Trú Dạ Lạc - Liễu Vĩnh

晝夜樂 - 柳永  Trú Dạ Lạc - Liễu Vĩnh

 

洞房記得初相遇。     Động phòng ký đắc sơ tương ngộ.

便只合、長相聚。     Tiện chỉ hợp, trường tương tụ.

何期小會幽歡，         Hà kỳ tiểu hội u hoan,

變作離情別緒。         Biến tác ly tình biệt tự.

況值闌珊春色暮。     Huống trị lan san xuân sắc mộ.

對滿目、亂花狂絮。Đối mãn mục, loạn hoa cuồng nhứ.

直恐好風光，             Trực khủng hảo phong quang,

盡隨伊歸去。             Tận tùy y quy khứ.

 

一場寂寞憑誰訴。     Nhất trường tịch mịch bằng thùy tố.

算前言、總輕負。     Toán tiền ngôn, tổng khinh phụ.

早知恁地難拼，         Tảo tri nhẫm địa nan phanh,

悔不當時留住。         Hối bất đương thời lưu trú.

其奈風流端正外，     Kỳ nại phong lưu đoan chính ngoại,

更別有，繫人心處。Cánh biệt hữu, hệ nhân tâm xứ.

一日不思量，             Nhất nhật bất tư lương,

也攢眉千度。             Dã toàn mi thiên độ.

 

Chú Thích

1 Trú dạ lạc晝夜樂: tên từ bài, có nghĩa là ngày đêm vui vẻ như câu thơ của Lý Bạch 李白: “Hành lạc tranh trú dạ, Tự ngôn độ thiên thu行樂爭晝夜，自言度千秋: truy hoan tranh thủ ngày đêm, cho là như thế mãi mãi”. Bài này có 98 chữ. Đoạn trước có 8 câu và 6 trắc vận. Đoạn sau có 8 câu và 5 trắc vận. Cách luật:

 

T B X T B B T vận

T X X, B X T vận

B B T T B B cú

X T X B X T vận

X X B X B X T vận

T X X, X B X T vận

X T T B B cú

T X X B T vận

 

X B X T B B T vận

T B B, X B T vận

X B T T B B cú

X T B B X T vận

X T B X B X T cú

X X X, T X B T vận

X T T B B cú

T B B X T cú

 

B: bình thanh, T: trắc thanh, X: bất luận, cú: hết câu, vận: vần.

 

2 Động phòng 洞房: phòng ở sâu trong nhà. Về sau chữ này được dùng để chỉ phòng ở của vợ chồng.

3 Sơ tương ngộ 初相遇: mới gặp nhau.

4 Chỉ hợp 只合: chỉ nên.

5 Hà kỳ 何期: kỳ hạn nào.

6 Tiểu hội 小會: gặp gỡ bí mật của 2 người.

7 U hoan 幽歡: gặp gỡ kín đáo hoan lạc.

8 Ly tình biệt tự 離情別緒: luyến tình khi ly biệt và tình tự sầu khổ vì tương tư.

9 Huống trị 況值= huống thả chính thị 况且正是: vả lại đúng lúc.

10 Lan san 闌珊: sắp tàn, sắp hết.

11 Xuân sắc mộ 春色暮= xuân mộ暮春: cuối mùa xuân, tháng 3 âm lịch.

12 Đối 對: đối diện, trước mặt.

13 Mãn mục 滿目: chan hòa cảnh trước mắt, chan hòa tầm mắt.

14 Loạn hoa cuồng nhứ 亂花狂絮: hoa và nhành liễu loạn bay.

15 Phong quang 風光: phong cảnh.

16 Y 伊: chỉ người thứ 3, cũng chỉ nam nhân.

17 Bằng thùy tố 憑誰訴: nói với ai?

18 Tiền ngôn 前言: lời nói lúc trước.

19 Khinh phụ 輕負: dễ dàng quên lời thề cũ.

20 Nhẫm địa恁地: như thế.

21 Nan phanh難拼: khó kết hợp, hòa hợp được với nỗi ly sầu.

22 Nhẫm địa nan phanh 恁地難拼: buồn rầu như thế này.

23 Đương thời 當時: lúc đó, lúc trước.

