Mê Tiên Dẫn - Liễu Vĩnh

迷仙引 - 柳永  Mê Tiên Dẫn - Liễu Vĩnh

 

纔過笄年，                           Tài quá kê niên,

初綰雲鬟，                           Sơ oản vân hoàn,

便學歌舞。                           Tiện học ca vũ.

席上尊前，                           Tịch thượng tôn tiền,

王孫隨分相許。                   Vương tôn tùy phận tương hứa.

算等閒、酬一笑，              Toán đẳng nhàn, thù nhất tiếu,

便千金慵覷。                       Tiện thiên kim dung thứ.

常只恐容易，                       Thường chỉ khủng dung dị,

蕣華偷換，                           Thuấn hoa thâu hoán,

光陰虛度。                           Quang âm hư độ.

 

已受君恩顧，                       Dĩ thụ quân ân cố,

好與花爲主。                       Hảo dữ hoa vi chủ.

萬里丹霄，                           Vạn lý đan tiêu,

何妨攜手同歸去。              Hà phương huề thủ đồng qui khứ.

永棄卻、煙花伴侶。          Vĩnh khí khước, yên hoa bạn lữ.

免教人見妾，                       Miễn giáo nhân kiến thiếp,

朝雲暮雨。                           Triêu vân mộ vũ.

 

Chú Thích

1 Mê tiên dẫn 迷仙引: tên từ bài, gồm 83 chữ chia làm 2 đoạn. Đoạn trước có 10 câu và 4 trắc vận. Đoạn sau có 7 câu và 5 trắc vận. Cách luật:

 

B T B B cú

B T B B cú

T T B T vận

T T B B cú

B B B T B T vận

T T B, B T T cú

T B B B T vận

B T T T B cú

B T B T cú

B B B T vận

　　

T T B B T vận

T T B B T vận

T T B B cú

B B B T B B T vận

T T T, B B T T vận

T B B T T cú

B B T T vận

 

B: bình thanh, T: trắc thanh, cú: hết câu, vận: vần.

 

2 Kê 笄 = trâm tử 簪子: cái trâm cài tóc của phụ nữ. Ngày xưa con gái đến 15 tuổi thì làm lễ búi tóc cài tram vì vậy kê niên 笄年: chỉ con gái tới 15 tuổi, cũng gọi là tuổi cập kê 及笄.

3 Oản 綰: búi, vấn (tóc).

4 Vân hoàn 雲鬟: búi tóc mây.

5 Tịch thượng tôn tiền 席上尊前: Trên chiếu tiệc tùng và trước chén rượu. Ý nói tham gia giúp vui trong tiệc rượu.

6 Tùy phận 隨分: tùy tiện, tùy ý.

7 Tương hứa: hứa hẹn chung thân với nhau, lời hứa chấp thuận.

8 Đẳng nhàn 等閒: bình thường.

9 Thù 酬: đáp trả. Ở đây có nghĩa là thường tứ 赏赐: tặng cho. Thù nhất tiếu 酬一笑: tặng cho 1 nụ cười.

10 Dung thứ 慵覷: lười biếng không muốn nhìn.

11 Thuấn hoa 蕣華: (chữ hoa có âm quan thoại là “hỏa”, trắc thanh) = thuấn hoa 蕣花: một loại hoa sáng nở tối tàn, ở đây ngụ ý tuổi niên hoa dễ mất, dung nhan chóng tàn.

12 Hư độ: qua đi một cách trống rỗng.

13 Quân 君: chỉ vị khách thân thiết với cô ta. Cố: chiếu cố.

14 Hoa 花: chỉ người ca nữ xinh đẹp.

15 Đan tiêu 丹霄: bầu trời đầy mây hồng.

