Ngư Gia Ngạo - Lý Thanh Chiếu

漁家傲 - 李清照  Ngư Gia Ngạo – Lý Thanh Chiếu

 

天接雲濤連曉霧。     Thiên tiếp vân đào liên hiểu vụ.

星河欲轉千帆舞。     Tinh hà dục chuyển thiên phàm vũ.

仿佛夢魂歸帝所。     Phảng phất mộng hồn quy đế sở.

聞天語。                      Văn thiên ngữ.

殷勤問我歸何處。     Ân cần vấn ngã quy hà xứ.

 

我報路長嗟日暮。     Ngã báo lộ trường ta nhật mộ.

學詩謾有驚人句。     Học thi mạn hữu kinh nhân cú.

九萬里風鵬正舉。     Cửu vạn lý phong bằng chính cử.

風休住。                      Phong hưu trú.

蓬舟吹取三山去。     Bồng châu xuy thủ tam sơn khứ.

           

Chú Thích

1 Ngư gia ngạo 漁家傲: tên từ bài, tên khác là “Ngư ca tử 渔歌子”, “Ngư phụ từ 渔父詞”, gồm 62 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 5 câu, 5 trắc vận. Cách luật:

 

X X X X B X T vận

X B X T X B T vận

X T X B B T T vận

B X T vận

X X X X B B T vận

 

X T X B B T T vận

X B X X B B T vận

X T X B B X T vận

X X T vận

X B X T B B T vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; vận: vần

 

2 Vân đào 雲濤: mây cuồn cuộn như sóng.  

3 Hiểu vụ 曉霧: sương sớm.

4 Tinh hà 星河: ngân hà 銀河.

5 Chuyển 轉: xoay chuyển. Bản khác chép “Thự 曙: ánh sáng sớm, rạng đông”.

6 Mộng hồn 夢魂: linh hồn. Người xưa cho rằng trong lúc ngủ, linh hồn có thể ly khai thân thể, cho nên gọi là mộng hồn.

7 Đế sở 帝所: nơi thượng đế ở.

8 Thiên ngữ 天語: lời nói của thượng đế.

9 Ân cần 殷勤: rất quan tâm tới.

10 Lộ trường ta nhật mộ 路長嗟日暮: đường còn xa, than rằng ngày đã tối, mượn ý của Khuất Nguyên trong bài phú “Ly tao 離騷”: “Lộ mạn mạn kỳ tu viễn 路曼曼其修遠: đường dần dài xa” và “Nhật hốt hốt kỳ tương mộ 日忽忽其將暮: ngày bất chợt sắp tối”.

11 Ta 嗟: than thở.

12 Mạn hữu 謾有: chỉ có, lại có.

13 Kinh nhân cú 驚人句: câu thơ làm người đọc kinh ngạc.

14 Cửu vạn lý phong bằng 九萬里風鵬: Sách Trang Tử chương Tiêu Dao Du  (莊子·逍遙遊) nói chim: “Bằng 鵬” cưỡi gió bay trên độ cao chín vạn dặm. Chim bằng là con chim trong truyền thuyết thần thoại.

15 Hưu 休: đừng, chớ. Trú (trụ) 住: thôi, ngừng.

16 Bồng châu 蓬舟: con thuyền xoay chuyển trong gió như cỏ bồng.

17 Xuy thủ 吹取: thổi được.

18 Tam sơn 三山: 3 ngọn núi ở Bột Hải 渤海 do người tiên ở là Bồng lai 蓬萊 (còn gọi là Bồng Hồ 蓬壺), Phương trượng 方丈 và Doanh châu 瀛洲.  

 

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu Ngư gia ngạo của Lý Thanh Chiếu.

Trời bao la như nối với sông nước. Sương sớm bao trùm cả tầng mây.

Dải ngân hà xoay chuyển, tinh tú vô số như hằng ngàn cánh buồm đang múa may lướt sóng.

Mộng hồn của tôi phảng phất như về đến Thiên đình.

Tôi nghe tiếng Thượng đế nói, ân cần hỏi tôi đi đâu?

 

Tôi trả lời rằng: đường còn xa mà phải than rằng ngày đã tối (Tôi còn nhiều việc phải làm nhưng tiếc thay tuổi đã già rồi)

Học làm thơ, được những câu người đời khen ngợi (cũng chỉ là vô bổ).

Chín vạn dặm trời gió, chim bằng chính bay cao,

Xin gió hãy đừng ngưng thổi.

Hãy thổi cái thuyền bồng bềnh của tôi đến ba đảo Bồng lai.

 

Phỏng Dịch

 

1 Ngư Gia Ngạo - Giấc Mơ Tiên Cảnh

 

Sương sớm sóng mây trời tiếp nối.

Ngân hà muốn chuyển ngàn buồm trổi.

Hồn mộng về trời như phất phới.

Nghe trời nói.

Ân cần hỏi tớ nơi nào đợi.

 

Tôi đáp đường xa than sắp tối.

Học thơ vô bổ người khen ngợi.

Chín vạn dặm chim bằng gió nổi.

Gió cứ thổi.

Núi tiên hãy thổi thuyền tôi tới.

 

2 Giấc Mơ Tiên Cảnh

 

Sương sớm với trời tiếp sóng mây, 

Ngàn buồm nhẩy múa ngân hà xoay.

Phảng phất hồn về thiên cảnh giới,

Ân cần trời hỏi về đâu đây?

 

Thưa dạ đường xa ngày sắp tối,

Học thơ người phục dăm đôi câu.

Chín vạn dặm chim tung cánh gió,

Hãy đưa ta đến núi Bồng Châu.     

 

HH Đ 12-2021