24 Phong lưu 風流: phong thái, phong độ, phẩm cách.

25 Đoan chính 端正: ngay ngắn, chỉ hình dung sáng sủa dễ nhìn.

26 Hệ 繫: trói buộc. Bản khác chép hệ系, cùng 1 ý nghĩa.

27 Tâm xứ心處: con tim.

28 Tư lương 思量: suy tư, suy nghĩ. Ta quen đọc là tư lượng.

29 Toàn mi 攢眉: nhíu mày.

30 Toàn mi thiên độ 攢眉千度: nhíu mày ngàn lần, hình dung suốt ngày buồn khổ.

 

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu trú dạ lạc của Liễu Vĩnh.

Nhớ lúc mới gặp nhau khi động phòng.

Bèn chỉ tưởng phải vĩnh viễn ở với nhau.

Ai ngờ chỉ một thời gian ngắn vui vẻ hội hợp,

Lại biến thành đoạn tình ái trước khi phân ly.

Huống chi vào lúc cuối xuân sắp tàn.

Đầy mắt, hoa tàn cành liễu loạn bay.

Chỉ sợ phong cảnh đẹp đẽ,

Đều theo anh ta mà đi mất.

 

Một đoạn tình ái tịch mịch biết nói cùng ai.

Nghĩ lại những lời thề trước đều bị khinh phụ.

Sớm biết khó chịu như thế này,

Hối lúc đó không giữ anh ta lại.

Ngại gì anh ta trừ vẻ phong lưu đoan chính,

Còn có chỗ khiến người ta mơ tưởng.

Một ngày không nghĩ đến anh ta,

Phải buồn rầu nhíu mày không thôi.

 

Phỏng Dịch

Vui Ngày Đêm

 

Nhớ lúc động phòng mới quen nhau,

Tưởng rằng hòa hợp ở dài lâu.

Ai ngờ một đoạn tình vui vẻ,

Lại biến hóa thành nỗi biệt sầu.

 

Hà huống cuối xuân sắc sắp tàn,

Loạn hoa cuồng liễu rụng tràn lan.

Cảnh xuân diễm lệ dần đi mất,

Tất cả cuốn theo bóng dáng chàng.

 

Tịch mịch một vùng nói với ai?

Lời xưa ước cũ phụ tình này.

Đã hay khốn khổ hồn cô phụ,

Hối chẳng giữ người cùng sánh vai.

 

Ngoài dáng phong lưu đoan chính ấy,

Lại thêm quyến rũ tâm tư người.

Từng ngày từng phút mơ hình bóng,

Sầu khổ làn mi không lúc nguôi.

 

HHD 6-2020

 

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

NGÀY ĐÊM VUI

 

1-     

Nhớ lúc động phòng khi tương ngộ

Ngỡ mãi dài lâu hội tụ

Ngờ đâu ngắn ngủi cuộc vui

Lại thêm ly tình biệt xứ

Huống chi sắc xuân sắp tan vỡ

Trước mắt đầy hoa vần tơ vũ

Chỉ sợ cảnh đẹp xinh

Thảy theo chàng đi cả

 

Một vùng tịch mịch cùng ai tỏ

Nghĩ lời xưa thảy ruồng bỏ

Sớm biết khó chịu thế này

Lúc đó tiếc không lưu giữ

Ngại gì ngoài phong lưu đoan chính

Lại còn thêm, con tim quyến rũ

Một ngày không nhớ anh

Mày nhăn buồn ngàn cữ!    

 

2-     

Nhớ khi động phòng sơ ngộ

Ngỡ mãi dài lâu hội tụ

Ngờ đâu ngắn ngủi cuộc vui

Lại thêm ly tình biệt xứ

 

Huống chi xuân sắp tan vỡ

Trước mắt hoa cuồng tơ vũ

Chỉ sợ phong cảnh đẹp xinh

Thảy theo chân chàng đi cả

 

Vùng tịch mịch cùng ai tỏ

Lời thề xưa thảy ruồng bỏ

Sớm hay sự thể thế này

Tiếc không vì chàng lưu giữ

 

Đoan chính, phong lưu, tuấn tú

Thêm nữa, con tim quyến rũ

Một ngày không nghĩ đến anh

Buồn thảm nhăn mày ngàn cữ!

LB

Jun20