Mộc Lan Hoa - Án Thù

木蘭花 -  晏殊  Mộc Lan Hoa  -  Án Thù

燕鴻過後鶯歸去，Yến hồng quá hậu oanh quy khứ,

細算浮生千萬緒。Tế toán phù sinh thiên vạn tự.

長於春夢幾多時，Trường ư xuân mộng kỷ đa thời,

散似秋雲無覓處。Tán tự thu vân vô mịch xứ.

聞琴解佩神仙侶，Văn cầm giải bội thần tiên lữ,

挽斷羅衣留不住。Vãn đoạn la y lưu bất trú.

勸君莫作獨醒人，Khuyến quân mạc tác độc tỉnh nhân,

爛醉花間應有數。Lạn túy hoa gian ưng hữu số.

Chú Thích

1 Mộc Lan Hoa木蘭花: tên từ bài, còn gọi là Ngọc Lâu Xuân 玉樓春. Nguyên là 1 khúc hát của Đường giáo phường 唐教坊, sau dùng làm từ bài. Cách luật 2 bài Ngọc lâu xuân và Mộc lan hoa xưa có hơi khác. Về đời Tống, các từ gia điền lẫn lộn với nhau. Bài này có 56 chữ, 2 đoạn giống nhau đều có 4 câu, 3 trắc vận. Cách luật:

 

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T T B B cú

X T X B B T T vận

　　　　

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T T B B cú

X T X B B T T vận

 B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2-   Phù sinh浮生: đời người trôi nổi bất định.

3-   Xuân mộng春夢: ám chỉ những cái đẹp đẽ đều ngắn ngủi.

4-   Văn cầm聞琴: Sự tích Trắc văn Quân nghe Tư Mã Tương Như gẩy đàn mà thành bạn.

5-   Giải bội解佩: Sự tích Lưu Hướng đời Hán được tiên nữ tặng ngọc.

6-   Độc tỉnh nhân獨醒人:  Chỉ  1 mình tỉnh táo. Do câu thơ  cổ : Cử thế giai trọc ngã độc thanh, Chúng nhân giai túy ngã độc tỉnh舉世皆濁我獨清，眾人皆醉我獨醒, có nghĩa là cả thế giới đều đục chỉ mình tôi trong, mọi người đều say mình tôi tỉnh.

7-   Ưng hữu số 應有數:  Ưng = nên, phải. Hữu số = trong bài này có nghĩa là: có tín tâm biết rõ việc gì đang xẩy ra, nên làm như thế.  Ngoài ra còn nhiều nghĩa khác như: chỉ có một vài ...  hoặc là: có khí số, có nhân duyên, do mệnh vận chú định.v..v....

Dịch nghĩa

Chim yến chim hồng  đi mất rồi, chim oanh cũng về mất,

Ngẫm kỹ lại thì cuộc sống phù sinh ngàn vạn đầu mối.

Dài như xuân mộng chẳng được mấy lúc,

(Chuyện vui cũng như giấc mộng xuân không có bao lâu)

Như mây mùa thu tản mạn rồi không biết nơi đâu mà tìm.

Những người bạn thần tiên như (Văn Quân) nghe đàn và (Tiên nữ) tặng ngọc,

Kéo đứt áo lụa cũng không giữ lại được.

Khuyên anh chớ nên làm như chỉ có 1 mình là tỉnh táo.

Nên đến chỗ giữa giàn hoa mà say túy lúy.

Phỏng dịch

1 Mộc Lan Hoa – Xuân Mộng Mây Thu

 

Qua rồi én nhạn oanh về vội.

Tính kỹ phù sinh ngàn vạn mối.

Dài hơn xuân mộng chẳng bao lâu,

Tan tự mây thu không thấy lối.

 

Nghe đàn cởi ngọc thần tiên ấy.

Kéo đứt áo tơ không giữ nổi.

Khuyên anh chớ tỉnh táo riêng mình,

Túy lúy giữa hoa nhiều kẻ đấy.

 

2 Xuân Mộng Mây Thu

Yến hồng đi mất oanh về mau,

Ngẫm kỹ phù sinh vạn mấu đầu.

Xuân mộng dài chăng, không mấy lúc,

Mây thu tản mạn tìm nơi đâu.

Nghe đàn tặng ngọc bạn thần tiên,

Níu áo kéo vai ở chẳng bền.

Khuyên bạn chớ làm người tỉnh táo,

Nên say túy lúy giữa hoa viên.

HHD 7-2017

Bản Dịch của Lộc bắc

MỘC LAN HOA

 

Én, hồng qua, tiếp oanh rời bỏ

Ngẫm kỹ đời người muôn vạn ngõ

Dài như xuân mộng chẳng bao lâu

Tan hợp mây thu tìm đâu chỗ?

 

Nghe đàn, tặng ngọc thần tiên đó

Níu đứt áo tơ không chịu ở

Khuyên chàng chớ lộ tỉnh mình ta

Nên đến giữa hoa say nằm ngủ!

LBAout20