Thước Kiều Tiên - Tần Quan

鵲橋仙 - 秦觀  Thước Kiều Tiên - Tần Quan

 

纖雲弄巧，                 Tiêm vân lộng xảo,

飛星傳恨，                 Phi tinh truyền hận,

銀漢迢迢暗度。         Ngân hán điều điều ám độ.

金風玉露一相逢，     Kim phong ngọc lộ nhất tương phùng,

便勝卻、人間無數。Tiện thắng khước, nhân gian vô số.

 

柔情似水，                 Nhu tình tự thủy,

佳期如夢，                 Giai kỳ như mộng,

忍顧鵲橋歸路。         Nhẫn cố thước kiều quy lộ.

兩情若是久長時，     Lưỡng tình nhược thị cửu trường thì,

又豈在、朝朝暮暮。Hựu khởi tại, triêu triêu mộ mộ.

 

Chú Thích

1 Thước Kiều Tiên 鵲橋仙: tên từ điệu, tên khác là “Thước kiều tiên lệnh 鹊桥仙令”, và “Kim phong ngọc lộ tương phùng khúc 金风玉露相逢曲”. Bài này gồm 56 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 5 câu, 2 trắc vận. Cách luật:

 

X B X T cú

X B X T cú

X T X B X T vận

X B X T T B B cú

X X T, X B X T vận

 

X B X T cú

X B X T cú

X T X B X T vận

X B X T T B B cú

X X T, X B X T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2 Tiêm vân 纖雲: mây mầu mỏng.

3 Lộng xảo 弄巧: ý nói mây mầu tại không trung biến hóa thành các hình dạng khác nhau.

4 Phi tinh 飛星 = lưu tinh 流星: sao đổi ngôi, xao xẹt, vẫn thạch cháy khi chạm tầng khí quyển. Có người nói chữ này ám chì sao Ngưu lang Chức nữ.

5 Truyền hận 傳恨: truyền đạt mối hận đến nơi nào đó hay là cho ai đó.

6 Ngân hán 銀漢: dải ngân hà.

7 Điều điều 迢迢: xa xăm.

8 Ám độ 暗度: lặng lẽ đi qua. (độ 度 = độ 渡)

9 Kim phong 金風: gió vàng = gió thu.

10 Ngọc lộ 玉露: bạch lộ 白露 = sương trắng. Trích dẫn câu thơ của Lý Thương Ẩn 李商隱:

 

“恐是仙家好别离，Khủng thị tiên gia hảo biệt ly,

“故教迢递作佳期。Cố giao điều đệ tác giai kỳ.

“由來碧落銀河畔，Do lai bích lạc ngân hà bạn,

“可要金風玉露時。Khả yếu kim phong ngọc lộ thì.

“Sợ rằng người tiên thích biệt ly,

“Nên để người mong đợi rất lâu.

“Xưa nay trời để mây mầu đến bên ngân hà,

“Sao phải cần lúc gió thu và sương trắng”.

 

11 Tiện thắng 便勝: thuận lợi hơn, hơn. Khước 卻: dùng làm trợ từ.

12 Giai kỳ 佳期: Cuộc hẹn ước gặp gở của đôi nam nữ tình nhân.

13 Nhẫn cố 忍顧: Nhẫn nhịn nhìn về.

14 Thước kiều 鵲橋: cầu chim ô thước.

15 Quy lộ 歸路: đường về.

16 Nhược thị 若是: nếu như.

17 Cửu trường 久長: dài lâu.

18 Triêu triêu mộ mộ 朝朝暮暮: sớm sớm tối tối, sáng sáng chiều chiều.

 

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu Thước Kiều Tiên của Tần Quan.

 

Mây mầu mỏng biến hóa hình dạng,

Sao đổi ngôi (sao xẹt) truyền báo niềm uất hận,

Dải ngân hà xa xăm, yên lặng (Ngưu Lang Chúc Nữ) đi qua.

Trong gió thu và sương trắng lại gặp nhau (trong ngày thất tịch 7-7)

Vẫn còn thuận lợi hơn nhiều người ở nhân gian (gần nhau mà không hợp nhau).

 

Tình mềm như nước,

Thời gian gặp nhau đẹp như mộng,

(Lúc chia tay) cố nhịn (đau thương) mà nhìn con đường về là cầu thước.

Tình của 2 người nếu như dài mãi (bất biến) theo thời gian.

Đâu cần phải sớm chiều bên nhau

 

Phỏng Dịch

1 Thước Kiều Tiên - Cầu Ô Thước

 

Mây mầu xảo diệu,

Sao bay đưa hận,

Xa thẳm ngân hà lội bộ.

Gió thu sương ngọc lại tương phùng,

Thuận lợi hẳn, người đời vô số.

 

Tình mềm như nước,

Gặp nhau như mộng,

Nhẫn nhịn cầu về không ngó.

Hai bên như nếu mãi dài lâu,

Há đâu phải, ngày ngày gặp gỡ.

 

2 Cầu Ô Thước

 

Mây biến hóa, sao bay báo hận,

Ngân hà xa tít âm thầm qua.

Gặp nhau trong gió thu sương bạc,

Thuận lợi hơn đời chán vạn gia.

 

Nhu tình như nước, thời như mộng,

Chẳng nỡ nhìn ô thước lối về.

Đôi lứa chung tình dài mãi mãi,

Có đâu sớm tối phải gần kề!

 

HHD 8-2019

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

Thước Kiều Tiên

1-

Mây mầu đổi dạng

Sao băng truyền hận

Ngân hà xa, thầm đổi chỗ

Gió thu, móc ngọc lại tương phùng

Thuân lợi hơn người trần vô số

  

Tình mềm như nước

Ngày vui như mộng

Nhìn cầu Thước, đau cũng cố

Lứa đôi nếu dài mãi khôn ngưng

Đâu cần phải sớm chiều gặp gỡ

 

2- Cầu Ô Thước

Mây chó, sao băng truyền hận khổ

Ngân hà xa thẳm thầm dời chỗ

Gió thu, móc ngọc lại tương phùng

Thuận lợi hơn người trần thế đó!

 

Tình mềm như nước, tuyệt ngày vui!

Cầu Thước nhìn về đau cũng cố

Đôi lứa nếu bền mãi chẳng ngưng

Đâu cần sớm tối luôn tao ngộ!

 

Lộc Bắc

Nov23