Tương Kiến Hoan - Chu Đôn Nho

相見歡 - 朱敦儒  Tương Kiến Hoan – Chu Đôn Nho

 

金陵城上西樓。                   Kim Lăng thành thượng tây lâu.

倚清秋。                               Ỷ thanh thâu (thu).

萬里夕陽垂地、大江流。Vạn lý tịch dương thùy địa, đại giang lưu.

 

中原亂。                               Trung nguyên loạn,

簪櫻散。                               Trâm anh tán,

幾時收。                               Kỷ thời thâu.

試倩悲風吹淚、過揚州。Thí thính bi phong xuy lệ, quá Dương châu.

 

Chú Thích

1- Tương Kiến Hoan 相見歡: tên từ bài, tên khác là “Ô dạ đề 烏夜啼”, “Thu dạ nguyệt 秋夜月”, “Thượng tây lâu 上西樓” v.v. Bài này có 36 chữ, đoạn trên có 3 bình vận, đoạn dưới có 2 trắc vận, 2 bình vận. Cách luật:

 

X B X T B B bình vận

T B B vận

X T X B X T, T B B vận

　　

X X T trắc vận

X X T vận

T B B bình vận

X T X B X T, T B B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần.

 

2- Kim Lăng 金陵: ngày nay là Nam Kinh, TH.

3- Thành thượng tây lâu 城上西樓: cửa tây của tòa lầu xây trên thành.

4- Ỷ thanh thu 倚清秋: dựa cửa tây lầu nhìn cảnh thu trong sáng.

5- Tịch dương thùy địa  夕陽垂地: ánh sáng chiều tỏa trên mặt đất.

6- Đại giang 大江: tức sông Trường giang, TH.

7- Trung nguyên loạn 中原亂: chiến tranh giữa nước Kim 金 và nước Tống 宋.

8- Trâm anh 簪纓: chỉ bọn quan liêu quý tộc như tác giả.

9-Thâu (thu) 收: thu phục đất nước.

10- Thí 試: dùng.

11- Thính (thiến) 倩: mời, nhờ.

12- Dương châu 揚州: thị trấn Dương Châu, nay thuộc tỉnh Giang Tô 江蘇, TH, nơi bị quân nước Kim tấn công.

 

Dịch Nghĩa

Tại cửa tây của nhà lầu trên thành Kim Lăng.

Dựa (cửa) nhìn cảnh thu trong sáng.

Trong khung cảnh dài vạn dặm, ánh tịch dương chiếu xuống đất,

Dòng sông Trường giang (cuồn cuộn) chẩy.

 

Đất trung nguyên đang có loạn (Nưóc Kim đánh Tống).

Các quan sơ tán.

Bao giờ mới thu lại được nước cũ.

Nhờ ngọn gió buồn thổi nước mắt (của tôi) về Dương Châu.

 

Phỏng Dịch

1 Tương Kiến Hoan - Loạn Ly

 

Kim Lăng thành quách tây lâu.

Dựa thanh thu.

Vạn dặm tịch dương chạm đất, nước sông sâu. 

 

Trung nguyên loạn.

Quan liêu tán.   

Lúc nào thâu.

Thử mượn gió buồn thổi lệ, đến Dương Châu.

 

2 Loạn Ly

 

Trên thành đứng dựa cửa tây lâu,

Trong sáng Kim Lăng thu tỏa mầu.

Tịch dương lặng lẽ soi ngàn dặm,

Cuồn cuộn Trường giang dòng nước sâu.

 

Loạn ly lan khắp miền trung thổ,

Tài tử trâm anh bạt tứ xứ.

Bao giờ mới lại về nhà xưa,

Giọt lệ sầu quê nguyện gửi gió.

 

HHD 09-2021