Nam Ca Tử - Tần Quan

南歌子 - 秦觀  Nam Ca Tử - Tần Quan

香墨彎彎畫，             Hương mặc loan loan họa,

燕脂淡淡勻。             Yên chi đạm đạm quân.

揉藍衫子杏黃裙。     Nhu lam sam tử hạnh hoàng quần.

獨倚玉闌無語、點檀唇。Độc ỷ ngọc lan vô ngữ, điểm đàn thần.

人去空流水，             Nhân khứ không lưu thủy,

花飛半掩門。             Hoa phi bán yểm môn.

亂山何處覓行雲。     Loạn sơn hà xứ mịch hành vân.

又是一鉤新月、照黃昏。Hựu thị nhất câu tân nguyệt, chiếu hoàng hôn.

Chú Thích

1 Nam ca tử 南歌子: tên từ điệu, 2 đoạn, mỗi đoạn 4 câu 3 bình vận.

Cách luật:

X X B X T cú

B B X T B vận

X B X T T B B vận

X T X B X T, T B B vận

 

X T B B T cú

B B T T B vận

X B X T T B B vận

X T X B X T, T B B vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2 Hương mạc 香墨: mực, phẩm dùng tô chân mày cho đậm thêm.

3 Yên chi 燕脂 = yên chi 胭脂: son phấn dùng trang điểm của phụ nữ.

4 Quân (duân) 勻: hòa đều, bôi, xoa đều (son phấn).

5 Nhu lam 揉藍: mầu xanh lam.

6 Sam tử 衫子: áo.

7 Hạnh hoàng 杏黃: mầu vàng quả hạnh, trong bài này quả hạnh là quả mơ vàng apricot.

8 Quần 裙: váy.

9 Ngọc lan 玉闌: tức là lan can.

10 Đàn 檀 = đàn sắc 檀色: mầu đỏ, hồng.

11 Điểm đàn thần 點檀唇: tô môi hồng.

12 Nhân khứ 人去: người đi, ám chỉ tình lang.

13 Lưu thủy 流水: nước chẩy, ám chỉ thời gian trôi đi.

14 Loạn sơn 亂山: núi non loạn xạ, ám chỉ tâm phiền ý loạn.

15 Mịch 覓: tìm kiếm.

16 Hành vân 行雲: mây bay, ám chỉ người tình phụ bạc hoặc là người chồng thường đi ăn chơi xa nhà.

17 Nhất câu tân nguyệt 一鉤新月: một vầng trăng lưỡi liềm trong tháng mới.

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu Nam ca tử của Tần Quan.

Dùng mực thơm vẽ chân mày cong cong,

Son phấn thoa nhạt đều.

Áo mầu xanh, váy mầu vàng quả hạnh.

Một mình dựa lan can không nói năng chi, tô môi hồng.

Tình lang đã ra đi, thời gian trôi đi như nước chẩy.

(Ngoài trời) hoa bay, cửa khép hờ.

Lòng rối như núi non loạn xạ, biết tìm người bạc tình nơi đâu.

Lại qua một tháng mới, vầng trăng như móc câu chiếu buổi tối.

(Chữ trăng lưỡi liềm có hàm ý nói trăng không tròn thì người khó đoàn viên)

Phỏng Dịch

1 Nam Ca Tử - Chờ Người

 

Nét mực cong cong vẽ,

Thoa son nhạt điểm trang.

Áo lam ngắn quả hạnh quần vàng.

Vừa chấm môi hồng lặng lẽ, dựa lan can.

 

Nước chẩy người đi mãi,

Hoa bay khép cửa loan.

Sao tìm mây nổi chốn non ngàn.

Lại đến một mùa trăng mới, chiếu hôn hoàng.

 

2 Chờ Người

Chân mày nét mực vẽ cong cong,

Thoa nhẹ đều đều chút phấn son.

Áo ngắn lam, quần vàng quả hạnh,

Lan can lặng lẽ chấm môi hồng.

Người đi xa vắng dòng thời gian,

Cửa khép hoa bay lòng nát tan.

Núi loạn tìm đâu người bội bạc,

Lại mùa trăng mới những chiều vàng.

HHD 8-2019

Bản Dịch của Lộc Bắc

Nam Ca Tử - Tần Quan 

1-     

Mực thơm mày cong vẽ

Son phấn thoa nhạt mờ

Áo xanh lam, quần sắc vàng mơ

Mình dựa lan can chẳng nói, môi hồng tô.

 

Người đi, nước chảy mãi

Hoa bay cửa khép hờ

Núi loạn, đâu chốn tìm bây giờ?

Lại qua một tháng mới, trăng liềm/ráng phô!

 

2-

Bút mực thơm cong cong mày vẽ

Dở phấn son thoa nhẹ nét mờ

Áo xanh biếc, quần vàng mơ

Dựa lan không nói điểm tô môi hồng

 

Tình lang đi, trời trong nước chảy

Cửa khép hờ dễ thấy hoa bay

Bạc tình tìm chốn nào đây?

Lại qua tháng mới, trăng gầy chiều soi!

 

Lộc Bắc

Oct23