Thái Tang Tử - Chu Đôn Nho

采桑子 - 朱敦儒  Thái Tang Tử - Chu Đôn Nho

彭浪磯  Bành Lãng Ky

 

扁舟去作江南客，     Thiên chu khứ tác giang nam khách,

旅雁孤雲。                 Lữ nhạn cô vân.

萬里煙塵。                 Vạn lý yên trần.

回首中原淚滿巾。     Hồi thủ trung nguyên lệ mãn cân.

 

碧山對晚汀洲冷，     Bích sơn đối vãn đinh châu lãnh,

楓葉蘆根。                 Phong diệp lô căn.

日落波平。                 Nhât lạc ba bình.

愁損辭鄉去國人。     Sầu tổn từ hương khứ quốc nhân.

 

Chú Thích

1- Thái tang tử 採桑子: tên từ bài,  tên khác là “Xú nô nhi 醜奴兒”, “La phu mị 羅敷媚” , gồm 44 chữ, đoạn trên và đoạn dưới đều có 3 bình vận. Toàn bài không đổi vận. Cách luật:

 

X B X T B B T cú

X T B B vận

X T B B vận

X T B B X T B vận

 

X B X T B B T cú

X T B B vận

X T B B vận

X T B B X T B vận

 

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

 

2- Bành lãng ky 彭浪磯: địa danh, tại Bành Trạch huyện 彭澤縣, tỉnh Giang Tây 江西, TH, nơi tác giả làm bài từ này.

3- Thiên chu 扁舟: chiếc thuyền nhỏ.

4- Giang nam khách 江南客: người khách ở Giang nam.

5- Lữ nhạn 旅雁: chim nhạn trên đường đi xa.

6- Yên trần 煙塵: khói và bụi.

7- Hồi thủ trung nguyên 回首中原: nhìn về phía bắc nước TH.

8- Đinh châu 汀洲: cồn cát ở giữa sông hay ven sông.

9- Nhật lạc 日落: mặt trời lặn.

10- Ba bình 波平: mặt nưóc phẳng lặng không có sóng. 

11- Sầu tổn 愁損: sầu thương, sầu chết đi được.

12- Từ hương 辭鄉: rời bỏ quê hương.

13- Khứ quốc 去國: đi sống ớ xứ khác.

 

Dịch Nghĩa

Ghi chú của tác giả:  (Làm tại) Bành Lãng Ky.

Ngồi chiếc thuyền con đi làm người khách đất Giang nam,

Như đàn nhạn trên đường di cư và đám mây trôi nổi đơn độc.

Xuyên qua vạn dặm đường khói bụi.

Quay đầu nhìn về trung nguyên thì rơi nước mắt ướt khăn.

 

Núi xanh đối diện với bãi sông buổi chiều cảm thấy lạnh lẽo,

(Đầy) lá phong và rễ vi lau.

Ngày tàn trên mặt nước sông bình phẳng.

Người rời bỏ quê hương đi xứ khác sầu thương vô hạn.

 

Phỏng Dịch

1 Thái Tang Tử - Ly Hương Khứ Quốc

 

Thuyền con làm khách Giang Nam lạ,

Nhạn lướt mây trôi.

Muôn dặm sương phơi.

Trung thổ quay đầu lệ tả tơi.

 

Núi xanh chiều tối bờ sông lạnh,

Lau lách rừng cây.

Sóng lặng ngày rơi.

Khứ quốc ly hương sầu hại đời.

 

2 Ly Hương Khứ Quốc

 

Con thuyền vượt sóng Giang Nam,

Bơ vơ mây nổi nhạn đàn bay xa.

Dặm trường gió bụi yên ba,

Nhìn về trung thổ bao la lệ tràn.

 

Núi xanh bãi lạnh chiều sang,   

Lá phong lau lách nắng tàn trên sông.

Người đi khứ quốc nát lòng,

Ly hương mấy buổi mênh mông cõi sầu.

 

HHD 09-2021

 

Bản Dịch của Lộc Bắc

Bành lãng ky

1-   

 

Làm khách Giang Nam trên thuyền nhỏ

Mây lẻ, nhạn đàn

Khói bụi, dặm ngàn

Quay lại trung nguyên lệ đẫm khăn

 

Chiều núi biếc đối cù lao lạnh

Phong đỏ, lau cằn

Sông lặng, ngày tàn

Bỏ quê sầu khổ kẻ vong thân!

 

2-   Bỏ quê

 

Giang nam làm khách, thuyền con

Xuôi nam đàn nhạn, mây vờn lẻ loi

Dặm ngàn khói bụi đầy vơi

Trung nguyên quay lại lệ rơi khăn đầy

 

Chiều núi biếc, đối bãi lầy

Lá phong đỏ rụng, lau lay rễ cằn

Sông im nắng tắt ngày tàn

Bỏ quê sầu khổ vong thân xứ người!

Lộc Bắc

Nov24