Nghinh Xuân Nhạc - Tần Quan

迎春樂 - 秦觀  Nghinh Xuân Nhạc - Tần Quan

菖蒲葉葉知多少。     Xương bồ diệp diệp tri đa thiểu.

惟有個、蜂兒妙。     Duy hữu cá, phong nhi diệu.

雨晴紅粉齊開了。     Vũ tình hồng phấn tề khai liễu.

露一點、嬌黃小。     Lộ nhất điểm, kiều hoàng tiểu.

早是被、曉風力暴。Tảo thị bị, hiểu phong lực bạo.

更春共、斜陽俱老。Cánh xuân cộng, tà dương câu lão.

怎得香香深處，        Chẩm đắc hương hương thâm xứ,

作個蜂兒抱。            Tác cá phong nhi bão.

Chú Thích

1 Nghinh xuân nhạc 迎春乐 ying chun yue: tên từ điệu. Bản khác phiên âm là “Nghinh xuân lạc ying chun le”. Bài từ này có 52 chữ, đoạn trước 4 câu 4 trắc vận, đoạn sau có 4 câu, 3 trắc vận.

2 Xương bồ 菖蒲: tên cỏ. Tên khác là bạch xương bồ 白菖蒲, nê xương bồ 泥菖蒲. Cỏ này mọc ở bờ nước, có mùi thơm, rễ dùng làm thuốc. Ngoài ra thì chữ xương bồ có thể phiếm chỉ cỏ trong mùa xuân.

3 Phong nhi 蜂兒: con ong.

4 Vũ tình 雨晴: mưa tạnh.

5 Hồng phấn 红粉: hồng hoa.
6 Lộ 露: lộ ra.

7 Kiều hoàng tiểu 娇黄小: nói ong mật mầu vàng.

8 Lực bạo 力暴: mạnh bạo. Hiểu phong lực bạo: gió sớm thổi mạnh.

9 Cánh 更: lại thêm.

10 Câu (cu) 俱: đều. Cánh xuân cộng tà dương câu lão 更春共斜陽俱老: lại thêm xuân và tà dương đều già.

11 Chẩm đắc 怎得: sao được.

12 Hương hương 香香: hoa hương 花香 = hoa thơm.

13 Bão 抱: ôm, ấp như “gà ấp trứng kê bão noãn 雞抱卵. 
14 Phong nhi bão 蜂儿抱: hình dung con ong đang hút nhụy hoa.

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu Nghinh xuân nhạc của tần Quan,

Cỏ xuân lá lá có bao nhiêu?

Chỉ có con ong là kỳ diệu.

Sau trận mưa trời tạnh, các hoa đều nở rộ.

Chỉ lộ ra một điểm là con ong vàng nhỏ xinh.

Sớm đã bị gió ban sáng thổi mạnh (hoa điêu tàn),

Lại thêm xuân và tà dương đều già đi (Chính đang tuổi xuân, chỉ trong chớp mắt đã theo ánh tà dương mà già yếu)

Sao được như ở chốn hoa thơm thâm xứ,

Làm con ong đi ôm ấp hoa.

Phỏng Dịch

Ong Vàng Vườn Xuân

Cỏ xuân lá lá biết bao nhiêu?

Chỉ có con ong kỳ diệu nhiều.

Mưa tạnh muôn hoa cùng nở rộ,

Lộ ra một điểm ong vàng yêu.

Gió mạnh ban mai sớm thổi qua,

Tuổi xuân chiều xuống cũng đều già.

Hương thơm thâm xứ người mong ước,

Làm chú ong con ôm ấp hoa.              

HHD 8-2019