Giá Cô Thiên - Án Kỷ Đạo

鷓鴣天  -  晏幾道  Giá Cô Thiên – Án Kỷ Đạo

 

十里樓台倚翠微。     Thập lý lâu đài ỷ thúy vi.　

百花深處杜鵑啼。     Bách hoa thâm xứ đỗ quyên đề.　

殷勤自與行人語，     Ân cần tự dữ hành nhân ngữ,

不似流鶯取次飛。     Bất tự lưu oanh thủ thứ phi.

 

驚夢覺，                      Kinh mộng giác,

弄晴時。                      Lộng tình thì.　

聲聲只道不如歸。     Thanh thanh chỉ đạo bất như quy.　

天涯豈是無歸意，    Thiên nhai khởi thị vô quy ý,

爭奈歸期未可期。     Tranh nại quy kỳ vị khả kỳ.

 

Chú Thích

1 Giá cô thiên 鹧鸪天: tên từ bài. Tên khác là “Tư giai khách 思佳客”, “Bán tử đồng 半死桐”, “Tư Việt nhân 思越人”, “Túy mai hoa 醉梅花”. Từ điệu Giá Cô Thiên của Án Kỷ Đạo gồm 55 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 3 bình vận. Cách luật được tìm thấy trên trang mạng Từ Phổ 詞譜:

 

X  T  B  B  X  T  B vận

X  B  X  T  T  B  B vận

X  B  X  T  B  B  T

X  T  X  B  X  T  B vận

 

B  T  T,  cú

T  B  B vận

X  B  X  T  T  B  B vận

X  B  X  T  B  B  T

X  T  B  B  X  T  B vận

 

X: bất luận      B: bình thanh     T: trắc thanh

 

2 Lâu đài 樓臺hay lâu đài 樓台: nhà cửa cao rộng

3 Thúy vi 翠微: cảnh núi xanh biếc.

4 Đỗ quyên 杜鹃: chim đỗ quyên còn có tên khác là đỗ vũ 杜宇, tử quy 子规, hay chim cuốc.

5 Hành nhân 行人: người đi xa.

6 Lưu oanh 流莺: chim hoang oanh.

7 Thủ thứ 取次: tùy ý, nhiệm ý.

8 Kinh mộng giác 惊梦觉: chợt tỉnh giấc khi đang trong cơn mộng.

9 Lộng 弄 = mãi lộng 卖弄: khoe khoang. Lộng tình thì 弄晴时: lúc trời xuân quang đãng, chim đỗ quyên khoe khoang tiếng hót.

10 Bất như quy 不如歸: chẳng như đi về thôi. Truyền thuyết nói tiếng kêu của chim đỗ quyên nghe mường tượng như nói “Bất như quy khứ 不如归歸去”: chẳng như đi về thôi.

11 Thiên nhai 天涯: chân trời, ám chỉ tác giả đang phiêu du nơi chân trời.

12 Tranh nại 争奈 = chẩm nại 怎奈: làm thế nào?

13 Vị khả kỳ 未可期: chưa định được hạn kỳ.

 

Dịch Nghĩa

Mười dặm đền đài lâu các dựa vào dẫy núi xanh biếc,

Trăm hoa nở ở nơi thâm sơn cùng cốc hòa với tiếng chim cuốc kêu.

Như những lời ân cần nhắn nhủ những người đi xa quê hương.

Chẳng như theo những con chim oanh tùy tiện bay nhẩy.

 

Giật mình tỉnh mộng,

Lúc trời quang đãng.

Nghe vang vang lời nói (của chim cuốc) “Chẳng như về quê”.

Người ở xa nơi chân trời ai mà chẳng có ý về quê.

Sao có được hạn kỳ về khi chưa có dịp quyết định.

 

 

Phỏng Dịch

Giá Cô Thiên - Ý muốn về

 

Mười dặm lâu đài núi biếc lan,

Trăm hoa rừng vắng cuốc than van.

Ân cần nhắn nhủ người xa ấy,

Theo dấu chim oanh đến họp đàn.

 

Kinh tỉnh mộng,

Lúc trời quang.

Về quê lời ấy vẫn vang vang.

Xa xăm chẳng lẽ không về nữa,

Sao có hạn kỳ buổi lỡ làng.

 

HHD 1-2020

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

Giá Cô Thiên

1-     

Lâu đài mười dặm núi xanh rì

Trăm hoa chốn thẳm cuốc kêu hè

Ân cần nhắn gởi người xa xứ

Chẳng giống chim oanh tự đến đi

 

Chợt tỉnh mộng

Quang đãng khi

Nghe vang lời nói “chẳng như quê”

Chân trời ai chẳng mong về nhỉ?

Chưa định làm sao có hạn kỳ!

 

2-     

Lâu đài dài dựa núi xanh rì

Trăm hoa chốn thẳm, cuốc kêu hè

Ân cần nhắn gởi người xa xứ

Chẳng thể chim oanh tự đến đi

 

Chợt tỉnh mơ mòng khi tạnh ráo

Nghe vang lời nói “chẳng như quê”

Cõi xa ai chẳng mong về nhỉ?

Chưa định làm sao có hạn kỳ!

 

LB

Dec20