Tình Tuyệt Vọng - Félix Arvers

Sonnet d'Arvers

Một bài thơ kiệt tác có một không hai của Félix Arvers.

Félix Arvers là một thi sĩ Pháp; Ông xuất bản tập thơ "Mes heures perdues" năm 1833. Hiện nay chỉ còn lưu truyền lại vài bài, trong đó nổi tiếng nhất là bài "Sonnet" diễn tả một mối tình tuyệt vọng. Bài này đã được phiên dịch ra nhiều ngôn ngữ. Các dịch bản Việt ngữ cũng rất nhiều, nổi tiếng nhất là bản dịch "Tình tuyệt vọng" của nhà văn Khái Hưng.
 

 Sonnet d'Arvers

« Mon âme a son secret, ma vie a son mystère :
Un amour éternel en un moment conçu.
Le mal est sans espoir, aussi j'ai dû le taire,
Et celle qui l'a fait n'en a jamais rien su.

Hélas ! j'aurai passé près d'elle inaperçu,
Toujours à ses côtés, et pourtant solitaire,
Et j'aurai jusqu'au bout fait mon temps sur la terre,
N'osant rien demander et n'ayant rien reçu.

Pour elle, quoique Dieu l'ait faite douce et tendre,
Elle ira son chemin, distraite, et sans entendre
Ce murmure d'amour élevé sur ses pas ;

À l'austère devoir pieusement fidèle,
Elle dira, lisant ces vers tout remplis d'elle :
« Quelle est donc cette femme ? » et ne comprendra pas. »

Tạm Dịch:

Tình Tuyệt Vọng

Lòng ta mang một nỗi niềm,

Đời ta mang mối ưu phiền khôn khuây.

Gặp nhau ngắn ngủi phút giây,

Tình sầu như đã đong đầy trăm năm.

Tình tuyệt vọng đành lặng câm,

Người gây tình hận âm thầm không hay.

Cạnh nàng, nàng chẳng thấy người,

Cô đơn chiếc bóng một trời nhớ nhung.

Đường đời dù bước đến cùng,

Một lần không dám tỏ lòng yêu ai.

Dù nàng dịu ngọt tươi cười,

Thờ ơ thẳng đạp tình người nát tan.

Một lòng đoan chính vẹn toàn,

Xem thơ phảng phất đời nàng trung trinh.

Ngẩn ngơ mình tự hỏi mình,

Ai người phụ nữ vô tình trong thơ?

HHD 2015

Bản dịch của Khái Hưng :

Tình tuyệt vọng

Lòng ta chôn một khối tình

Tình trong giây phút mà thành thiên thâu

Tình tuyệt vọng, nỗi thảm sầu

Mà người gieo thảm như hầu không hay.

Hỡi ôi !người đó ta đây

Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân ?

Dẫu ta đi trọn đường trần

Chuyện riêng dễ dám một lần hé môi

Người dù ngọc nói, hoa cười

Nhìn ta như thể nhìn người không quen

Đường đời lặng lẽ bước tiên

Nào ngờ chân đạp lên trên khối tình

Một niềm tiết liệt đoan trinh

Xem thơ nào biết có mình ở trong

Lạnh lùng lòng sẽ hỏi lòng,

Người đâu tả ở mấy dòng thơ đây ?! 

 Bản dịch của Lãng Nhân Phùng Tất Đắc :

Tình tuyệt vọng

Nỗi lòng kín chẳng ai hay

Mối duyên ấp ủ từ ngày gặp nhau

Gặp nhau một khắc tưởng đâu

Khối tình như đã kết sâu ngàn đời!

Nghiệp nầy khôn thoát được rồi:

Một mình mình biết, ngỏ lời cùng ai?

Mà ai cũng chẳng đoái hoài,

Vì ai, ai thấu nỗi ai đau lòng!

Tưởng rằng gần gụi chốc mòng

Vẫn trong gang tấc , mà lòng cô liêu …

Không xin cũng chẳng được chiều

Chiếc thân lặng lẽ rõi theo đường đời…

Nàng thì hiền dịu tính trời

Thờ ơ đâu nghĩ đến lời yêu đương !

Đi về, giữ mực đoan trang

Vô tình gieo lụy trên đường ái ân.

Thơ nầy riêng tặng giai nhân,

Mà giai nhân lại mười phân hững hờ.

Hỏi rằng :”Người đẹp trong thơ

Là ai thế nhỉ?” đâu ngờ là ai…

Bản dịch của Trần Mai Châu:

            (Thơ Pháp thế kỷ XIX, nxb Trẻ, 1996)

Tình tuyệt vọng

          Võ vàng là lá thư hoa,

          Vô duyên là mối tình ta gửi người.

