Hoán Khê Sa - Hạ Chú

浣溪沙 - 賀鑄  Hoán Khê Sa - Hạ Chú

 

樓角初銷一縷霞。Lâu giác sơ tiêu nhất lũ hà.

淡黃楊柳暗棲鴉。Đạm hoàng dương liễu ám thê nha.

玉人和月摘梅花。Ngọc nhân hòa nguyệt trích mai hoa.

 

笑捻粉香歸洞戶，Tiếu niệm phấn hương quy động hộ,

更垂簾幕護窗紗。Cánh thùy liêm mạc hộ song sa.

東風寒似夜來些。Đông phong hàn tự dạ lai ta.

 

Chú Thích

1 Hoán Khê Sa浣溪沙: còn đọc là “hoãn khê sa”, Nguyên là 1 khúc hát của Đường giáo phường唐教坊, sau dùng làm tên từ bài. Tên khác là “Hoán khê sa浣溪紗” và “Tiểu đình hoa小庭花”, v.v. Bài này có 42 chữ, đoạn trước có 3 câu và 3 bình vận, đoạn sau có 3 câu và 2 bình vận. Cách luật:

 

X T X B X T B vận

X B X T T B B vận

X B X T T B B vận

 

X T X B B T T cú

X B X T T B B vận

X B X T T B B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Lâu giác 樓角: góc lầu.

3- Sơ tiêu 初銷: vừa mới biến mất.

4- Nhất lũ hà 一縷霞: một đám mây mầu, ráng chiều.

5- Dương liễu ám thê nha杨柳暗栖鸦: nơi dương liễu lờ mờ, có bóng quạ nghỉ ngơi trước khi về rừng. Mượn câu thơ trong bài hát nhạc phủ xưa “Dương bạn楊伴”, tả xuân cảnh, có ngụ ý nam nữ yêu nhau:

 

“暫出白門*前，Tạm xuất bạch môn tiền, Hãy ra trước cửa Bạch môn,

“楊柳可藏烏。Dương liễu khả tàng ô. Dương liễu có thể che chứa quạ.

“歡**作沉水香，Hoan tác trầm thủy hương, Anh yêu làm trần hương,

“儂***作博山爐。Nông tác bác sơn lô. Em làm cái lư hình quả núi”.

 

*Bạch môn白門: cửa nam thành Nam Kinh.

**Hoan歡 = Hỷ hoan chi nhân 喜歡之人: người yêu mến.

***Nông儂: ta, tôi.

 

6- Ngọc nhân 玉人: người ngọc, mỹ nhân, người đẹp.

7- Hòa nguyệt和月: thừa lúc trăng sáng.

8- Trích 摘: hái, bẻ.

9- Niệm (niệp, nẫm) 捻: hái, ngắt. Cũng dùng như chữ niêm拈, cầm bằng 2 ngón tay.

10- Phấn hương粉香: mượn để chỉ bông hoa mai.

11- Động hộ洞户: cửa trong nhà từ phòng này sang phòng khác.

12- Hàn tự寒似: lạnh như.

13- Dạ lai夜來: đêm qua.

14- Ta些: dùng làm trợ từ.

 

Dịch Nghĩa

Trên góc lầu (nhìn thấy) 1 đám mây mầu vừa biến mất,

Bóng quạ ẩn khuất trong đám cây dương liễu mầu vàng nhạt.

Mỹ nhân hái hoa mai dưới ánh trăng.

 

Cười cầm bông hoa mai đem về cửa,

Rồi buông rèm xuống, kéo màn lụa che cửa sổ.

Gió xuân lạnh như đêm hôm qua vậy.

 

Phỏng Dịch

Hoán Khê Sa

 

Một áng mây mầu thoáng mái nhà,

Nhạt vàng dương liễu quạ mờ xa.

Mỹ nhân trăng sáng hái mai hoa.

 

Cười ngắt phấn hương về trước cửa,

Cửa song rủ xuống tấm màn sa.

Gió xuân lạnh lẽo như đêm qua.

 

HHD 06-2021