16 Hà phương 何妨: đâu có hại chi.

17 Huề thủ đồng qui khứ 攜手同歸去: dắt tay nhau cùng về nhà.

18 Vĩnh khí 永棄: dứt bỏ luôn.

19 Yên hoa 煙花: pháo bông, xuân cảnh mỹ lệ, trong bài này chỉ kỹ nữ. Yên hoa bạn lữ 煙花伴侶: sinh nhai ở thanh lâu.

20 Miễn giao 免教: đừng cho.

21 Triêu vân mộ vũ 朝雲暮雨: sáng mây chiều mưa, chỉ sinh hoạt của kỹ nữ.

 

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu mê tiên dẫn của Liễu Vĩnh.

Vừa qua tuổi cài trâm (15 tuổi),

Mới vấn búi tóc mây,

Bèn học hát múa.

Trong các buổi tiệc rượu, (giúp vui các buổi tiệc, rót rượu hầu khách)

Vương tôn công tử tùy tiện hứa hẹn.

Nghĩ một nụ cười tầm thường của cô ta,

(Họ vung ra) cả ngàn vàng (nhưng cô ta cũng) lười biếng không nhìn.

Thường thường cô ta chỉ sợ tuổi niên hoa ngầm thay đổi,

Thời gian qua đi một cách trống rỗng.

 

Đã được anh ban ân ngó ngàng tới,

Xin hày làm chủ bông hoa này 1 cách tốt đẹp.

Khung trời mầu hồng hàng vạn dặm,

Dắt tay nhau cùng đi về (chung sống) đâu có hại gì.

Bỏ phứt luôn cuộc sống ở thanh lâu.

Đừng cho người ta gặp thiếp (hoặc là trông thấy thiếp),

Sáng mây chiều mưa (sinh hoạt ở chốn thanh lâu).

 

Phỏng Dịch

 

Kiếp Phong Trần

 

Cập kê vừa tới tuổi lành,

Tóc mây mới cuốn tập tành múa ca.

Giúp vui tửu yến chan hòa,

Vương tôn công tử chỉ là hứa xuông. 

Xá chi nhất tiếu tầm thường,

Thiên kim ban tặng chẳng vương cõi lòng.

Niên hoa tuổi ngọc còn không?

Thời gian chẳng đợi xuân phong tàn dần.

 

Cảm chàng chiếu cố ân nhân,

Ân cần làm chủ tấm thân tình đầy.

Trời hồng vạn dặm mê say,

Hại chi, tổ ấm dắt tay nhau về.

Quyết từ bỏ kiếp trầm mê,

Không người thấy thiếp, não nề sớm hôm.

 

HHD 5-2020

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

Mê Tiên Dẫn - Liễu Vĩnh

1-     

Tuổi vừa cài trâm

Mới vấn tóc mây

Được học ca múa

Trên chiếu, trước ly

Công tử dễ dàng câu hứa

Chuyện bình thường, đổi cười nụ

Cả ngàn vàng, không kể

Thường chỉ sợ thay đổi

Tuổi hoa trôi mất

Thời gian qua rộ

 

Đã được chàng chiếu cố

Làm đẹp hoa như chủ

Vạn dặm trời hồng

Hại chi dắt tay cùng quy khứ

Cuộc sống thanh lâu buông dứt bỏ

Đừng cho người thấy thiếp

Sáng mây chiều gió!

         

2-     

Tóc mây vừa vấn trâm cài

Học ca học múa, rượu mời chiếu trên

Vương tôn dễ hứa phận hèn

Ngàn vàng đổi lấy một phen tươi cười

 

Tiền tài không đáng kiếp người

Thường thì chỉ sợ xuân trôi sớm chiều

Tuổi hoa nào có bao nhiêu

Thời gian trống rỗng nghiêng xiêu úa tàn

 

Ơn may được sống bên chàng

Hoa thơm có chủ dặm ngàn hồng tươi

Cùng nhau tay dắt cuối trời

Thanh lâu dứt bỏ một đời ủ ê

Đừng cho người thấy đi về

Sớm mây, chiều gió bốn bề rẻ khinh!

Lộc Bắc

Jun20