Thước Đạp Chi - Phùng Diên Kỷ

鵲踏枝 - 馮延己     Thước Đạp Chi  -  Phùng Diên Kỷ

幾日行云何處去？     Kỷ nhật hành vân hà xứ khứ?

忘卻歸來，                Vong khước quy lai,

不道春將暮。             Bất đạo xuân tương mộ.

百草千花寒食路，     Bách thảo thiên hoa hàn thực lộ,

香車系在誰家樹？     Hương xa hệ tại thùy gia thụ?

淚眼倚樓頻獨語。     Lệ nhãn ỷ lâu tần độc ngữ.

雙燕來時，                Song yến lai thời,

陌上相逢否？             Mạch thượng tương phùng phủ?

撩亂春愁如柳絮，     Liêu loạn xuân sầu như liễu nhứ,

依依夢里無尋處。     Y y mộng lý vô tầm xứ.

Chú Thích

1- Thước Đạp Chi 鵲踏枝: Tên từ điệu còn gọi là Điệp Luyến Hoa 蝶戀花. Tác giả Phùng Diên Kỷ馮延己còn gọi là Phùng Diên Tỵ 馮延巳 hay Phùng Diên Tự 馮延嗣, là 1 từ gia nổi tiếng thời Nam Đường. 

2- Hành vân 行云: sau khi bài “Cao Đường Phú 高唐賦” của Tống Ngọc 宋玉 nói về  Vu sơn thần nữ 巫山 神女 ra đời thì chữ "hành vân" được dùng để ám chỉ người mỹ nhân có hành tung vô định. Trong bài từ này chữ hành vân ám chỉ người tình lang của khuê phụ.

3- Bất đạo 不道: bất giác 不覺 = không biết.

4- Xuân tương mộ 春將暮: xuân sắp tàn.

5- Bách thảo thiên hoa 百草千花: trăm cỏ ngàn hoa, hay nhàn hoa dã thảo 閒花野草, ám chỉ kỹ nữ.

6- Hàn thực 寒食: tiết hàn thực, tiết ăn lạnh, trước tiết thanh minh 1 ngày, được cho là tưởng niệm Giới Tử Thôi đời Chiến quốc.

7- Hương xa 香車: dùng chữ huơng = thơm để làm cho danh từ xa (xe) thêm đẹp đẽ.
8- Tần 頻: nhiều lần, tần độc ngữ 頻獨語  = nói 1 mình mãi.

9- Liễu nhứ 柳絮: nhánh liễu, cành của cây liễu rủ.

10- Vô tầm xứ 無尋處: không biết tìm nơi nào.

Dịch Nghĩa

Bài này thuộc loại “Khuê oán”

(đã) mấy ngày (Chàng như) đám mây nổi bay đi chốn nao?

Quên hẳn về nhà.

Không biết mùa xuân sắp tàn.

Trong tiết Hàn thực này, (Chàng ở trên) đường trăm cỏ ngàn hoa.

Xe (của chàng) đang cột ở gốc cây (trong vườn) nhà ai?

Đứng dựa cửa trên lầu, mắt lệ, nói lẩm bẩm 1 mình.

Lúc đôi chim én đến.

Trên đường có gặp (chàng) không?

Mùa xuân buồn bã, ý tưởng ngổn ngang như tơ liễu.

Tìm chàng trong mộng, không biết tìm nơi đâu.

Phỏng Dịch

Mấy buổi mây bay đến chốn nao?

Quên về có biết xuân phai mầu?

Ngàn hoa trăm cỏ đường cơm lạnh,

Dừng ngựa nhà ai đã bấy lâu.

Đứng tựa lầu cao buông tiếng than,

Chờ mong mắt lệ, én bay sang.

Đường xa có gặp chàng đâu đó?

Liễu rủ xuân sầu ý ngổn ngang.

Loạn bay tơ liễu xuân tàn,
Tìm người trong mộng miên man nơi nào?

HHD