千秋歲 - 張先 Thiên
Thu Tuế - Trương Tiên
數聲鶗鴃， Sổ thanh đề quyết,
又報芳菲歇。 Hựu báo phương phi hiết.
惜春更選殘紅折。 Tích xuân cánh tuyển tàn hồng chiết.
雨輕風色暴， Vũ
khinh phong sắc bạo,
梅子青時節。 Mai tử thanh thời tiết.
永豐柳， Vĩnh
phong liễu,
無人盡日花飛雪。 Vô nhân tận nhật hoa phi tuyết.
莫把么弦撥， Mạc bả yêu huyền bát,
怨極弦能說。 Oán cực huyền năng thuyết.
天不老， Thiên
bất lão,
情難絕。 Tình nan tuyệt.
心似雙絲網， Tâm
tự song ty võng,
中有千千結。 Trung hữu thiên thiên kết.
夜過也， Dạ
quá dã,
Cách luật của bài này phù hợp với cách luật của Âu Dương Tu 歐陽修:
X B X T vận
X T B B T vận
X B X T B B T vận
X B B T T cú
X T B B T vận
X X T cú
X B T T B B T vận
X T B B T vận
X T B B T vận
X T T cú
B B T vận
X X B X T cú
X T B B T vận
X T T cú
B B T T B B T vận
X: bất luận; B: thanh bình; T:
thanh trắc; cú: hết câu; vận: vần
2- Sổ thanh 數聲: vài tiếng kêu.
3- Đề quyết 鶗鴃: chim quốc, chim đỗ quyên 杜鵑.
4- Phương phi 芳菲: hoa cỏ, cảnh sắc mùa xuân
5- Tàn hồng 殘紅: hoa tàn.
6- Phong sắc 風色: hình dung sức gió.
7 Mai tử 梅子: quả mơ, còn gọi là thanh mai 青梅: quả mơ xanh.
8- Mai tử thanh thời tiết 梅子青時節: chính là lúc có quả mơ xanh.
9- Vĩnh phong liễu 永豐柳: Vào đời nhà Đường, ở tỉnh Lạc Dương, phường Vĩnh
Phong có 1 cái vườn hoang. Trong góc vườn phía tây nam có 1 cây liễu chơ vơ.
Trong bài "Dương Liễu Chi Từ 楊柳枝詞" của Bạch Cư
Dị có câu:
“永豐西角荒園裡，Vĩnh phong tây giác hoang viên
lý,
“盡日無人屬阿誰"。Tận nhật vô nhân thuộc a thùy.”
Trong góc phía tây của cái
vườn hoang ở Vĩnh Phong,
Suốt ngày không ai hỏi han
tới, cây liễu này thuộc về ai.
(Ý nói đến một người phụ nữ
cô đơn)
Sau này thi nhân dùng chữ Vĩnh
phong liễu để phiếm chỉ liễu trong vườn, cũng ám chỉ người phụ nữ cô tịch không
nơi nương tựa.
10- Hoa phi tuyết 花飛雪: chỉ dây liễu rủ.
11- Bả 把: nắm, cầm, đem
12- Yêu huyền 么弦 hay 幺弦: dây đàn nhỏ nhất của
cây đàn Tỳ Bà, cũng ám chỉ đàn tỳ bà.
13- Oán cực 怨極: rất ai oán.
14- Tuyệt 絕: hết, dứt.
15- Song ty võng 雙絲網: dây tơ kết
thành hình hoa, phía dưới có tua dua, dùng để trang hoàng trong nhà, treo ở đầu
cây đàn hay đuôi cây sáo cho thêm đẹp.
16 Kết 結: chỗ nối, thắt nút.
17- Ngưng tàn nguyệt 凝殘月 = hết ánh trăng tàn. Bản khác chép “Cô đăng diệt 孤燈滅: cái đèn cô đơn lụn tắt”.
Bản Dịch của Lộc Bắc
Thiên thu tuế
1-
Dăm tiếng kêu quốc
Lại báo hoa cỏ chết
Tiếc xuân bèn chọn hoa bẻ hết
Mưa nhẹ nhưng gió nghiệt
Quả mai xanh đúng tiết
Vĩnh Phong liễu
Cành rủ suốt ngày chẳng ai
thiết
Chớ gảy tỳ bà hát
Ai oán nghe da diết
Trời bất lão
Tình khó dứt
Lòng như dây tua kép
Trong chứa ngàn nút kết
Đêm giả biệt
Cửa đông chưa sáng, trăng tàn
hết
2-
Dăm tiếng kêu chim quốc
Điềm báo hoa cỏ chết
Tiếc xuân
Bèn chọn hoa bẻ hết
Mưa nhẹ nhưng gió nghiệt
Quả mơ xanh đúng tiết
Liễu Vĩnh Phong
Cành rủ không ai thiết
Chớ gảy tỳ bà hát
Ai oán đàn da diết
Trời không già
Tình sầu vương khó diệt
Lòng như dây tua kép
Trong chứa ngàn nút kết
Đêm biệt ly
Cửa Đông, trăng tàn hết
Lộc Bắc
Jul20
0 comments:
Post a Comment