Nam Hương Tử - Lý Tuần

南鄉子李洵  Nam Hương tử - Lý Tuần

Kỳ 1

 

相見處，                      Tương kiến xứ,

晚晴天。                      Vãn tình thiên.

刺桐花下越臺前。     Thứ đồng hoa hạ Việt đài tiền.

暗裏回眸深屬意。     Ám lý hồi mâu thâm chúc ý.

遺雙翠，                      Di song thúy,

騎象背人先過水。     Kỵ tượng bối nhân tiên quá thủy.

 

Chú Thích

1 Nam Hương Tử 南鄉子: tên một bài hát của Đường giáo phường, sau dùng làm từ bài. Tên khác là “Hảo ly hương 好離鄉”, “Tiêu diệp oán 蕉葉怨”.  Nguyên thủy bài này là đơn điệu, 27 chữ, hoặc 28 hay 30 chữ, bình vận và trắc vận. Bài của Âu Dương Quýnh đời Hậu Thục là chính thể. Về sau Phùng Diên Kỷ của nước Nam Đường tăng lên thành song điệu. Cách luật:

 

X X T cú

T B B vận

T B B T T B B vận

X X B X B X T vận

X X T vận

X T T B X T T vận

 

2- Thứ đồng 刺桐: tên cây, có hoa mầu đỏ, có gai.

3- Việt đài 越台: tức Việt Vương đài 越王台, do vua nước Nam Việt 南越 là Triệu Đà 趙佗 xây dựng trên núi Việt Tú sơn 越秀山 thuộc tỉnh Quảng Châu 廣州, TH.

4- Ám lý 暗裏: âm thầm trong lòng.

5 Hồi mâu 回眸: liếc mắt.

4 Chúc ý 屬意: lưu tình, hàm chứa tình ý. 

5 Thâm chúc ý 深屬意: tình ý thâm thiết.

6- Song thúy 雙翠: một đôi lông chim phỉ thúy làm vật trang sức cho phụ nữ cắm trên đầu.

7- Kỵ tượng 騎象: cưỡi voi. Lý Tuần đã từng viết về phong cảnh đất Lĩnh Nam 岭南. Nguyên đất Lĩnh Nam xưa là đất của nước Nam Việt 南越 do người Bách Việt 百越 sinh sống. Người Bách Việt lúc đó đã biết nuôi dậy voi rất thuần thục. Cảnh tượng thiếu nữ Bách Việt cưỡi voi là cảnh đẹp và lạ đối với Lý Tuần.

8- Bối nhân 背人: né tránh người khác.

9- Quá thủy 過水: vượt qua dòng sông. 

 

Dịch Nghĩa

Nơi gặp gỡ (với người thiếu nữ),

Buổi chiều trời quang đãng.

Dưới giàn hoa thứ đồng ở trước đài Việt Vương.

Âm thầm liếc mắt nhìn lại chan chứa tình tha thiết.

Bỏ lại đôi lông chim phỉ thúy,

Ly khai đám du khách, nàng cưỡi voi qua sông đi trước.   

 

Phỏng Dịch

 

1 Nam Hương Tử - Nơi Gặp Gỡ

 

Nơi gặp gỡ,

Tối không mây,

Dưới giàn hoa trước Việt Vương đài.

Liếc mắt âm thầm đầy tình ý,

Bỏ phỉ thúy,

Đi trước cưỡi voi vượt suối thủy.

 

2 Nơi Gặp Gỡ

 

Gặp nàng thiếu nữ chiều không mây,

Dưới khóm hoa tươi trước Việt đài.

Kín đáo liếc nhìn bao ý thắm,

Cưỡi voi vượt suối thiếp đi đây.

 

HHD 12-2019

 

 

 

Kỳ 2

 

煙漠漠，                      Yên mạc mạc,

雨淒淒，                      Vũ thê thê,

岸花零落鷓鴣啼。     Ngạn hoa linh lạc giá cô đề

遠客扁舟臨野渡，     Viễn khách thiên châu lâm dã độ,

思鄉處，                      Tư hương xứ,

潮退水平春色暮。     Triều thoái thủy bình xuân sắc mộ.

　　

Chú Thích

1- Mạc mạc 漠漠: khói sương mờ mịt.

2- Thê thê 淒淒: lạnh lẽo.

3- Ngạn hoa 岸花: hoa mọc trên bờ sông, bờ nước.

4- Linh lạc 零落: rơi rụng.

5- Giá (chá) cô 鷓鴣: tên 1 loài chim, chim đa đa, gà gô. Trong văn thơ cổ thường nhắc đến chim này để nói lên lòng nhớ cố hương.

6- Thiên châu (chu) 扁舟: cái thuyền nhỏ.

7- Lâm dã độ 臨野渡: gần chỗ bến nước hoang dã.

8- Triều thoái 潮退: nước thủy triều đã rút.

9- Thủy bình 水平: mặt nước phẳng lặng.

 

Dịch Nghĩa

Khói mờ mịt,

Mưa lạnh lẽo,

Hoa trên bờ sông đã tàn rụng, có tiếng chim đa đa kêu.

Khách phương xa đi chiếc thuyền con đậu ở bến hoang dã.

Nhớ quê hương,

Nước thủy triều đã rút, mặt nước phẳng lặng, mầu sắc chiều xuân.

 

Phỏng Dịch

 

1 Nam Hương Tử - Thuyền Viễn Xứ

 

Khói mờ mịt,

Gió mưa hàn,

Khóm hoa rơi rụng tiếng chim than.

Viễn khách thuyền con trên bến đỗ,

Nhớ quê cũ,

Chiều xuống nước bằng xuân lặng lẽ.

 

2 Thuyền Viễn Xứ

 

Sương khói mịt mờ mưa bụi lan,

Khóm hoa tàn rụng chim than van.

Thuyền neo bến vắng người du khách,

Nước lặng chiều xuân chạnh nhớ làng.

 

HHD 12-2019