Mộc Lan Hoa - Án Thù

木蘭花 - 晏殊  Mộc Lan Hoa – Án Thù

 

池塘水綠風微暖。Trì đường thủy lục phong vi noãn.

記得玉真初見面。Ký đắc Ngọc Chân sơ kiến diện.

重頭歌韻響錚琮，Trùng đầu ca vận hưởng tranh tông,

入破舞腰紅亂旋。Nhập phá vũ yêu hồng loạn toàn.

 

玉鉤闌下香階畔。Ngọc câu lan hạ hương giai bạn.

醉後不知斜日晚。Túy hậu bất tri tà nhật vãn.

當時共我賞花人，Đương thời cộng ngã thưởng hoa nhân,

點檢如今無一半。Điểm kiểm như kim vô nhất bán.

 

Chú Thích

1- Mộc lan hoa 木蘭花: tên từ bài. Tên khác là “Tích xuân dung 惜春容”, “Tây hồ khúc 西湖曲”, “Ngọc lâu xuân lệnh 玉樓春令”, “Ngọc lâu xuân 玉樓春”, v.v. Bài này có 56 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 4 câu, 3 trắc vận. Cách luật:

 

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T T B B cú

X T X B B T T vận

　　　　

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T T B B cú

X T X B B T T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Trì đường 池塘: ao hồ.

3- Vi noãn 微暖: ấm áp một tí, bắt đầu ấm áp dần.

 

4- Ngọc Chân 玉真: tên thường dùng để chỉ tiên nữ, cũng chỉ Đường Quý Phi 唐贵妃, Ngọc Chân Công Chúa 玉真公主 (đời Đường). Trong bài này Ngọc Chân là tên người ca nữ trong nhà Án Thù.

5- Trùng đầu重頭: là loại bài từ có 2 đoạn mà đoạn trước và đoạn sau giống y chang nhau về số câu và bằng trắc của từng chữ, như mộc lan hoa, thiên tiên tử v.v.

6- Ca vận 歌韻: ý vị về âm thanh vần điệu của bài hát.

7- Tranh tông 琤琮: thanh âm của những viên ngọc đụng chạm nhau, ý nói giọng hát trong trẻo, hay, tốt.

8- Nhập phá 入破: khúc điệu tiết tấu bắt đầu đánh nhanh hơn.

9- Hồng紅: quần mầu hồng của vũ nữ.

10- Loạn toàn 亂旋: loạn quay, vũ nữ bước nhanh theo nhịp phách nhanh.

11- Ngọc câu 玉鉤: cái móc để treo màn, rèm.

12- Lan 闌 = lan can 欄杆: rào cản ngăn trước cửa.

13- Hương giai 香階: bực thềm có hoa rụng đầy.

14- Tà nhật 斜日: mặt trời xế bóng.

15- Đương thời 當時: lúc đó.

16- Cộng ngã thưởng hoa nhân 共我賞花人: những người bạn cùng tôi thưởng thức Ngọc Chân múa hát.

17- Điểm kiểm 點檢: kiểm tra, kiểm điệm, đếm số.

18- Vô nhất bán 無一半: không bằng một nửa.

 

Dịch Nghĩa

Nước ao hồ trong xanh, gió dần ấm áp,

Tôi nhớ được ngày mới gặp Ngọc Chân.

Tiếng ca ròn rã như tiếng ngọc va chạm nhau, vận điệu bài hát tới lui uyển chuyển.

Lúc tiết tấu nhanh lên thì điệu múa cũng nhanh, quần hồng quay phất phới.

 

(Ngồi đây) dưới móc ngọc treo màn cửa, lan can và cạnh thềm hoa.

Sau khi uống rượu say không biết rằng mặt trời đã xế chiều.

Những người bạn cùng xem múa hát với tôi năm xưa,

Ngày này kiểm lại chỉ còn không được một nửa.

 

Phỏng Dịch

1 Mộc Lan Hoa - Bạn Cũ Năm Xưa

 

Ao hồ gió ấm xanh mầu nước.

Mới gặp Ngọc Chân ta nhớ được.

Bài từ ca vận tiếng thanh trong,

Vũ bộ càng nhanh hồng loạn bước.

 

Lan can móc ngọc hoa thềm bực.

Túy lúy biết đâu ngày sắp tắt.

Cùng tôi khi ấy đã xem hoa,

Kiểm điểm bây giờ bằng nửa trước.

 

2 Bạn Cũ Năm Xưa

 

Hồ nước xanh xanh gió ấm dần,

Ngọc Chân mới gặp lúc đầu xuân.

Tiếng ca như ngọc ngâm từ điệu,

Vũ bộ nhanh nhanh phất phới quần.

 

Thềm hoa móc ngọc dưới lan can,

Túy lúy nào hay ngày sắp tàn,

Cùng ta xem hát năm xưa ấy,

Đếm lại còn đây nửa lão làng.

 

HHD 10-2020

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

Mộc Lan Hoa

 

Ao hồ xanh biếc gió hâm hấp

Ta nhớ Ngọc Chân khi mới gặp

Rộn rã điệu thanh ngọc chạm va

Tiết nhanh eo lắc quần hồng gấp

Lan can treo ngọc thềm hương khắp

Rượu tỉnh nào hay ngày đã tắt

Những bạn ngày xưa nghe hát ca

Ngày nay coi lại nửa hao mất!

Lộc Bắc   Nov20

 

Bản Dịch của Song Nghiên

Mộc Lan Hoa

 

Nước hồ xanh gió lùa vơi mát

Thấy nhớ ngày nhìn Chân nữ hát

Thanh như ngọc thánh thót cao trầm

Vũ tuyệt vời quần hồng quay quất.

 

Dưới lan can cửa màn hoa xả

Uống rượu say nào hay tối toả

Bạn xưa đó thưởng thức cùng nhau

Kiểm lại nay còn bao nhiêu thỏa!

 

Song Nghiên

May 21, 2021