Chúc Ảnh Dao Hồng - Chu Bang Ngạn

燭影搖紅 - 周邦彥  Chúc Ảnh Dao Hồng – Chu Bang Ngạn

 

芳臉勻紅，                 Phương kiểm quân hồng,

黛眉巧畫宮妝淺。     Đại mi xảo họa cung trang thiển.

風流天付與精神，     Phong lưu thiên phó dữ tinh thần,

全在嬌波眼。             Toàn tại kiều ba nhãn.

早是縈心可慣。         Tảo thị oanh tâm khả quán.

向尊前、頻頻顧眄。Hướng tôn tiền, tần tần cố miện.

幾回想見，                 Kỷ hồi tưởng kiến,

見了還休，                 Kiến liễu hoàn hưu,

爭如不見。                 Tranh như bất kiến.

 

燭影搖紅，                 Chúc ảnh dao hồng,

夜闌飲散春宵短。     Dạ lan ẩm tán xuân tiêu đoản.

當時誰會唱陽關，     Đương thời thùy hội xướng dương quan,

離恨天涯遠。             Ly hận thiên nhai viễn.

爭奈雲收雨散。         Tranh nại vân thu vũ tán.

憑闌乾、東風淚滿。Bằng lan can, đông phong lệ mãn.

海棠開後，                 Hải đường khai hậu,

燕子來時，                 Yến tử lai thời,

黃昏深院。                 Hoàng hôn thâm viện.

 

Chú Thích

1- Chúc ảnh dao hồng 燭影搖紅: tên từ bài, tên khác là “Ngọc nhĩ trụy kim hoàn 玉珥墜金環”, “Ức cố nhân 憶故人”, “Thu sắc hoành không 秋色橫空”, v.v. Bài này của Chu Bang Ngạn có 96 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 9 câu với 5 trắc vận. Cách luật:

 

X T B B cú

X B X T B B T vận

X B X T T B B cú

X T B B T vận

X T X B X T vận

T X X, X B X T vận

X B X T cú

X X X X cú

X B X T vận

 

X T B B cú

X B X T B B T vận

X B X T T B B cú

X T B B T vận

X T X B X T vận

T X X, X B X T vận

X B X T cú

X X X X cú

X B X T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần.

 

2- Quân hồng 勻紅: thoa đều phấn hồng.

3- Đại 黛: phẩm mầu để vẽ chân mày của nữ giới thời xưa.

4- Cung trang 宮妝: trang điểm như cung nhân.

5- Phong lưu 風流: dáng vẻ tốt đẹp, thần thái tốt đẹp, charming.

6- Phó dữ 付與: ban cho.

7- Ba nhãn 波眼: sóng mắt, chỉ ánh mắt của mỹ nhân.

8- Oanh tâm 縈心: lưu giữ trong tim.

9- Khả quán 可慣: thỏa lòng yêu mến.

10- Tôn tiền 尊前: trước chén rượu, trong bữa tiệc.

11- Tần tần 頻頻: nhiều lần.

12- Cố miện 顧眄: quay lại nhìn, nhìn xéo.

13- Hưu 休: thôi, nghỉ.

14- Tranh như 爭如: sao như.

15- Chúc ảnh dao hồng 燭影搖紅: ánh sáng hồng của ngọn nến dao động.

16- Dạ lan 夜闌: đêm về khuya.

17- Thùy hội 誰會: ai biết.

18- Dương quan 陽關 = Dương quan khúc 渭城曲: bài hát lúc chia tay.

19- Tranh nại 爭奈: sao chịu được, không chịu được.

20- Vân thu vũ tán 雲收雨散: mưa tạnh mây tan, liên hoan giữa đôi nam nữ đã hết, đôi nam nữ chia tay.

21- Lan can 闌乾 = lan can 欄杆: lan can, hàng rào.

22- Đông phong 東風: gió xuân.

 

Dịch Nghĩa

Mặt có hương thơm thoa đều phấn hồng,

Chân mày vẽ khéo nhạt như kiểu cung nữ.

Trời ban cho thần thái tốt đẹp,

Toàn do ánh mắt đẹp đẽ.

(Chúng tôi) sớm đã thỏa lòng yêu mến.

Trong bữa tiệc, nhiều lần liếc nhìn nhau.

Mấy lần muốn giáp mặt (nói chuyện),

Giáp mặt rồi chỉ thế thôi,

(Như vậy) chẳng như không giáp mặt.

 

Ánh sáng hồng của đèn nến dao động,

Đêm khuya tiệc tan, đêm xuân ngắn ngủi.

Lúc đó ai biết là lúc hát bài chia ly,

Mối hờn chia ly (người nơi) góc biển chân trời.

Sao chịu đựng được cuộc chia tay này.

Đứng dựa lan can trong gió xuân nhỏ lệ.

Sau khi hoa hải đường nở,

Chim yến bay đến,

(Âm thầm) trong buổi hoàng hôn khép kín nơi nhà sâu thẳm (nhớ đến nàng).

 

Phỏng Dịch

 

1 Chúc Ảnh Dao Hồng – Thoáng Giấc mơ Hoa

 

Mặt phấn thoa hồng,

Mày xanh vẽ khéo cung trang mỏng.

Phong lưu trời tặng vẻ tinh thần,

Toàn tại làn thu sóng.   

Sớm được thỏa lòng tâm động. 

Trước chén nồng, nhiều lần trông ngóng.

Mấy lần muốn gặp,

Gặp rồi thế thôi,

Sao như im lặng.

 

Ánh nến dao hồng,

Tiệc tàn khuya khoắt đêm xuân ngắn.

Nào ai biết đó lúc chia tay,

Ly hận chân trời thẳm.

Phải chịu tình tan duyên tán.

Dựa lan can, gió xuân lệ thảm.

Hải đường nở rộ,

Chim yến bay về,

Hoàng hôn nhà vắng.

 

2 Thoáng Giấc Mơ Hoa

 

Mặt hoa thoa mỏng phấn son hồng,

Vẽ khéo mi xanh kiểu cấm cung.

Thần thái phong lưu trời đã phú,

Hoàn toàn do sóng mắt thu dung.

 

Sớm đem hình bóng khảm tâm tình,

Liếc mắt bao lần trước chén quỳnh.

Muốn gặp vài phen, chỉ gặp mặt,

Chẳng như không gặp, thế thôi đành.

 

Ánh hồng nhân ảnh nến lung linh,

Đêm xuân ngắn ngủi tiệc tàn nhanh.

Ai biết chia ly là lúc ấy,

Chân trời cách biệt hận riêng mình.

 

Mưa tạnh trời quang mây cũng tan,

Gió xuân lệ ngấn bên lan can.

Hải đường khoe sắc, đôi chim yến,

Thâm viện hoàng hôn nhớ đến nàng.

 

HHD 12-2021