           M.C

Lòng trĩu nặng một mối sầu sâu kín,

Lỡ yêu rồi đến thác vẫn vương tơ

Ta vô vọng nên trọn đời câm nín,

Em vô tâm nên cứ mãi ơ hờ.

Gần gang tấc tưởng như xa ngàn dặm,

Núi sông nào đã dựng cảnh chia ly,

Sống cô quạnh cho hết ngày hết tháng,

Cầu xin chi mà mong ước được gì ?

Cũng đành thôi! dầu đôn hậu tính trời,

Em một dạ kinh trinh tròn bổn phận;

Thanh thản bước trên đường, không cảm nhận

Dưới chân mình nức nở tấm lòng ai.

Đọc thơ ta nào biết ta tưởng vọng,

Hỡi người đâu gây chuyện khổ đau nầy.

Bản dịch của Bình Nguyên Lộc

 CHUYỆN KÍN CỦA CHÀNG ARVERS

Hồn tôi ủ kín niềm riêng,

Đời tôi bí mật ưu phiền bên trong.

Tình muôn thuở, cảm xong giây lát,

Mối đau thương muốn thoát, không mong.

Nên tôi nín lặng như không,

Ai kia gây thảm dễ hòng có hay.

Nàng chẳng thấy, gần nàng tôi bước.

Bên cạnh ai tôi lướt cô đơn,

Đến già cũng vẫn ngậm hờn

Không gan xin xỏ, được ân huệ gì?

Dẫu tánh tình nhu mì mềm mỏng,

Nàng thờ ơ bước, khổng có nghe

Tiếng lòng tôi, dậy rụt rè,

Thì thầm dưới gót nàng đè bước lên.

Đạo vợ hiền, trung trinh một mực,

Nàng xem thơ bàng bạc đời nàng.

Xem xong, ngơ ngẩn tự bàn:

“Người đâu hờ hững cho chàng khổ đau.”

Bản dịch của Vita

SECRET D’ARVERS: CHÔN KHỐI U TÌNH

Lòng tôi khép chặt khối tình,

Tình giây phút cảm biến thành muôn năm.

Nhưng mang tuyệt vọng thương tâm,

Có yêu thôi… cũng âm thầm mà thôi.

Ai gây lệ thảm đầy vơi,

Vô tình đâu rõ có người sầu tây.

Cách xa nhau mấy gang tay,

Nhưng nàng hờ hững biết ai si tình.

Than ôi! trọn kiếp phù sinh,

Gần nàng, mà mãi thấy mình quạnh hiu.

Đã không gan tỏ đôi điều,

Nàng đâu tường, rưới ít nhiều yêu đương.

Tuy nàng đa cảm, giàu thương,

Đường trần nhẹ bước, không vương tơ tình.

Ái ân đạo cả trung trinh,

Lòng son chẳng dễ tiếng tình gió trăng.

Lời thơ chan chứa là nàng,

Nàng xem thờ thẫn, hỏi: “Nàng nào đây?”    

Bản dịch của Mộng Tuyết Thất tiểu muội :

U tình 

Trong một phút ôm lòng thắc mắc,

Mối yêu đương dằng dặc khôn khuây.

Đau thương tình khó giải bày,

Người làm đau khổ có hay đâu nào.

Than ôi vẫn đìu hiu lặng lẽ,

Bên cạnh ai, ai kẻ biết cho ?

Đường trần biết đến bao giờ

Cũng chưa dám ngỏ ước mơ với tình.

Kiều diễm ấy khuôn xanh biệt đãi,

Vẻ xuân tươi ngọc nói hoa cười.

Thế mà trên bước đường đời

Hững hờ, chẳng chút đoái hoài ái ân !

Chất phong phỉ ân cần trau chuốt,

Dễ mà khi nàng đọc thơ ta

Vì nàng thi tứ đậm đà ,

Ngẩn ngơ nàng hỏi : “Nàng là ai đây ?”

Và bản dịch tiếng Anh :

MY SECRET

My soul its secret has, my life too has its mystery,
A love eternal in a moment's space conceived;
Hopeless the evil is, I have not told its history,
And she who was the cause nor knew it nor believed.
Alas! I shall have passed close by her unperceived,
Forever at her side, and yet forever lonely,
I shall unto the end have made life's journey, only
Daring to ask for naught, and having naught received.
For her, though God has made her gentle and endearing,
She will go on her way distraught and without hearing
These murmurings of love that round her steps ascend,
Piously faithful still unto her austere duty,
Will say, when she shall read these lines full of her beauty,
"Who can this woman be?" and will not comprehend.

 Translated by Henry Wadsworth Longfellow