Lâm Giang Tiên - Chu Đôn Nho

臨江仙 - 朱敦儒  Lâm Giang Tiên – Chu Đôn Nho

堪笑一場顛倒夢，     Kham tiếu nhất trường điên đảo mộng,

元來恰似浮雲。         Nguyên lai kháp tự phù vân.

塵勞何事最相親。     Trần lao hà sự tối tương thân.

今朝忙到夜，             Kim triêu mang đáo dạ,

過臘又逢春。             Quá lạp hựu phùng xuân.

流水滔滔無住處，     Lưu thủy thao thao vô trú xứ,

飛光匆匆西沈。         Phi quang thông thông tây trầm.

世間誰是百年人。     Thế gian thùy thị bách niên nhân.

個中須著眼，             Cá trung tu trứ nhãn,

認取自家身。             Nhận thủ tự gia thân.

Chú Thích

1 Lâm giang tiên 臨江仙: tên từ điệu, ngoài ra còn Lâm giang tiên dẫn 臨江仙引 và Lâm giang tiên mạn 臨江仙慢 từ điệu. Bài từ này có 60 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 5 câu 3 bình vận. Suốt bài không đổi vận. Cách luật:

 

X T X B B T T cú

X B X T B B vận

X B X T T B B vận

X B B T T cú

X T T B B vận

X T X B B T T cú 

X B X X B B vận

X B X T T B B vận

X B B T T cú

X T T B B vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2 Kham tiếu 堪笑 = khả tiếu: nực cười.

3 Nguyên lai 元来 = nguyên lai 原来: vốn là, nguyên là.

4 Kháp tự 恰似: vừa như, vừa vặn như.

5 Trần lao 尘劳: nhọc nhằn ở nơi trần thế.

6 Mang 忙: bận.

7 Lạp 臘: tháng chạp.

8 Thao thao 滔滔: hình dung tiếng nước chẩy, cuòn cuộn.

9 Vô trú xứ 無住處: không có chỗ ở.

10 Phi quang 飛光: thời quang bay đi, thời quang, năm tháng bay đi.

11 Thông thông 匆匆: vội vã.

12 Cá trung 個中: trong cái này, trong đây.

13 Tu 須: nên.

14 Trứ (trước) nhãn著眼: để mắt đến.

15 Nhận thủ 認取: nhận lấy, nhận rõ lấy, nhận biết được. Chữ thủ 取 dùng làm trợ từ.

16 Tự gia thân 自家身: cái thân mình.

Dịch Nghĩa

Nực cuời (cuộc đời như) một trường mộng điên đảo.

Thì ra vừa như đám mây nổi bất định.

Ở trần gian nhọc nhằn, việc gì là thân thiết nhất.

Từ sáng nay bận bịu cho đến đêm,

Qua tháng chạp lại đến mùa xuân.

Nước chẩy cuồn cuộn không ngừng.

Mặt trời vội vã lặn ở phương tây.

Thế gian ai là người sống trăm tuổi.

Chỗ này đáng được để ý nhất,

Đó là nhận chuẩn cái bản thân của mình

Phỏng Dịch

1 Lâm Giang Tiên

 

Thật nực cười điên cuồng mộng ảo,

Xem ra chẳng khác phù vân.

Có chi thân nhất suốt đời trần.

Sáng chiều luôn bận bịu,

Hết chạp lại mùa xuân.

 

Cuồn cuộn nước xuôi không bến nghỉ,

Tây chìm vội vã thời gian.

Cuộc đời ai sống được trăm năm.

Đáng chăm lo trước mắt,

Nhận biết chính tâm thân.

 

2 Giấc Mộng Đời

Giấc mộng đảo điên thật nực cười,

Chỉ vừa như  những đám mây trôi.

Có chi thân thiết đời lao khổ,

Sớm tối không ngừng quá bận thôi.

Hết chạp sang năm xuân lại đến,

Thao thao nước chẩy mãi không ngừng.

Đời phù du bước chân trần thế,

Quá khứ phai mầu một chữ không.

Mặt trời chớp mắt lặn phương tây,

Ai sống trong đời trăm tuổi đầy?

Chú ý chăm lo không chểnh mảng,

Tự mình nhận biết tấm thân này.

HHD 8-2019

Bản Dịch của Lộc Bắc

Lâm Giang Tiên – Chu Đôn Nho

1-    

Nực cười một mộng dài điên đảo

Thì ra như thể mây vần

Đời nhọc việc gì tối thiết thân

Sáng ngày bận đến tối

Qua chạp rồi sang xuân

 

Nước chảy cuồn cuộn không ngưng nghỉ

Mặt trời vội vã tây chìm

Ai người trăm tuổi chốn thế gian?

Chỗ này nên để mắt

Nhận biết được bản thân

 

2-    Mộng dài

 

Nực cười thay mộng dài điên đảo

Thì ra như mây vần

Đời nhọc, gì thiết thân?

Sáng ngày bận đến tối

Hết chạp rồi sang xuân

 

Nước chảy cuồn cuộn không ngơi nghỉ

Trời vội vã dời chân

Ai trăm tuổi thế gian?

Chỗ này nên để ý

Nhận biết được bản thân

Lộc Bắc

Oct24