Tương Tiến Tửu - Hạ Chú

將進酒 - 賀鑄  Tương Tiến Tửu - Hạ Chú

其一                                       Kỳ 1

(梅花引 Mai hoa dẫn)

 

城下路，                      Thành hạ lộ,

悽風露，                      Thê phong lộ,

今人犁田古人墓。Kim nhân lê điền cổ nhân mộ.

岸頭沙，                      Ngạn đầu sa,

帶蒹葭，                      Đái khiêm gia,

漫漫昔時，                 Mạn mạn tích thời,

流水今人家。             Lưu thủy kim nhân gia.

 

黃埃赤日長安道，Hoàng ai xích nhật Trường An đạo,

倦客無漿馬無草。Quyện khách vô tương mã vô thảo.

開函關，                      Khai Hàm quan,

掩函關，                      Yểm Hàm quan,

千古如何，                 Thiên cổ như hà,

不見一人閒？             Bất kiến nhất nhân nhàn?

 

Chú Thích

1- Tương tiến tửu 將進酒: tên từ bài, tên thật là “Tiểu mai hoa 小梅花” hay “Mai hoa dẫn 梅花引”. Hạ Chú đặt cho tên mới là Tương tiến tửu gồm kỳ 1 và kỳ 2. Cách luật của bài này được dùng làm chính thể của loạt từ tiểu mai hoa, gồm 57 chữ, 2 đoạn, đoạn trên 7 câu với 3 trắc vận và 3 bình vận, đoạn dưới 6 câu với 2 trắc vận 2 bình vận và 1 điệp vận.

 

B X T trắc vận

X X T vận

X X X X X X T vận

X B B bình vận

X X B vận

T X X X cú

B X X X B vận

 

X B X X X X T đổi trắc vận

X X B X X X T vận

X B B đổi bình vận

T B B điệp vận

B X X X cú

X X T X B vận

 

B: thanh bình; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Lê điền 犁田: ruộng cầy.

3- Ngạn đầu sa 岸頭沙: cát ở bờ sông.

4- Khiêm gia 蒹葭: một loại lau.

5- Mạn mạn 漫漫: chậm chậm.

6- Hoàng ai 黃埃: bụi vàng, đất vàng.

7- Xích nhật:

7- Trường An 長安: thành Trường An ở TH xưa.

8- Tương 漿: một loại nước uống, nước trà.

9- Hàm quan 函關: tức là Hàm cốc quan 即函谷關, nay thuộc tỉnh Hà Nam 河南, TH, là cửa ngõ của nước Tần đi vào Trung thổ.

10- Yểm 掩: đóng, bản khác chép bế 閉, cùng 1 ý nghĩa.

 

Dịch Nghĩa

Đường đi ở dưới chân thành,

Con đường sương gió lạnh,

Ruộng cầy của người đời nay là phần mộ của người xưa.

Cát bờ sông,

Bãi bông lau,

(Đổi) dần dần từ xưa,

Dòng nước chẩy nay thành nhà người.

 

Trên những con đường ở thành Trường An đầy bụi vàng và mặt trời đỏ nóng bức.

Người lữ khách mệt mỏi không nước uống và ngựa không có cỏ ăn.

Cửa ải Hàm cốc quan mở ra (khi có biến loạn),

Rồi lại đóng,

Từ xa xưa sao mà,

Không thấy một người được nhàn hạ.

 

Phỏng Dịch

 

Tương Tiến Tửu – Thành Hạ Lộ

 

Chân thành lộ,

Thảm sương gió,

Đời nay ruộng cầy người xưa mộ.

Cát bờ đầu,

Đầy bông lau,

Đổi dần từ xưa

Dòng nước nay nhà cao.

 

Đường Trường An đất vàng trời đỏ.

Khách mỏi không trà ngựa không cỏ.

Mở Hàm quan,

Đóng Hàm quan,

Thiên cổ sao mà,

Không thấy một người nhàn.

 

HHD 09-22