Mộc Lan Hoa - Án Thù

木蘭花 - 晏殊  Mộc Lan Hoa – Án Thù

 

玉樓朱閣橫金鎖。Ngọc lâu chu các hoành kim tỏa.

寒食清明春欲破。Hàn thực thanh minh xuân dục phá.

窗間斜月兩眉愁，Song gian tà nguyệt lưỡng mi sầu,

簾外落花雙淚墮。Liêm ngoại lạc hoa song lệ đọa.

 

朝雲聚散真無那。Triêu vân tụ tán chân vô ná.

百歲相看能幾個。Bách tuế tương khan năng kỷ cá.

別來將為不牽情，Biệt lai tương vị bất khiên tình,

萬轉千回思想過。Vạn chuyển thiên hồi tư tưởng quá.

 

Chú Thích

1.Mộc lan hoa木蘭花: tên từ bài, gồm 56 chữ, đoạn trước đoạn sau đều có 4 câu, 3 trắc vận. Cách luật:

 

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T T B B cú

X T X B B T T vận

　　　　

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T T B B cú

X T X B B T T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2. Ngọc lâu chu các 玉樓朱閣: nhà lầu sơn son hoa lệ.

3. Kim tỏa 金鎖: cái khoá cửa bằng đồng, có người nói đây chỉ là loại hoa văn có hình cái khóa cửa.

4. Hoành kim tỏa 橫金鎖: nhà cửa khóa kín hoặc là ám chỉ nhà cửa vắng tanh không ai đến.

5. Hàn thực 寒食: tiết hàn thực vào trước tiết thanh minh 1 hoặc 2 ngày, mọi người không nấu cơm mà chỉ ăn thức ăn nguội.

6. Thanh minh 清明: tiết thanh minh vào tháng 3 âm lịch, mọi người đi tảo mộ và đi chơi xuân.

7. Xuân dục phá 春欲破: mùa xuân sắp hết.

8. Song gian 窗間: ở chỗ cái cửa sổ. Gian間 = ở môt chỗ nào đó, within a definite place.

9. Tà nguyệt 斜月: ánh trăng.

10. Đọa 墮: rơi.

11. Triêu vân tụ tán 朝雲聚散: đoàn tụ và ly tán như mây buổi sáng.

12. Vô ná 無那 = vô nại 無奈 = vô khả nại hà無可奈何: không làm sao được.

13. Tương khan 相看 = tương thủ 相守: trung thành với nhau.

14. Biệt lai 別來: từ hồi ly biệt đến nay.

15. Tuơng vị 將為 = tương vị 將謂: cho là.

16. Khiên tình 牽情: tình cảm quấn quít.

17. Vạn chuyển thiên hồi 萬轉千回 = thiên hồi vạn chuyển千回 萬轉: suy đi nghĩ lại, suy tư quay cuồng.

18. Tư tưởng 思想 = tư niệm思念: tưởng nhớ.

 

Dịch Nghĩa

Lầu son gác tía, cái khóa đồng cài ngang,

Tiết hàn thực và tiết thanh minh vừa qua thì xuân đã sắp tàn.

Trước cửa sổ ánh trăng tà chiếu khiến hai hàng mi thêm sầu muộn,

Ngoài rèm hoa tàn rụng buồn đến hai hàng lệ rơi.

 

Người hội tụ và ly tán chỉ như áng mây bay là chuyện bất đắc dĩ thôi.

Hòa hợp với nhau trăm năm, từ xưa đến nay có được mấy ai?

Từ lúc biệt ly đến nay, mình cho là không còn thắc mắc tình cảm gì nữa,

(Nhưng vẫn) tưởng nhớ trăn trở mãi không thôi.

 

Phỏng Dịch

1 Mộc Lan Hoa - Buồn Chia Ly

 

Khóa ngang gác ngọc lầu son tại.

Hàn thực thanh minh xuân sắp đổi.

Cửa song trăng chiếu dáng mi sầu,

Hoa rụng ngoài rèm dòng lệ chẩy.

 

Hợp tan mây sớm ai mong đợi.

Còn sống trăm năm mấy kẻ thấy.

Biệt rồi tưởng sẽ thế là thôi,

Suy nghĩ ngàn lần xoay chuyển mãi.

 

2 Buồn Chia Ly

 

Gác son lầu ngọc khóa cài ngang,

Cơm lạnh thanh minh xuân sắp tàn.

Trăng chiếu bên song mi hận tủi,

Ngoài sân hoa rụng lệ tràn lan.

 

Cuộc đời tụ tán áng mây trôi,

Hòa hợp trăm năm có mấy người?

Những tưởng chia ly không vướng bận,

Nào hay nhung nhớ mãi không nguôi.

 

HHD 10-2020

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

Mộc Lan Hoa

 

Lầu son gác tía khóa ngang khép

Hàn thực, thanh minh xuân sắp hết

Trước cửa trăng xiêu mí mắt sầu

Ngoài rèm hoa rụng lệ rơi kết

 

Hơp tan mây sớm tránh sao được

Gặp gỡ trăm năm mấy kẻ phước

Ly biệt tưởng rằng tình cảm xong

Ai ngờ trăn trở mãi không dứt!

 

Lộc Bắc

 

Nov20