歸自謠 - 馮延己 Quy
Tự Dao – Phùng Diên Kỷ
Kỳ 1
何處笛？ Hà
xứ địch?
深夜夢迴情脈脈， Thâm dạ mộng
hồi tình mạch mạch,
竹風檐雨寒窗隔。 Trúc phong
thiềm vũ hàn song cách.
離人幾歲無消息， Ly nhân kỷ
tuế vô tiêu tức,
今頭白， Kim
đầu bạch,
不眠特地重相憶。 Bất miên đặc
địa trùng tương ức.
Kỳ 2
春豔豔， Xuân
diễm diễm,
江上晚山三四點， Giang thượng
vãn sơn tam tứ điểm,
柳絲如剪花如染。 Liễu ty như
tiễn hoa như nhiễm.
香閨寂寞門半掩， Hương khuê tịch
mịch môn bán yểm,
愁眉斂， Sầu
mi liễm,
淚珠滴破胭脂臉。 Lệ châu trích
phá yên chi kiểm.
Kỳ 3
寒山碧， Hàn
sơn bích,
江上何人吹玉笛? Giang thượng
hà nhân xuy ngọc địch?
扁舟遠送瀟湘客。 Thiên châu
viễn tống Tiêu tương khách.
蘆花千里霜月白， Lô hoa thiên
lý sương nguyệt bạch,
傷行色， Thương
hành sắc,
來朝便是關山隔。 Lai triêu tiện
thị quan sơn cách.
Chú Thích:
1- Quy tự dao歸自謠: tên từ điệu, còn gọi là quy quốc dao 歸國謠, gồm 34 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 3 trắc vận.
Có người cho rằng tác giả kỳ
2 là Âu Dương Tu.
2- Mộng hồi 夢迴: tỉnh mộng. Bản khác chép “Mộng hồn 夢魂= trong mộng, đang trong giấc mộng”.
3- Mạch mạch 脈脈: đưa mắt nhìn tỏ tình cảm, tình cảm lưu luyến.
4- Trúc phong竹風: tiếng gió luồn qua bụi trúc.
5- Thiềm vũ檐雨: mưa rớt trên thềm. Thiềm 檐=
thiềm 簷: thềm nhà.
6- Đặc địa 特地: đặc biệt, đặc ý, đặc cách, đột nhiên, hốt nhiên.
7- Trùng重: lại lần nữa.
8- Tương ức相憶: nhớ nhau.
9- Vãn sơn晚山: dẫy núi trong buổi chiều.
10- Tam tứ điểm三四點: tái tam tái tứ điểm = 3 điểm rồi lại 4 điểm, ám chỉ
trùng điệp. Hoặc là: Ánh sáng tịch dương chiếu lên dẫy núi thấy lô nhô nhiều điểm
11- Liễu ty như tiễn 柳絲如剪: nhánh liễu với lá liễu như những con dao.
12- Hoa như nhiễm 花如染: hoa mầu sắc như được nhuộm mầu.
13- Hương khuê 香閨: phòng khuê đốt hương thơm, nơi phụ nữ ở.
14- Môn bán yểm 門半掩: cửa nửa đóng, đóng hờ.
15- Mi liễm眉斂: chân mày nhíu lại.
16- Trích 滴 (tích, địch): giọt nước nhỏ xuống.
17- Yên chi kiểm 胭脂臉: gương mặt son phấn.
18- Hàn sơn 寒山: núi lạnh lẽo. Bản khác chép Giang thủy 江水: nước sông.
19- Thiên châu 扁舟: thuyền nhỏ, thuyền lá.
20- Tiêu tương 瀟湘: sông Tiêu tương ở Hồ Nam, TH, tương truyền nơi hai bà
phi của vua Nghiêu tự trầm chết theo vua.
21- Tiêu tương khách 瀟湘客: người khách đi đến sông Tiêu tương, đi xa.
22- Lô hoa 蘆花: hoa lau, bông lau.
23- Nguyệt bạch 月白: ánh trăng sáng. Sương nguyệt bạch 霜月白: ánh trăng sáng như sương.
24- Thương hành sắc 傷行色: cảnh sắc làm lòng người thương cảm hoặc là dáng vẻ
thương cảm của người đi xa.
25- Lai triêu 來朝: sáng ngày mai.
26- Tiện thị 便是: tức thị 即是 = tức là, tựu thị 就是=
bèn là, là.
27- Quan sơn cách 關山隔: cách trở đường xá xa xôi.
Dịch Nghĩa:
Kỳ 1
Tiếng sáo nơi nào?
Đêm khuya tỉnh mộng tình lưu
luyến,
Gió trúc mưa thềm cách song lạnh.
Xa cách người mấy năm không
tin tức,
Nay đầu đã bạc,
Không ngủ đặc biệt lại nhớ
nhau.
Kỳ 2
Xuân diễm lệ,
Trên bờ sông, ba bốn ngọn núi
trong buổi chiều,
Nhánh liễu như dao kéo, hoa
như nhuộm.
Phòng khuê tịch mịch cửa đóng
hờ,
Buồn chau mày,
Giọt lệ rơi phá hỏng má phấn.
Kỳ 3
Núi lạnh xanh,
Trên sông người nào thổi sáo
ngọc,
Thuyền nhỏ đưa khách về Tiêu
Tương xa,
Hoa lau ngàn dặm dưới ánh trăng
sáng như sương,
Buồn thương dáng vẻ người khách
đang đi xa, (hoặc là cảnh sắc làm lòng người thương cảm).
Sáng mai thì đã xa cách quan
sơn.
Phỏng Dịch:
Kỳ 1
Tiếng sáo nơi nào vọng đến đây,
Canh khuya tỉnh mộng hồn như
say.
Mưa thềm gió trúc bên song lạnh,
Tịch mịch đìu hiu bóng tối vây.
Xa cách bao năm chẳng thấy
tin,
Nay đầu đã bạc lỡ duyên tình.
Trắng đêm không ngủ lòng thương
nhớ,
Tưởng đến người xưa buồn thấm
nhanh.
Kỳ 2
Mùa xuân diễm lệ cảnh xa trông,
Trùng điệp núi non chiều bến sông.
Nhành liễu như dao hoa sắc nhuộm,
Cô đơn kiếp sống xót xa lòng.
Tịch mịch phòng khuê cửa khép
hờ,
Sầu mi buồn tủi nhớ tình thơ.
Giọt lệ nhẹ lăn trên má phấn,
Mầu son mờ nhạt bóng người mơ.
Kỳ 3
Núi xanh lạnh lẽo bờ sông vắng,
Tiếng sáo nhà ai theo gió vương?
Lờ lững thuyền con đưa viễn
khách,
Xa xăm nơi ấy bến Tiêu Tương.
Trăng chiếu bông lau ngàn dặm dài,
Như sương sáng trắng cảm lòng
ai.
Người đi chiều ấy bao lưu luyến,
Cách trở quan san tỉnh giấc
mai.
HHD 5-2019
0 comments:
Post a Comment