Nguyễn Lang Quy - Án Kỷ Đạo

阮郎歸 - 晏幾道  Nguyễn Lang Quy – Án Kỷ Đạo

 

天邊金掌露成霜。     Thiên biên kim chưởng lộ thành sương.

雲隨雁字長。             Vân tùy nhạn tự trường.

綠杯紅袖趁重陽。     Lục bôi hồng tụ sấn trùng dương.

人情似故鄉。             Nhân tình tự cố hương.

 

蘭佩紫，                      Lan bội tử,

菊簪黃。                      Cúc trâm hoàng.

殷勤理舊狂。             Ân cần lý cựu cuồng.

欲將沉醉換悲涼。     Dục tương trầm túy hoán bi lương.

清歌莫斷腸。             Thanh ca mạc đoạn trường.

 

Chú Thích

1 Nguyễn lang quy 阮郎歸: tên từ bài. Tên khác là “Bích đào xuân 碧桃春”, “Túy đào nguyên 醉桃源”. Tên “Nguyễn lang quy” bắt nguồn từ truyện Lưu Thân 刘晨, Nguyễn Triệu 阮肇lạc thiên thai, ở nửa năm, nhớ nhà đòi về. Vì vậy từ này có âm điệu buồn bã. Bài từ này có 47 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 4 bình vận. Dưới đây là cách luật của Lý Dục李煜:

 

X B X T T B B vận

X B X T B vận

X B X T T B B vận

X B X T B vận

　　　　

X X T cú

T B B vận

X B X T B vận

X B X T T B B vận 

X B X T B vận

 

2 Kim chưởng 金掌: vua Hán Võ đế 漢武帝 vì cầu trường sinh, xây Bách Lương đài 柏梁臺 (có bản chép là thần minh đài 神明臺) trong Kiến Chương cung 建章宫 ở Trường An 長安, trên đài có tượng 1 người tiên bằng đồng tay nâng 1 cái khay hứng những giọt sương. Bàn tay này gọi là “Kim chưởng”. Có người nói rằng chữ Kim chưởng ở đây là ám chỉ Kinh đô Biện Kinh 汴京.

3 Nhạn tự 雁字: đàn nhạn khi bay thường xếp thành hàng gọi là nhạn tự 雁字.

4 Lục bôi 绿杯: chỉ rượu ngon.

5 Hồng tụ 红袖: chỉ mỹ nhân.

6 Sấn 趁: nhân dịp.

7 Trùng dương 重陽: tiết trùng dương vào ngày mùnh 9 tháng 9 âm lịch.

8 Nhân tình人情: tình người.

9 Lan bội tử 蘭佩紫= Bội tử lan 佩紫蘭: đeo hoa lan tím trên nguời.

10 Cúc trâm hoàng 菊簪黃: cài hoa cúc vàngtrên đầu.

11 Ân cần 殷勤: trong bài này có nghĩa là háo hức

12 Lý 理: luyện tập. Lý cựu cuồng 理舊狂: làm lại những việc không chịu câu thúc xưa.

13 Trầm túy 沉醉: say mèm.

14 Bi lương 悲涼: bi ai, thê lương, buồn thảm.

15 Thanh ca 清歌: ca hát.

16 Đoạn trường 斷腸: đứt ruột, buồn nát lòng.

 

Dịch Nghĩa

Bàn tay vàng ở chân trời hứng những giọt lộ, lộ đã ngưng tụ thành đám sương.

Giữa từng mây dài rộng, đàn nhạn xếp thành hàng bay.

Nhân dịp tiết trùng dương, mọi người vui chơi, nâng chén rượu ngon, mỹ nữ múa tay áo hồng.

Nhân tình ấm áp như ở cố hương vậy.

 

Thân đeo hoa lan tím,

Đầu cắm hoa cúc vàng.

Háo hức diễn lại những việc cuồng hoan xưa kia.

Muốn đem cơn say mèm đánh đổi sự buồn thảm thất ý.

Ca hát chớ hát những bài buồn làm nát cõi lòng.

 

Phỏng Dịch

1 Nguyễn Lang Quy – Hãy Vui Hôm Nay

 

Tay vàng trời thẳm lộ thành sương.

Tầng mây nhạn nẻo đường.

Rượu ngon mỹ nữ lại trùng dương.

Tình người ấm cố hương.

 

Lan đeo tím,

Cúc trâm vàng.

Ân cần luyện sống cuồng.

Muốn đem say khướt đổi thê lương.

Đừng ca nhạc đoạn trường.

 

2 Hãy Vui Hôm Nay

 

Kinh đô xa thẳm lộ thành sương.

Đàn nhạn vào mây khuất nẻo đường.

Rượu ngọt Trùng dương tay áo thắm,

Nhân tình ấm áp tựa quê hương.

 

Đeo lan tím cúc vàng cài tóc,

Háo hức theo xưa nếp sống cuồng.

Muốn đổi buồn đời say túy túy,

Thanh ca chớ hát khúc thê lương.

 

HHD 2-2020

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

 

Nguyễn Lang Quy

 

1-     

Trời thẳm tay vàng móc tụ sương

Theo mây nhạn thành hàng

Chén xanh, áo đỏ tiết trùng dương

Tình người như cố hương

 

Đeo lan tím

Trâm cúc vàng

Nao nức diễn hoan cuồng

Muốn đem say khướt đổi bi thương

Ca hát tránh đoạn trường!

 

2-     

Trời thẳm tay vàng móc hóa sương

Theo mây một giải nhạn chung đường

Rượu ngon áo đẹp trùng dương tiết

Ấm áp ân tình tựa cố hương!

 

Lan tím trên thân, trâm cúc hoàng

Hân hoan diễn lại việc điên cuồng

Muốn đem say khướt, bi thương đổi

Chớ hát bài ca gợi đoạn trường!

 

LB  Dec 20