Giảm Tự Mộc Lan Hoa - Hoàng Đình Kiên

減字木蘭花 - 黃庭堅  Giảm Tự Mộc Lan Hoa – Hoàng Đình Kiên

登巫山縣樓作 Đăng Vu Sơn huyện lâu tác

 

襄王夢裡。                 Tương Vương mộng lý,

草綠煙深何處是。     Thảo lục yên thâm hà xứ thị.

宋玉台頭。                 Tống Ngọc đài đầu.

暮雨朝雲幾許愁。     Mộ vũ triêu vân kỷ hứa sầu.

 

飛花漫漫。                 Phi hoa mạn mạn.

不管羈人腸欲斷。     Bất quản ky nhân trường dục đoạn.

春水茫茫。                 Xuân thủy mang mang.

欲度南陵更斷腸。     Dục độ Nam Lăng cánh đoạn trường.

 

Chú Thích

1- Giảm tự mộc lan hoa 减字木蘭花: tên từ bài, tên khác là “Giảm lan 减蘭”, “Mộc lan hương 木蘭香”, “Thiên hạ nhạc lệnh 天下樂令”, “Ngọc lâu xuân 玉樓春”, “Thâu thanh mộc lan hoa” 偷聲木蘭花”, “Mộc lan hoa mạn 木蘭花慢. Bài này có 44 chữ, mỗi đoạn 4 câu có 2 trăc vận và 2 bằng vận. Cách luật:  

 

X B X T trắc vận

X T X B B T T vận

X T B B bình vận

X T B B X T B vận

　　

X B X T đổi trắc vận

X T X B B T T vận

X T B B đổi bình vận

X T B B X T B vận

 

2- Tương vương mộng lý 襄王夢裡: Sở Tương Vương mộng thấy thần nữ đến làm bạn.  

3- Tống Ngọc đài 宋玉台: tức là Sở Dương đài 楚陽台 ở núi Vu Sơn 巫山.

4- Mộ vũ triêu vân 暮雨朝云: mưa chiều mây sớm, do thần nữ nói với nhà vua rằng: “Thiếp ở Dương Đài núi Vu Sơn, sáng làm mây, chiều làm mưa”.

5- Mạn mạn 漫漫: đầy khắp.

6- Ky nhân 羁人: người đi xa quê hương, lữ khách. Tác giả tự ví.

7- Mang mang  茫茫: mênh mông.

8- Nam Lăng 南陵: địa danh. Trong bài này chữ Nam Lăng phiếm chỉ vùng phía nam sông Trường giang.

 

Dịch Nghĩa

Trong giấc mộng của vua Tương Vương.

Cỏ xanh khói đậm (nơi vua gặp thần nữ) là chốn nào?

Nơi Sở Dương đài (mà Tống Ngọc dẫn vua đến)

(Vẫn) mây sớm mưa chiều (làm người xem cảm thấy) buồn biết mấy.

 

Hoa tàn bay đầy khắp,

Chẳng kể gì người nơi đất khách buồn lòng tan nát (đã buồn lại buồn thêm vì cảnh hoa rụng bay tứ tán).

Mặt nước trong mùa xuân mênh mang.

Muốn vượt sông sang Giang Nam (nhưng nhìn thấy cảnh này) càng thêm buồn.

 

Phỏng Dịch

1 Giảm Tự Mộc Lan Hoa  - Cảnh Vu Sơn                

 

Tương Vương mộng mị,

Khói cuộn cỏ xanh đâu đó nhỉ?

Tống Ngọc đài cao,

Mây sớm mưa chiều bao nỗi sầu.

 

Hoa bay tản mạn,

Chẳng quản người đi lòng bấn loạn.

Dòng nước mênh mông,

Muốn đến Nam Lăng thêm chạnh lòng.

2 Cảnh Vu Sơn

Tương Vương mộng mị tình say,

Cỏ xanh khói đậm nơi này là đâu?

Dương đài đất Sở từ lâu,

Mưa chiều mây sớm gieo sầu lòng ai.

 

Hoa tàn khắp chốn tung bay,

Quản chi lữ khách ngất ngây nỗi niềm.

Xuân về dòng nước triền miên,

Giang Nam bến ấy buồn thêm chất chồng.

HHD 08-2021

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

Giảm Tự Mộc Lan Hoa – Hoàng Đình Kiên

Làm bài này khi lên lầu ở huyện Vu Sơn.

 

1- 

 

Tương Vương trong mộng

Nơi chốn nao cỏ xanh, khói lộng?

Tống Ngọc đài cao

Mưa chiều, mây sớm biết bao sầu

 

Hoa bay đầy khắp

Chớ kệ khách du lòng tan nát

Nước xuân mênh mang

Muốn đến Nam Lăng thấy đoạn tràng

 

2- lục bát

 

Tương Vương trong giấc mộng lành

Phân vân khói lộng cỏ xanh, chốn nào?

Chàng Tống Ngọc, chốn đài cao

Mưa chiều, mây sớm biết bao nhiêu sầu!

 

Hoa tàn bay khắp hiên lầu

Chớ kệ lữ khách nhớ nhau nát lòng

Nước xuân bát ngát tràn đồng

Nam Lăng muốn đến nhác trông đoạn trường!

 

Lộc Bắc

Avril23

Bản Dịch của Kim Oanh

Giảm Tự Mộc Lan Hoa

 

Thần nữ trong mộng Tương Vương

Cỏ xanh khói thẫm là phương chốn nào

Vu Sơn ở đỉnh núi cao

Mưa chiều mây sớm thiếp sao chẳng buồn

 

Hoa tàn bay bay lơ lửng

Nơi đất khách người sững dững sầu lan

Mùa xuân dòng nước mênh mang

Muốn vượt sông đến Giang Nam nát lòng.

 

Kim Oanh