Ngu Mỹ Nhân - Án Kỷ Đạo

虞美人 - 晏幾道  Ngu Mỹ Nhân – Án Kỷ Đạo

 

曲闌干外天如水。              Khúc lan can ngoại thiên như thủy.

昨夜還曾倚。                       Tạc dạ hoàn tằng ỷ.

初將明月比佳期。              Sơ tương minh nguyệt bỉ giai kỳ.

長向月圓時候、望人歸。Trường hướng nguyệt viên thời hậu,

                                                     vọng nhân quy.

 

羅衣著破前香在。              La y trứ phá tiền hương tại.

舊意誰教改。                       Cựu ý thùy giao cải.

一春離恨懶調絃。              Nhất xuân ly hận lãn điều huyền.

猶有兩行閒淚、寶箏前。Do hữu lưỡng hàng nhàn lệ, bảo tranh tiền.

 

Chú Thích

1- Ngu Mỹ Nhân虞美人: tên từ bài, nguyên là tên 1 ca khúc của Đường giáo phường, sau lấy làm tên từ bài. Từ này có 56 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 4 câu, 2 trắc vận và 2 bình vận. Thay đổi vận sau mỗi đoạn. Cách luật:

 

X B X T B B T trắc vận

X T B B T vận

X B X T T B B bình vận

X T X B X T, X B B vận

　

X B T T B B T đổi trắc vận

X T B B T vận

T B B T T B B đổi bình vận

X T X B X T, T B B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; vận: vần

 

2- Khúc lan can曲闌干: lan can nhiều đoạn vòng vo.

3- Hoàn 還: hãy còn.

4: Sơ初: lúc mới chia ly.

5- Giai kỳ佳期: cuộc hẹn hò với người yêu.

6- Trường長: thường xuyên.

7- Nguyệt viên 月圓: trăng tròn.

8- La y羅衣: y phục bằng lụa.

9- Trước著: mặc (y phục), bị, chịu. La y trước phá羅衣著破: áo lụa bị rách, thủng lỗ.

10- Cựu ý 舊意: ý tưởng cũ, ý tưởng xưa (của mình hoặc là của người bạn đang đi chơi xa).

11- Thùy giao cải 誰教改: ai khiến cho thay đổi. Cựu ý thùy giao cải: ý xưa, ai khiến cho thay đổi? Có thể hiểu là “Ý xưa của mình không ai làm cho thay đổi được, hoặc là ý xưa của anh, ai đã làm cho thay đổi đi? (hẹn về mà không về).

12- Nhất xuân一春: một mùa xuân, cũng có thể hiểu là một năm.

13- Ly hận離恨: buồn hận do ly biệt. Nhất xuân ly hận一春離恨: một năm buồn hận vì ly biệt.

14- Lãn懶: lười biếng, nhác.

15- Điệu huyền 調絃: dây đàn dùng làm chuẩn để chỉnh âm thanh cho những dây khác trong cây đàn. Lãn điệu huyền懶調絃: lười lên dây đàn, ý nói lười gẩy đàn.

16- Do猶: còn, chỉ còn.

17- Nhàn lệ閒淚 = nhàn sầu chi lệ閒愁之淚: những dòng nước mắt do nỗi buồn bâng khuâng.

18- Bảo tranh寶箏: cây đàn tranh quý giá.

 

Dịch Nghĩa

Bên ngoài cái lan can khúc khuỷu, bầu trời thanh triệt như nước.

Tối hôm qua, tôi còn đứng dựa vào lan can này.

Lúc mới chia ly, người ta cứ đem trăng sáng so sánh với cuộc ước hẹn.

Thường cho rằng lúc trăng tròn, người ta sẽ mong chờ người thân ở nơi xa về đoàn viên.

 

Áo lụa đã rách nhưng dư hương (của ngày xưa thân ái) vẫn còn.

(Nhưng) Ai đã làm cho ý tưởng trong lòng của anh bị cải biến?

Một mùa xuân buồn vì ly biệt (làm tôi) lười không cầm tới cây đàn.

Hãy còn 2 hàng lệ bâng khuâng nhỏ xuống trước cây đàn tranh quý.

 

Phỏng Dịch

Phút Mong Chờ

 

Lan can khúc khuỷu trước thềm,

Ngoài kia bát ngát êm đềm trời xanh.

Hôm qua còn dựa loanh quanh,

Chia tay từ đấy trăng thanh đợi ngày.

Chờ mong tới buổi trăng đầy,

Người xa về đến sum vầy yêu thương.

 

Áo xưa tuy rách còn hương,

Ai làm thay đổi, tình trường lỡ duyên.

Một năm xa cách muộn phiền,

Đàn tranh biếng gẩy, lệ miên man sầu.

 

HHD 12-2020