Monday, May 15, 2017

Điệp Luyến Hoa - Liễu Vĩnh

蝶戀花  -  柳永  Điệp Luyến Hoa - Liễu Vĩnh

 

獨倚危樓風細     Độc ỷ nguy lâu phong tế tế.

望極離愁,                 Vọng cực ly sầu,

黯黯生天             Ảm ảm sinh thiên tế.

草色山光殘照裏。     Thảo sắc sơn quang tàn chiếu lý.

無人會得憑闌     Vô nhân hội đắc bằng lan ý.

 

也擬疏狂圖一     Dã nghĩ sơ cuồng đồ nhất tuý.

對酒當歌,                 Đối tửu đương ca,

強樂還無             Cưỡng lạc hoàn vô vị.

衣帶漸寬終不悔。     Y đái tiệm khoan chung bất hối.

為伊銷得人憔     Vị y tiêu đắc nhân tiều tụy.

 Chú Thích

1- Từ điệu Điệp Luyến Hoa của Liễu Vĩnh gồm 60 chữ chia là 2 đoạn giống nhau, mỗi đoạn 30 chữ có 3 trắc vận.

 

X  T  X  B  B  T  T vận

X  T  B  B cú

X  T  B  B  T vận

X  T  X  B  B  T  T

X  B  X  T  B  B  T vận

 

X  T  X  B  B  T  T vận

X  T  B  B cú

X  T  B  B  T vận

X  T  X  B  B  T  T

X  B  X  T  B  B  T vận

 

X: bất luận, B: thanh bằng, T: thanh trắc, cú: hết câu, vận: vần

 

2- Độc ỷ nguy lâu 獨倚危楼:một mình dựa lan can trên lầu. Bản khác chép 佇倚危樓 trữ ỷ nguy lâu = một thời gian lâu đứng dựa lan can trên lầu. Trữ : đứng lâu.

3- Nguy lâu 危楼: cao lâu 高楼 = lầu cao.

4- Vọng cực 望極:nhìn hết sức xa.

5- Ly sầu 離愁: mối sầu ly biệt. Bản khác chép xuân sầu 春愁 nỗi buồn mùa xuân.

6- Ảm ảm 黯黯:tâm tình buồn chán nản.

7- Sinh thiên tế: 生天际:từ nơi xa vô biên sinh ra, mọc lên.

8- Sơn quang 山光: cảnh sắc trên núi sáng láng. Do thành ngữ sơn quang thủy sắc 山光水色 có nghĩa là sóng nước nổi lên đẹp đẽ, cảnh vật trên núi sáng láng. Hình dung sơn thủy cảnh sắc tú lệ. Bản khác chép Yên quang 烟光: mây khói sương phất phơ bay lượn quanh co. 

9- Hội 會:hiểu được.

10- Bằng lan 憑闌: dựa lan can.

11- Dã nghĩ 也擬: cũng nghĩ rằng. Bản khác chép: nghĩ bả 擬把 = định đem, muốn đem.

12- Sơ cuồng 疏狂:tự tại không bị trói buộc.

13- Đối tửu đương ca 對酒當歌:Lấy chữ từ bài Đoản hành ca 短歌行 của Tào Tháo 曹操: “Đối tửu đương ca, nhân sinh kỷ hà 對酒當歌, 人生幾何”, có nghĩa là đứng trước rượu thì nên ca hát, cuộc đời có bao lâu.

14- Cưỡng lạc 強樂: miễn cưỡng vui cười.

15- Y đái tiệm khoan 衣帶漸寬: giải thắt lưng càng ngày càng rộng, ám chỉ người càng gầy đi.

16- Y : người ấy, nó, hắn, gã.

17- Tiêu đắc 消得 = trị đắc 值得: đáng được.

 

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu Điệp luyến hoa của Liễu Vĩnh.

Một mình tựa (lan can tr ên) lầu cao, gió thổi nhẹ nhẹ,

Trông xa tắp mối ly sầu.

Tâm tình buồn chán từ nơi chân trời xa thẳm dâng lên.

Mầu cỏ ánh núi trong nắng tàn.

Không ai hiểu được (tình tự của tôi lúc) tựa lan can.

 

Tôi có ý đồ muốn say khướt bừa đi.

Rượu ở trước mặt thì nên ca hát.

Gượng ép vui cũng là vô vị.

Giải áo dần rộng ra (dần dần người gầy đi) chung(thân) không hối tiếc.

Vì người ấy (hoặc là vì nàng) đáng cho tôi (tương tư đến) tiều tụy.

 

Phỏng Dịch

 

1 Điệp Luyến Hoa – Tương Tư

 

Đứng dựa lầu cao làn gió thoảng.

Nhìn tận xuân sầu,

Ảm đạm chân trời vắng.

Ánh núi cỏ xanh tàn chiếu nắng.

Không ai hiểu ý khi trầm lắng.

 

Cũng tưởng khướt say cuồng loạn khoắng.

Nâng rượu ca vang,

Vô vị khi vui gượng.

Lưng áo rộng thêm không hối hận.

Vì người cũng đáng gầy thân dáng.

 

2 Tương Tư

 

Đứng tựa lầu cao làn gió nhẹ,

Trông xa viễn cực mối ly sầu.

Buồn dâng tình tự chân trời thẳm,

Trong nắng tàn, sơn thảo sắc mầu.

 

Tấc dạ lan can ai hiểu thấu?

Say sưa túy lúy muốn cuồng ngông.

Rượu tràn, ca hát, đều vui gượng,

Tiều tụy vui chăng, một bóng hồng.

 

HHD 5-2017

 

Bản Dịch của Lộc bắc

 

Điệp Luyến Hoa (1) - Liễu Vĩnh

 

1-     

Mình dựa lầu cao, gió nhè nhẹ

Xa tắp ly sầu

Chán nản xa dâng khẽ

Sắc cỏ, núi quang tàn nắng lẹ

Không ai hiểu, tựa lan can nghĩ

 

Định say khướt bừa đi, một ý

Trước rượu ca lên

Gượng vui cũng vô vị

Giải áo dần lơi, không tiếc nuối

Vì ai đáng để thân tiều tụy?

         

2-     

Mình dựa lầu cao, làn gió nhẹ

Xa tắp ly sầu, buồn chán khẽ

Sắc cỏ, núi quang nắng mau tàn

Không ai hiểu, tựa lan can nghĩ

 

Định say khướt bừa đi, một ý

Trước rượu ca, gượng vui vô vị

Không tiếc nuối, giải áo dần lơi

Vì ai đáng để thân tiều tuỵ!? 

LB

Mai20



0 comments:

Post a Comment