Bạc Tần Hoài - Đỗ Mục

泊秦淮  -  杜牧  Bạc Tần Hoài  -  Đỗ Mục

煙籠寒水月籠沙，Yên lung hàn thủy nguyệt lung sa,

夜泊秦淮近酒家。Dạ bạc Tần hoài cận tửu gia.

商女不知亡國恨，Thương nữ bất tri vong quốc hận,

隔江猶唱後庭花。Cách giang do xướng Hậu đình hoa.

Chú Thích

1- Bạc 泊: đình bạc停泊= đậu thuyền trên bến sông.

2- Tần hoài 秦淮: sông Tần hoài ở tỉnh Giang Tô, TH.

3- Yên 煙: yên vụ烟雾: khói sương.

4- Thương nữ 商女: ca nữ.

5- Hậu đình hoa 後庭花: tức là ca khúc Ngọc thụ hậu đình hoa 玉樹後庭花 của Hậu chủ Trần Thúc Bảo陳叔寶 viết cho ái cơ Trương Lệ Hoa 張麗華:

麗宇芳林對高閣，     Lệ vũ phương lâm đối cao các,

新裝艷質本傾城。     Tân trang diễm chất bản khuynh thành.

映戶凝嬌乍不進，     Ánh hộ ngưng kiều xạ bất tiến,

出帷含態笑相迎。     Xuất duy hàm thái tiếu tương nghinh.

妖姬臉似花含露，     Yêu cơ kiểm tự hoa hàm lộ,

玉樹流光照後庭。     Ngọc thụ lưu quang chiếu hậu đình.

[花開花落不長久   (?) Hoa khai hoa lạc bất trường cửu,

落紅滿地歸寂中。(?) Lạc hồng mãn địa qui tịch trung.

(?): 2 câu này không thấy ghi trong Nhạc phủ thi tập 樂府詩集.

Hậu đình hoa cũng là tên 1 loài hoa thường được trồng trong vườn các nhà phú quí thời xưa còn gọi là nhạn lai hồng雁來紅Ngoài ra hậu đình hoa cũng chỉ hoa mồng gà.

Từ sau truyện Thủy Hử, chữ  hậu đình hoa được dùng để ám chỉ việc nam nữ giới tính quan hệ.

Dịch Nghĩa

Khói sương bao phủ mặt nước lạnh, ánh trăng chiếu trên cát.

Buổi tối đậu thuyền ở sông Tần hoài gần tửu điếm.

Gái buôn (đào hát, xướng kỹ) không biết đến mốt hận mất nước.

Bên kia sông còn hát bài ca "Hậu đình hoa" (cho khách mua vui nghe).

Phỏng Dịch

Khói lồng nước lạnh trăng lồng cát,

Tối đậu bến Tần cạnh tửu gia.

Đào hát biết chăng hờn mất nước,

Cách sông còn hát Hậu đình hoa.

HHD 8-2017

Bản Dịch của Trần Trọng Kim

Khói lồng nước, bóng trăng lồng cát, 
Bến Tần Hoài, thuyền sát tửu gia. 
Gái ca đâu nghĩ nước nhà, 
Cách sông vẫn hát khúc ca "Hậu đình".

Bản Dịch của Trần Trọng San

Khói trùm nước lạnh, trăng lồng cát, 
Thuyền đậu Tần Hoài, cạnh tửu gia. 
Cô gái không hay buồn nước mất, 
Bên sông còn hát "Hậu đình hoa".