Bồ Tát Man - Lý Thanh Chiếu

菩薩蠻 - 李清照  Bồ Tát Man – Lý Thanh Chiếu 2

 

歸鴻聲斷殘雲碧，Quy hồng thanh đoạn tàn vân bích,

背窗雪落爐煙直。Bối song tuyết lạc lô yên trực.

燭底鳳釵明，             Chúc để phụng thoa minh,

釵頭人勝輕。             Thoa đầu nhân thắng khinh.

 

角聲催曉漏，             Giác thanh thôi hiểu lậu,

曙色回牛鬥。             Thự sắc hồi ngưu đấu.

春意看花難，             Xuân ý khán hoa nan,

西風留舊寒。             Tây phong lưu cựu hàn.

 

Chú Thích

1- Bồ tát man 菩薩蠻: tên từ bài. Cách luật:

 

X  B  X  T  B  B  T (trắc vận),

X  B  X  T  B  B  T (vận).

X  T  T  B  B (bình vận),

X  B  X  T  B (vận).

 

X  B  B  T  T (đổi trắc vận),

X  T  X  B  T (vận).

X  T  T  B  B (đổi bình vận),

X  B  X  T  B (vận).

 

X = bất luận; B = bình thanh; T = trắc thanh; vận = vần.

 

2- Quy hồng 歸鴻: chim nhạn bay về hưóng bắc vào mùa xuân.

3- Thanh đoạn 聲斷: tiếng kêu không liên tục.

4- Bối song 背窗: cửa sổ ở sau lưng (quay lưng về cửa sổ).

5- Chúc để 燭底: dưới nền ánh sáng của nến.

6- Phụng thoa 鳳釵: kim thoa cài tóc hình chim phụng.

7- Nhân thắng 人勝: trang sức hình người cắt bằng giấy hay kim loại mỏng thường dán trên bình phong hay cài trên tóc, ngày xưa phụ nữ thường đeo vào ngày mồng 7 tháng giêng âm lịch.

8- Giác 角: tù và của quân đội. Giác thanh 角聲: tiếng tù và.

9- Lậu 漏: đồng hồ ngày xưa, dùng nước hay cát. Hiểu lậu 曉漏: cái đồng hồ chỉ lúc mờ sáng.

10- Thự sắc 曙色: ánh sáng bình minh.

11- Ngưu đấu 牛鬥: tên hai vị tinh tú là Dữ đấu 與鬥 và Ngưu đồng 牛同 trong 28 vị tinh tú.

12- Xuân ý 春意: sắc cảnh mùa xuân.

13- Tây phong 西風: gió thu.

 

Dịch Nghĩa

Chim nhạn bay về phương bắc, tiếng kêu rời rạc, từng áng mây tàn để lộ nền trời xanh.

Ngoài song tuyết rơi, Khói bay thẳng lên từ lò lửa (trong nhà).

Dưới ánh sáng ngọn nến, cái thoa hình chim phụng (trên đầu nàng) chiếu sáng.

Vật trang sức trên đầu thoa nhẹ nhàng thôi.

 

Tiếng tù và thúc giục, nhìn đồng hồ đã chỉ buổi ban mai,

Sao Ngưu và sao Đấu dần biến mất trong ánh sáng bình minh

Cảnh sắc mùa xuân (nhưng) đi xem hoa còn khó khan (vì còn lạnh trong buổi đầu xuân).

Gió thu hãy còn và đem cái lạnh của mùa cũ đến.

 

Phỏng Dịch

Bồ Tát Man - Đêm Thu

 

Nhạn về kêu vọng mây xanh thẳm.

Tuyết rơi bên cửa lò hương thẳng.

Nến sáng chiếu thoa vàng,

Đầu thoa hoa nhẹ nhàng.

 

Tiếng tù và giục sáng,

Tinh tú bình minh sảng.

Xuân ý khó xem hoa,

Gió thu lạnh thấm hòa.

 

HHD 10-2021