Bốc Toán Tử - Chu Đôn Nho

卜算子 - 朱敦儒  Bốc Toán Tử - Chu Đôn Nho

梅花 Mai hoa

 

古澗一枝梅，             Cổ giản nhất chi mai,

免被園林鎖。             Miễn bị viên lâm tỏa.

路遠山深不怕寒，     Lộ viễn sơn thâm bất phạ hàn,

似共春相趓。             Tự cộng xuân tương đóa.

　　

幽思有誰知？             U tư hữu thùy tri?

託契都難可。             Thác khế đô nan khả.

獨自風流獨自香，     Độc tự phong lưu độc tự hương,

明月來尋我。             Minh nguyệt lai tầm ngã.

 

Chú Thích

1- Bốc toán tử卜算子:  tên từ bài, tên khác là “Bách xích lâu 百尺樓”, “Mi phong bích 眉峯碧”, “Sở thiên dao 楚天遙” v.v. Bài này có 44 chữ, 2 đoạn, mỗi đọan 4 câu với 2 trắc vận. Cách luật:

 

X T T B B cú

X T B B T vận

X T B B T T B cú

X T B B T vận

 

X T T B B cú

X T B B T vận

X T B B T T B cú

X T B B T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Cổ giản 古澗 = cổ đại giản 古代澗: dòng suối cổ xưa

3- Đóa 趓: ngày xưa dùng như chữ “Đóa 躲: trốn tránh”.

4- Khế 契: cảm thông, hợp với nhau. Thác khế 託契: hai bên tin tưởng và tâm đầu ý hợp với nhau.

5- Phong lưu 風流: phong nhã tiêu sái, không bị câu thúc.

 

Dịch Nghĩa

Một cành mai nở bên dòng suối cổ xưa,

Không bị phong tỏa trong vườn.

Ở nơi núi sâu thâm đường xa mai không sợ lạnh,

Tự tránh ngày xuân (náo nhiệt).

 

Ưu tư thâm sâu của mai nào ai biết?

Khó tìm được kẻ tâm đầu ý hợp.

Chỉ có tự mình phong lưu sái thoát tỏa hương thơm,

Trăng sáng thường đến với cành mai.

 

Phỏng Dịch

Bốc Toán Tử - Hoa Mai

 

Suối cổ một cành mai,

Không bị vườn rừng khóa.

Không sợ lạnh đường xa núi sâu.

Tránh với xuân lan tỏa.

 

Ưu tư ai biết cho?

Cậy bạn khó nhờ vả.

Chỉ tự phong lưu tự phát hương,

Tìm tớ vầng trăng tỏ.

 

HHD 09-2021