臨江仙 - 蘇軾 Lâm Giang Tiên
– Tô Thức
送錢穆父。 Tống
Tiền Mục Phụ
一別都門三改火， Nhất biệt đô môn tam cải hỏa,
天涯踏盡紅塵。 Thiên
nhai đạp tận hồng trần.
依然一笑作春溫。 Y nhiên nhất tiếu tác xuân ôn.
無波真古井， Vô ba chân cổ tỉnh,
有節是秋筠。 Hữu tiết thị thu quân.
惆悵孤帆連夜發， Trù trướng cô phàm liên dạ phát,
送行淡月微雲。 Tống hành
đạm nguyệt vi vân.
尊前不用翠眉顰。 Tôn tiền bất dụng thúy mi tần.
人生如逆旅， Nhân
sinh như nghịch lữ,
我亦是行人。 Ngã diệc thị hành nhân.
Chú Thích
1 Lâm Giang Tiên 臨江仙: Tên từ điệu, có 60 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 5 câu 3 bình
vận. Cách luật của Tô thức:
X T X B B T T cú
X B X T B B vận
X B X T T B B vận
X B B T T cú
X T T B B vận
X T X B B T T cú
X B X T B B vận
X B X T T B B vận
X B B T T cú
X T T B B vận
B: bình thanh; T: trắc thanh;
X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần
2 Tiền Mục 錢穆: tức là Tiền Hiệp 錢勰,
bạn của Tô Thức.
3 Phụ 父: tiếng tôn xưng những người có tài đức.
4 Đô môn 都門: cửa thành ở kinh đô Biện Lương.指汴京。
5- Cải hỏa 改火: ngày xưa dùng cái dùi gỗ xoáy vào gỗ để lấy lửa, 4 mùa
dùng gỗ khác nhau gọi là cải hỏa hay cải mộc. Chữ cải hỏa cũng chỉ thời tiết
thay đổi. Trong bài này chữ cải hỏa ám chỉ sự thay đổi hàng năm.
6 Đạp tận 踏盡: dẵm chân, bước chân khắp chỗ.
7 Hồng trần 红塵: nguyên có nghĩa là bụi bặm, sau được dùng để chỉ thế
gian.
8 Xuân ôn 春温: ngày xuân ấm áp.
9 Vô ba 無波: không có sóng.
10 Cổ tỉnh 古井 = khô
tỉnh 枯井: giếng khô, ám chỉ tình cảm không bị ngoại giới chi
phối.
11 Quân 筠: tre già, mượn dùng chỉ tre, trúc.
12 Trù trướng 惆悵: buồn bã.
13 Cô phàm 孤帆: cánh buồm đơn độc, ám chỉ 1 con thuyền.
14 Đạm nguyệt vi vân 淡月微雲: ánh trăng mờ và mây mỏng.
15 Tôn tiền 尊前 = tôn
tiền 樽前: trước chén rượu, hàm ý nâng chén uống rượu.
16 Thúy mi 翠眉: mi xanh, ám chỉ chân mày phụ nữ, trong bài này chỉ các
ca nữ giúp vui lúc tiễn đưa.
17 Tần 颦: nhăn mày.
18 Nghịch lữ 逆旅: quán trọ.
Dịch Nghĩa:
Bài từ theo điệu lâm giang tiên
của Tô Thức.
Tiễn Tiền Mục Phụ.
Tại cửa thành từ biệt đã 3 năm,
Bước chân đến khắp nơi ở chân
trời.
(Gặp nhau) vui cười vẫn y nhiên
ấm áp như ngày xuân.
(Phẩm cách của tôi và anh) vẫn
như giếng khô không có sóng (không bị lợi lộc làm hoen ố).
(Lòng dạ quân tử) như những đốt
trúc trong mùa thu.
Buồn bã vì thuyền của anh muốn
xuất phát ngay trong đêm,
Lúc đưa tiễn thì trăng mờ mây
mỏng.
Nâng ly rượu (tiễn) cũng không
cần các ca nữ (hát) quá thảm.
Đời người như ở trong 1 lữ quán,
Ta cũng là người lữ hành.
Phỏng Dịch:
1 Lâm Giang Tiên - Tiễn
Tiền Mục Phụ
Từ biệt cửa đô ba tuế nguyệt,
Bước chân đi khắp hồng trần.
Y nhiên cười phá ấm mùa xuân.
Giếng khô không gợn sóng,
Thu trúc tượng chân tâm.
Ủ dột cánh buồm đêm xuất
phát,
Đưa người trăng nhạt mây tan.
Ca nhi rượu tiễn cũng không cần.
Cuộc đời như quán trọ,
Ta chính kẻ hành nhân.
2 Tiễn Tiền Mục Phụ
Cửa đô từ biệt đã ba năm,
Dẫm nát đường đời chốn xa xăm.
Cười nói y nhiên xuân ấm áp,
Giếng khô thu trúc vẫn chân tâm.
Cô phàm xuất phát trong đêm thanh,
Mây mỏng trăng mờ buồn tiễn anh.
Nâng chén cần chi ca nữ hát,
Ta người lữ khách quán nhân
sinh.
HHD 8-2019
0 comments:
Post a Comment