少年遊 - 歐陽修 Thiếu Niên Du – Âu Dương Tu
欄干十二獨憑春，Lan can thập
nhị độc bằng xuân,
晴碧遠連雲。 Tình bích viễn liên vân.
千里萬里， Thiên
lý vạn lý,
二月三月， Nhị
nguyệt tam nguyệt,
行色苦愁人。 Hành sắc khổ sầu nhân.
謝家池上， Tạ
gia trì thượng,
江淹浦畔， Giang
yêm phố bạn,
吟魄與離魂。 Ngâm phách dữ ly hồn.
那堪疏雨滴黃昏。Na kham sơ vũ
trích hoàng hôn.
更特地、憶王孫。Cánh đặc địa,
ức vương tôn.
Chú Thích
1 Thiếu niên du 少年遊: tên từ bài, tên khác là thiếu niên du lệnh 少年遊令, tiểu lan can 小闌干,
ngọc lạp mai chi 玉臘梅枝. Bài này có 51 chữ, đoạn trước và sau đều có 5 câu 3
bình vận. Cách luật:
X B X T T B B vận
X T T B B vận
X X T T cú
X X B T cú
B T T B B vận
T B B T cú
B B T T cú
B T T B B vận
B B T T T B B vận
T T T, T B B vận
B: bình thanh; T: trắc thanh;
X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần
2 Lan can thập nhị 欄干十二: lan can khúc chiết, quanh co.
3 Độc bằng xuân 獨憑春: một mình dựa lan can trong bầu trời xuân.
4 Tình bích 晴碧: bãi cỏ biếc dưới bầu trời quang tạnh.
5 Liên vân 連雲: liền với mây.
6 Hành sắc 行色: cuộc lữ hành, người đi lữ hành.
7 Tạ gia trì 謝家池: ao nhà họ Tạ, cũng phiếm chỉ ao cùa nhà thi nhân. Sách
“Tạ Huệ Liên Truyện 謝惠連傳” đời Nam Triều chép rằng Tạ Linh Vận 謝靈運ở xa nhà, nghĩ câu thơ trong 1 ngày không ra, đêm nằm
mơ thấy người em họ ở quê là Huệ Liên bèn nghĩ ra câu thơ rằng “Trì đường sinh
xuân thảo 池塘生春草”. Từ đó mới có điển tích “Tạ gia trì”.
10 Ly hồn 離魂: tình tự khi cách biệt.
11 Na kham 那堪 = nả năng 哪能, hoặc = chẩm năng 怎能: sao có thể.
12 Sơ vũ 疏雨: mưa nhỏ, mưa thưa thớt lúc mùa xuân và mùa thu.
13 Trích 滴: giọt nước rơi xuống.
14 Đặc địa 特地: đặc biệt, đặc ý, đặc cách.
15 Vương tôn王孫: công tử, chỉ người nam viễn du.
Dịch Nghĩa
Trong ngày xuân, một mình đứng
dựa lan can khúc khuỷu.
Trời quang tạnh, bãi cỏ xanh
biếc chạy dài ra xa tít như liền với tầng mây.
(Nhìn xa rộng vô biên) ngàn dặm,
vạn dặm.
Vào khoảng tháng 2 tháng 3
(trong mùa xuân).
Người ra đi lữ hành sầu khổ.
(Hoặc là người ra đi lữ hành làm người ở lại sầu khổ).
Trên bờ ao nhà họ Tạ (Nhớ quê
hương khi xa xứ, hoặc là Tạ Linh Vận đi xa quê ngâm vịnh bên bờ ao).
Bên bờ nước phía nam của
Giang Yêm (Buồn thương nơi tiễn đưa, hoặc là Giang Yêm đi xa, buồn thương người
đưa tiễn nơi bờ nước).
Cái tình ý thơ cảm ngộ mùa xuân
và cái tình ly biệt.
Sao có thể chịu đựng được cảnh
mưa xuân nhỏ giọt lúc hoàng hôn.
Lại đặc biệt nữa là nhớ chàng
(đi xa đã lâu).
Phỏng Dịch
1 Thiếu Niên Du - Nỗi Buồn
Xa Cách
Lan can khúc khuỷu dựa xuân
này.
Mầu cỏ biếc liền mây.
Ngàn dặm vạn dặm,
Tháng hai ba ấy,
Phiêu lãng khổ sầu thay.
Tạ gia ao nước,
Giang Yêm cạnh bến,
Tình tự biệt ly vây.
Giọt mưa chiều đến khiến hồn
ngây.
Đặc biệt nhất, nhớ nhung đầy.
2 Nỗi Buồn Xa Cách
Dựa khắp lan can xuân sắc say,
Trời quang cỏ biếc tít chân mây.
Không gian vạn dặm mùa xuân ấy,
Kẻ tiễn người đi sầu khổ vây.
Xa quê chia cách bến đò xưa,
Ly biệt tâm tình trong ý thơ.
Mưa giọt hoàng hôn buồn biết
mấy,
Nhớ chàng dằng dặc chốn xa mờ.
HHD 9-2020
Bản Dịch của Lộc Bắc
Thiếu Niên Du
1-
Dựa rào khúc khuỷu một ngày
xuân
Cỏ xanh tiếp mây vần
Ngàn dặm, vạn dặm
Tháng hai, ba tiếp
Lữ khách khổ sầu thân
Bờ ao họ Tạ
Giang Yêm bờ nước
Ý thơ lẫn ly hồn
Sao kham mưa sớm lúc hoàng
hôn
Đặc biệt, thương nhớ vương
tôn.
2-
Ngày xuân mình đứng dựa rào
Cỏ xanh tiếp nối mây cao chín
tầng
Xa xôi vạn dặm mùa xuân
Khách du sầu khổ tấm thân dãi
dầu
Nhà họ Tạ bên ao
Giang Yêm nơi bến nước
Ý thơ lẫn ly hồn
Sao kham mưa sớm lúc hoàng
hôn
Đặc biệt thương nhớ chàng
luôn!
Lộc Bắc
Sept20
0 comments:
Post a Comment