Ngu Mỹ Nhân - Diệp Mộng Đắc

虞美人 - 葉夢得  Ngu Mỹ Nhân - Diệp Mộng Đắc

雨後同幹譽才卿置酒來禽花下作

Vũ hậu đồng cán dự tài khanh trí tửu lai cầm hoa hạ tác.

 

落花已作風前舞。              Lạc hoa dĩ tác phong tiền vũ.

又送黃昏雨。                       Hựu tống hoàng hôn vũ.

曉來庭院半殘紅。              Hiểu lai đình viện bán tàn hồng.

惟有遊絲千丈、罥晴空。Duy hữu du ty thiên trượng, quyến tình không.

 

殷勤花下同攜手。              Ân cần hoa hạ đồng huề thủ.

更盡杯中酒。                       Cánh tận bôi trung tửu.

美人不用斂蛾眉。              Mỹ nhân bất dụng liễm nga mi.

我亦多情無奈、酒闌時。  Ngã diệc đa tình vô nại, tửu lan thì.

 

Chú Thích

1- Ngu Mỹ Nhân虞美人: tên từ bài, nguyên là tên 1 ca khúc của Đường giáo phường, sau lấy làm tên từ bài. Tên khác là “Nhất giang xuân thủy 一江春水”, “Ngọc hồ thủy 玉壶水”, “Vu sơn thập nhị phong 巫山十二峰”. Từ này có 56 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 4 câu, 2 trắc vận và 2 bình vận. Thay đổi vận sau mỗi đoạn. Cách luật:

 

X B X T B B T trắc vận

X T B B T vận

X B X T T B B bình vận

X T X B X T, X B B vận

 

X B T T B B T đổi trắc vận

X T B B T vận

T B B T T B B đổi bình vận

X T X B X T, T B B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; vận: vần

 

2- Can Dự,Tài Khanh干誉, 才卿: đều là bạn của tác giả.

3- Trí tửu 置酒: đãi tiệc rượu

4- Lai cầm来禽: tức là cây lâm cầm林檎, còn được gọi là hoa hồng 花红hay sa quả 沙果, hoa và quả giống cây táo apple. Tên khoa học là Malus pumila.

5- Đình viện: sân vườn, vùng đất xung quanh nhà.

6- Tàn hồng殘紅: hoa tàn.

7- Du ty遊絲: tơ nhện hay tơ côn trùng bay trong không trung. Văn chương Việt Nam thường dịch là “Tơ mành” như câu thơ của Chu Mạnh Trinh trong bài Tổng vịnh truyện Kiều: “Sợi tơ mành theo gió đưa đi, cánh hoa rụng chọn gì đất sạch”.

8- Quyến罥: quyến luyến, quấn quít.

9- Ân cần殷勤: tình ý sâu đậm.

10- Nga mi蛾眉: chỉ chân mày nữ giới.

11- Vô nại 無奈: luyến tiếc, uyển tích, cũng được hiểu là “không làm sao được”.

12- Tửu lạn酒阑: rượu đã uống hết, cạn rượu.

 

Dịch Nghĩa

Ghi chú của tác giả: sau trận mưa, đãi rươu bọn Cán Dự và Tài Khanh, ở dưới khóm hoa lai cầm làm bài này.

Hoa tàn rụng múa may trước gió.

Lại đưa tiễn trận mưa lúc hoàng hôn.

Sáng ra một nửa sân vườn phủ đầy hoa tàn rụng.

Chỉ có ngàn trượng tơ mành như quyến luyến trời không tạnh ráo.

 

Ân cần dắt tay nhau dưới giàn hoa.

Lại uống hết rượu còn trong ly.

Mỹ nhân không phải nhíu mày (sầu bịn rịn).

Ta cũng là kẻ đa tình, tần ngần luyến tiếc trong lúc rượu hết người chia tay.

 

Phỏng Dịch

Dưới Giàn Hoa

 

Hoa rơi trước gió cuốn theo bay,

Lại đến hoàng hôn mưa lạnh đầy.

Sáng sớm nửa sân hồng rụng phủ,

Tơ mành ngàn trượng luyến khung trời.

 

Dưới hoa âu yếm dắt tay nhau,

Uống cạn chén quỳnh giọt rượu sầu.

Xin chớ nhíu mi vì cách biệt,

Đa tình ta cũng đắm hồn sâu.

 

HHD 08-2021