Bồ Tát Man - Vi Trang

菩薩蠻 - 韋莊  Bồ Tát Man – Vi Trang

 

洛陽城裏春光好，Lạc Dương thành lý xuân quang hảo,

洛陽才子他鄉老。Lạc Dương tài tử tha hương lão.

柳暗魏王堤，Liễu ám Ngụy vương đê,

此時心轉迷。Thử thời tâm chuyển mê.

 

桃花春水淥，Đào hoa xuân thủy lục,

水上鴛鴦浴。Thủy thượng uyên ương dục.

凝恨對殘暉，Ngưng hận đối tàn huy,

憶君君不知。Ức quạn quân bất tri.

 

Chú Thích

1 Bồ Tát Man 菩薩蠻: tên từ bài.

2 Lạc Dương thành 洛陽城: nay là thị trấn Lạc Dương thuộc tỉnh Hà Nam, TH. Vi Trang lúc thiếu thời ở Lạc Dương sau lưu lạc đến Thành Đô, Tứ Xuyên.

3 Xuân 春: mùa xuân. Bản khác chép “Phong 風: gió”. Xuân quang 春光: phong cảnh trong mùa xuân.

4 Lạc Dương tài tử 洛陽才子: Nguyên vào đời Tây Hán 西漢, ở Lạc Dương 洛陽, có ông Giả Nghị 賈誼, 18 tuổi đã biết đọc thi thư và viết văn. Người đời gọi ông là Lạc Dương tài tử 洛陽才子. Trong bài nàychữ Lạc Dương tài tử chỉ chính tác giả.

5 Tha hương lão 他鄉老: khi già ở nơi khác xa quê hương.

6 Ngụy vương đê 魏王堤: tức là Ngụy vương trì 魏王池 (ao Ngụy vương) là 1 thắng cảnh ở Lạc Dương. Ngày xưa vua Đường Thái Tông 唐太宗 ban tặng cho Ngụy vương Lý Thái 魏王李泰, từ đó có tên Ngụy vương trì 魏王池. Có con đê ngăn cách ao này với sông Lạc Thủy 洛水 nên còn gọi là Ngụy vương đê 魏王堤.

Lục 淥: trong trẻo. Bản khác chép “Lục 綠: mầu xanh lục”, cũng có nghĩa là trong xanh.

7 Uyên ương 鴛鴦: một giống vịt đẹp.

8 Ngưng hận 凝恨: buồn hận ngưng tụ lại.

9 Tàn huy 殘暉: ánh sáng chiều còn sót lại trước khi tối.

10 Ức 憶: nhớ.

 

Dịch Nghĩa

Trong thành Lạc Dương phong cảnh xuân đẹp đẽ,

Người tài tử Ở Lạc Dương sống già ở nơi tha hương.

Dương liễu xanh tươi tốt ở thắng cảnh Ngụy vương đê,

Trong lúc này lòng tôi đang buồn thương đê mê vô hạn.

 

Đào hoa nở hồng, nước xuân trong xanh,

Đôi chim uyên ương đang tắm trên ao.

Buồn hận ngưng kết trong ánh tà huy,

Người biết chăng người, tôi đang nhớ đến người.

 

Phỏng Dịch

 

1 Bồ Tát man - Xuân Nhớ Người Xa

 

Lạc Dương phong cảnh tươi xuân tứ,

Tha hương đầu bạc chàng tài tử.

Liễu rủ bóng trên đê,

Tâm hồn buồn tái tê.

 

Nước trong đào nở thắm,

Ao nước uyên ương tắm.

Sầu hận trong chiều nay,

Nhớ chàng chàng có hay?

 

2 Xuân Nhớ Người Xa

 

Lạc Dương phong cảnh xuân tươi,

Tha hương đầu bạc con người tài hoa.

Trên đê liễu rủ nhạt nhòa,

Lòng buồn tê tái xót xa phận mình.

 

Hoa đào nở, nước xuân xanh,

Uyên ương tắm gội, hận tình chiều nay.

Nhớ đến chàng, chàng có hay.

 

HHD 11-2019