Xú Nô Nhi - Tân Khí Tật

醜奴兒 - 辛棄疾  Xú Nô Nhi - Tân Khí Tật

書博山道中壁  Thư bác sơn đạo trung bích

 

少年不識愁滋味，     Thiếu niên bất thức sầu tư vị,

愛上層樓。                 Ái thướng tằng lâu.

愛上層樓，                 Ái thướng tằng lâu,

為賦新詞強説愁。     Vi phú tân từ cuỡng thuyết sầu.

 

而今識盡愁滋味，     Nhi kim thức tận sầu tư vị,

欲説還休。                 Dục thuyết hoàn hưu.

欲説還休，                 Dục thuyết hoàn hưu,

卻道天涼好個秋。     Khước đạo thiên lương hảo cá thu.

 

Chú Thích

1- Xú Nô Nhi 醜奴兒: tên từ bài. Tên khác là “Thái tang tử 採桑子”. Bài này có 44 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 2 bình vận và một điệp vận. Cách luật:

 

X B X T B B T cú

X T B B vận

X T B B điệp vận

X T B B X T B vận

 

X B X T B B T cú

X T B B vận

X T B B điệp vận

X T B B X T B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Bác sơn 博山: núi Bác sơn, nay thuộc tỉnh Giang Tây 江西, TH.

3- Thiếu niên 少年: thời còn trẻ.

4- Bất thức 不識: không hiểu.

5- Tư vị 滋味: mùi vị.

6- Tằng lâu 層樓: lầu cao.

7- Vi phú 為賦: vì việc làm thơ làm từ.

8- Cưỡng 強: cưỡng ép, miễn cưỡng. Bản khác chép “Cưỡng 彊” cùng một ý nghĩa.

9- Thức tận 識盡: biết hết, hiểu hết.

10- Dục thuyết hoàn hưu 欲説還休: muốn thố lộ điều gì nhưng lại không nói ra.

11- Khước 卻: lại.

12- Đạo 道: nói. Khước đạo thiên lương hảo cá thu: lại nói một mùa thu thật mát. Ý nói lời thốt ra không thật với lòng mình.

 

Dịch Nghĩa

Viết trên vách ở đường núi Bác Sơn.

 

Lúc còn trẻ không biết thế nào là buồn,

Yêu thích bước lên lầu cao.

Yêu thích bước lên lầu cao,

Vì muốn viết bài từ mới nên cưỡng nói buồn.

 

Đến nay đã nếm hết mùi vị “sầu”,

Muốn nói (tâm tư của mình) lại thôi.

Muốn nói (tâm tư của mình) lại thôi,

Lại nói (khác đi) là mùa thu tật mát mẻ.

 

Phỏng Dịch

Xú Nô Nhi - Sầu Tư Vị

 

Tuổi thơ không biết sầu mùi vị,

Thích bước lên lầu.

Thích bước lên lầu,

Vì muốn làm thơ cưỡng nói sầu.

 

Đến nay nếm hết sầu mùi vị,

Lắp bắp đôi câu.

Lắp bắp đôi câu.

Lại nói trời thu đẹp biết bao.

 

HHD 11-2021