Thoa Đầu Phụng - Lục Du

釵頭鳳  -  陸游  Thoa Đầu Phụng - Lục Du

紅酥手，                      Hồng tô thủ,

黃縢酒，                      Hoàng đằng tửu,

滿城春色宮墻柳。     Mãn thành xuân sắc cung tường liễu.

東風惡，                      Đông phong ác,

歡情薄。                      Hoan tình bạc.

一懷愁緒，                 Nhất hoài sầu tự,

幾年離索。                 Kỷ niên ly tác,

錯！錯！錯！             Thác! Thác! Thác!

 

春如舊，                      Xuân như cựu,

人空瘦，                      Nhân không sấu,

淚痕紅浥鮫綃透。     Lệ ngân hồng ấp giao tiêu thấu.

桃花落，                      Đào hoa lạc,

閒池閣。                      Nhàn trì các.

山盟雖在，                 Sơn manh tuy tại,

錦書難托。                 Cẩm thư nan thác.

莫！莫！莫！             Mạc! Mạc! Mạc!  

Chú Thích

1- Thoa đầu phụng 釵頭鳳: tên từ bài, tên cũ là “Hiệt phương từ 擷芳詞”, tên khác là “Chiết hồng anh 折紅英”, "Trích hồng anh 摘红英". Bài này có 60 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn có 7 trắc vận với 2 điệp vận. Cách luật:

B B T vận

B B T vận

T B B T B B T vận

B B T đổi vận

B B T vận

X B B T cú

T B B T vận

T vận T điệp vận T điệp vận

 

B B T vận

B B T vận

T B B T B B T vận

B B T đổi vận

B B T vận

X B B T cú

T B B T vận

T vận T điệp vận T điệp vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2- Hồng tô 紅酥: tên 1 loại bánh sữa. Hồng tô thủ ám chỉ bàn tay mềm mại như bánh sữa hồng tô.

3- Hoàng đằng tửu 黄縢酒: tên 1 loại rượu trong giới thượng lưu thời xưa còn gọi là hoàng phong tửu 黄封酒. Ngoài ra chữ này ám chỉ  rượu ngon. (Bản khác chép: 醪酒 = lao tửu = rượu nồng)

4- Cung tường 宫墙：bức tường vây quanh cung điện. Cũng có thể là tên 1 cung điện đời Nam Tống. Cung tường liễu ám chỉ người tình cũ của Lục Du là bà Đường Uyển đã ỏ trong cung điện; Lục Du không thể tùy tiện.

5- Đông phong 東風：gió đông, gió xuân. Đông phong ác: ám chỉ bà mẹ của Lục Du đã ác nghiệt với con dâu. Cũng có thể chỉ gió đông thổi tàn rụng hoa tươi.

6- Ly tác 離索：do thành ngữ ly quần tác cư 離群索居, ra ở nơi khác, xa cách.

7- Ấp 浥 = thấm ướt; 

8- Giao 鮫= 1 loài cá biển; Do chuyện thần thoại kể 1 loài mỹ nhân ngư dệt lụa ở đáy biển,đem lên chợ bán. Tiêu 綃= tơ lụa mỏng.

Giao tiêu 鮫綃= khăn tay bằng tơ lụa. 

Bản khác chép: văn tiêu 紋綃 = khăn tơ lụa thêu vằn vè.

9- Trì các 池閣：Nhà lầu thủy tạ làm trên hồ.

10- Sơn manh 山盟：sơn manh hải thệ 山盟海誓: thời xưa thường hay thề non hẹn biển sẽ trung thành với nhau.

11- Cẩm thư 錦書：viết thư trên gấm.

Dịch nghĩa

Bàn tay mềm mại như bánh hồng tô (1 loại bánh sữa)

Rượu hoàng đằng (tên 1 loại rượu thời xưa)

Mầu xuân đầy thành, liễu ở tường cung thành.

Gió đông ác(chỉ bà mẹ đã tàn ác với vợ cũ)  

Hoan tình bạc mỏng(quá ngắn)

Một mối tình tự buồn.

Mấy năm ly tan

Sai!  Sai!  Sai! (sự chia ly này là sai quấy)

Xuân như cũ,

Người hao gầy (chỉ vợ cũ)

Vết nước mắt thấm khăn tơ hồng.

Đào hoa rơi rụng,

Lầu làm ở hồ nhỏ để hưởng nhàn.

Lời thề hãy còn.

Thư gấm khó gửi.

Đừng!  Đừng!  Đừng! (Đừng gửi thư)

Phỏng Dịch

1 Thoa Đầu Phụng – Hương Tình Cũ

 

Tay mềm dịu,

Hoàng đằng rượu,

Khắp thành xuân sắc cung tường liễu.

Đông phong ác,

Hoan tình bạc.

Trong lòng buồn héo,

Mấy năm tan tác.

Lạc! Lạc! Lạc!

 

Xuân như cựu,

Người gầy yếu,

Lệ vương hồng ướt khăn tơ thấu.

Hoa đào xác

Ao nhàn các,

Thề xưa tuy vẫn,

Lá thư chưa phát.

Gác! Gác! Gác!

 

2 Hương Tình Cũ

Bàn tay nàng mềm mại,

Dâng chén rượu nồng cay.

Mãn thành tươi xuân sắc,

Cành liễu gió nhẹ lay.

Gió đông sao tàn ác,

Hoan tình quá đơn bạc.

Tương tư một nỗi buồn,

Bao năm dài tan tác.

Điều này quá sai lạc!

Ngày xuân không đổi thay,

Người xưa dáng hao gầy,

Khăn hồng còn thấm lệ,

Bên hồ hoa đào bay.

Lời thề tuy còn đấy,

Người yêu cũ còn đây,

Lá thư tình đã viết,

Ngập ngừng chưa trao tay.

Đừng trao bức thư này! 

HHD  1-2013

Bản Dịch của Lộc Bắc

Thoa Đầu Phụng

Bạch truật đỏ

Hoàng đằng tửu

Xuân nhuộm toàn thành, cung điện liễu

Gió đông ác

Tình vui bạc

Sầu vương một nhớ

Bao năm tan tác

Lẫn, lẫn, lẫn

 

Xuân như cũ,

Người hiu hắt

Ngấn lệ hồng ướt tơ xuyên thấu

Hoa đào dạt

Hồ cách gác

Non thề còn đó

Gấm thư khôn tả

Khổ, khổ, khổ

Vương Tình   Bạch truật đỏ, hoàng đằng rượu nhất Xuân sang tô điểm sắc toàn thành Nhớ xưa đông ác đời tan nát Tình vui một thoáng vội phai nhanh Một nhớ sầu vương man mác mãi Bao năm tan tác dứt không đành Hạnh phúc, hận sẩu chen lẫn lộn   Lẫn!      Lòng anh vẫn giữ như xuân cũ Đau lòng, nhan sắc em hắt hiu Áo tơ hồng lệ còn ghi dấu Hoa đào trôi dạt nước sông chiều Ao sâu gác lạnh còn ngăn cách Non thề trăng sáng vẫn còn lưu Lời thư viết, làm sao diễn tả   Khổ!   Lộc Bắc 19Jan2013