bằng điếu 憑吊 = hoài niệm (người xưa hay việc cũ).

10- 泫然 huyễn nhiên dáng mặt của người đang khóc.

Dịch nghĩa

Vườn Thẩm của Lục Du

Ánh nắng chiếu xiên trên thành,tiếng tù và buồn bã,

Vườn Thẩm không phục hồi đài cũ trong hồ.

Dưới cầu thương tâm (thương tâm kiều) là những đợt sóng nước xanh,

Đã từng soi bóng chim kinh hồng.

Mộng đứt, hương tàn đã bốn mươi năm,

Cây liễu trong vườn Thẩm đã già cành liễu rủ không còn tươi, bay như xưa.

Thân này dù thành nấm đất ở núi Kê Sơn,

Vẫn còn nhỏ lệ khóc tưởng niệm dấu vết xưa.

Phỏng dịch 

Vườn Xưa

Trên thành nắng xế hoàng hôn,

Tù và văng vẳng gieo buồn lòng ai.

Hồ xưa đài cũ ngậm ngùi,

Dưới cầu sóng biếc miệt mài còn đây.

Chim hồng thường đến chốn này,

Dòng xuân soi bóng những ngày xa xôi.

Bốn mươi năm lững lờ trôi,

Hương xưa tàn tạ, mộng đời nát tan.                   

Thẩm viên gốc liễu đã cằn,   

Lá cành xơ xác, vết hằn thời gian.

Tấm thân này dẫu suy tàn,

Trở thành cát bụi Kê Sơn xa vời,

Cũng xin nhỏ lệ đầy vơi,

Nhớ hình bóng cũ, khóc người ngày xưa.

HHD 1/22/13

THẨM      VIÊN

Tù  và  đồng  vọng  tiếng  bi  ai

Mấy  độ  Tà  Dương  cũng  nhạt  phai

Cầu  cũ  vô  tình soi  mặt  nước  

Dáng  Kiều  chìm  lặn  cõi thiên  thai

Hưong   nhạt  mộng  tàn  bốn  chục  năm

Liễu  xưa  giờ  cũng  bạc  màu  xanh

Thân  dẫu  nát  tan  thành  cát   bụi

Hòa mưa  thành  lệ khóc  người  xưa

                                     (Thanh Lam mùa Đông 2013)

Chuyện Tình Vườn Thẩm

    Hoàng thành thấp thoáng bóng  hình ai

  Tù và văng vẳng giữa trang đài

  Sóng nước âm thầm theo năm tháng

  Mặt hồ gợn sóng ,dáng liêu trai

  Thấm thoát thời gian bốn mươi năm

  Vườn Thẩm liễu già vẫn đong đưa

  Kê Sơn chi mộ, người yêu cũ

  Xin một giọt lệ khóc người xưa

                    Bắc Giang phụng họa 1/2013

Vườn Thẩm

Thành cao nắng xế ốc than dài

Thủy tạ Thẩm xưa chẳng đoái hoài

Sóng biếc dưới cầu thương tiếc chảy

Đã từng phản chiếu bóng hồng bay

Hương tàn, mộng dứt từ xa vắng

Cội cũ còn đâu liễu rủ dài

Cát bụi thân này hòa núi thẳm

Vẫn còn nhỏ lệ khóc thương ai!

Lộc Bắc

23Jan2013

Khóc Người Xưa

Trên thành chiều xuống nhạc bi ai

Vườn Thẩm còn đâu thủy tạ đài

Thương cảm dạ cầu xô sóng biếc

Đã từng soi bóng dáng hồng lai.

Hương phai, mộng hết bốn mươi năm

Liễu rủ vườn xưa đã biệt tăm.

Thân dẫu hóa thành tro núi thệ

Vẫn còn nhỏ lệ khóc xa xăm.

Tịnh Phan phỏng dịch

25-01-2013