Thiếu Niên Du - Tưởng Tiệp

少年遊 - 蔣捷  Thiếu Niên Du - Tưởng Tiệp

 

楓林紅透晚煙青，     Phong lâm hồng thấu vãn yên thanh,

客思滿鷗汀。             Khách tứ mãn âu đinh.

二十年來，                 Nhị thập niên lai,

無家種竹，                 Vô gia chủng trúc,

猶借竹為名。             Do tá trúc vi danh.

 

春風未了秋風到，     Xuân phong vị liễu thu phong đáo,

老去萬緣輕。             Lão khứ vạn duyên khinh.

只把平生，                 Chỉ bả bình sinh,

閒吟閒詠，                 Nhàn ngâm nhàn vịnh,

譜作棹歌聲。             Phổ tác trạo ca thanh.

 

Chú Thích

1- Thiếu niên du 少年遊: tên từ bài, tên khác là thiếu niên du lệnh 少年遊令, tiểu lan can 小闌干, ngọc lạp mai chi 玉臘梅枝. Bài này có 50 chữ, dùng bình vận. Cách luật:

 

X B X T T B B vận

X T T B B vận

X B X T cú

X B X T cú

X T T B B vận

 

X B X T B B T cú

X T T B B vận

X T B B cú

X B X T cú

X T T B B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Phong lâm 楓林: rừng cây phong.

3- Thấu 透: rất, hẳn, quá, hoàn toàn.

4- Khách tứ 客思: Kể lể phiêu bạc giang hồ lâu năm.

5- Âu đinh 鷗汀: bãi sông có nhiều chim, cò.

6- Nhị thập niên 二十年: kể từ khi quân mông cổ chiếm Trung Hoa cho đến khi tác giả viết bài này là 20 năm.

7- Vô gia chủng trúc, Do tá trúc vi danh 無家種竹，猶借竹為名: Tưởng Tiệp quê ở Trúc Sơn 竹山 nên lấy hiệu là “Trúc Sơn”, vì vậy nói “mượn trúc làm tên”. Tác giả luôn giang hồ đây đó, không về quê vì vậy nói “Vô gia chủng trúc”, hàm ý không an cư.

8- Vị liễu 未了: chưa dứt, chưa hết.

9- Duyên 緣: nguyên nhân, đầu mối của sự vật.

10- Bình sinh 平生: trong đời, suốt đời.

11- Phổ tác 譜作: viết bài hát.

12- Trạo 棹: mái chèo, đại chỉ thuyền. Trạo ca 棹歌: tiếng hát dân chèo thuyền hoăc là ngư ca 漁歌, tiếng hát dân chài.

 

Dịch Nghĩa

Rừng cây phong đã đỏ hoàn toàn, buổi chiều có khói xanh.

Không an cư, luôn phiêu bạc, ngày ngày đối diện bãi sông đầy chim cò.

Hai mươi năm nay,

Không ở quê nhà không trồng trúc,

Còn mượn chữ “Trúc” làm tên hiệu.

 

Gió xuân chưa hết hẳn thì gió thu đã tới (Thời gian qua nhanh),

Tuổi đã già thấy mọi mối trần duyên đều nhỏ nhặt.

Tôi chỉ đem (từng trải trong) cuộc đời,

Những ngâm vịnh nghêu ngao,

Viết thành bài hát thuyền ca, chài ca.

 

Phỏng Dịch

 

1 Thiếu Niên Du – Phiêu Bạc

 

Rừng phong đỏ thắm khói chiều xanh,

Sông nước vẫn đi quanh.

Hai chục năm nay,

Không nhà trồng trúc,

Mượn trúc gọi tên mình.

 

Gió xuân chưa dứt thu phong đến,

Già lão mọi duyên khinh.

Đem cả bình sinh,

Những bài ngâm vịnh,

Phổ nhạc hát chài thanh.

 

2 Phiêu Bạc

 

Rừng phong đỏ thắm khói chiều xanh,

Sông nước chim cò mãi quẩn quanh.

Xa quê hai chục năm không trúc,

Mượn trúc làm tên gọi hiệu mình.

 

Gió xuân chưa hết gió thu tới,

Nhỏ nhặt trần duyên lúc tuổi già.

Từng trải làm đề ngâm với vịnh,

Viết thành bài hát thuyền chài ca.

 

HHD 2- 2024