Bồ Tát Man Hạnh Hoa - Ôn Đình Quân

菩薩蠻 - 溫庭筠  Bồ Tát Man - Ôn Đình Quân

杏花含露團香雪，Hạnh hoa hàm lộ đoàn hương tuyết,

綠楊陌上多離別。Lục dương mạch thuợng đa ly biệt.

燈在月朧明，             Đăng tại nguyệt lung minh,

覺來聞曉鶯。             Giác lai văn hiểu oanh.

玉鉤褰翠幕，             Ngọc câu khiên thúy mạc,

妝淺舊眉薄。             Trang thiển cựu my bạc.

春夢正關情，             Xuân mộng chính quan tình,

鏡中蟬鬢輕。             Kính trung thiền mấn khinh.

Chú Thích:

1 Bồ tát man:菩薩蠻：tên từ điệu, gồm 44 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 4 câu, 2 trắc vận và 2 bình vận.

2 Hương tuyết 香雪：hoa hạnh mầu trắng nên gọi là hương tuyết. Đoàn:  viên, đoàn hương tuyết: những hạt tuyết, ám chỉ những khóm hạnh hoa.

3 Lung minh 胧明：ánh trăng mông lung mờ ảo.

4 Giác lai 覺來: tỉnh lại, tỉnh giấc.

5 Ngọc câu玉钩：cái móc bằng ngọc để treo màn.

6 Khiên搴：kéo lên.

7 Thúy mạc 翠幕: màn cửa, rèm xanh, rèm hoa lệ.

8 Trang thiển 妝淺: trang điểm xơ xài.

9 Cựu my bạc旧眉薄：my mắt trang điểm ngày hôm qua, hôm nay đã bạc mầu.

10 Xuân mộng 春夢: giấc mộng mùa xuân thường ám chỉ những cuộc vui ngắn ngủi.

11 Quan tình 關情 = quan tâm關心.

12  Thiền mấn 蝉鬓：1 kiểu tóc của phụ nữ ngày xưa như hình cánh ve sầu.

13 Khinh 輕: = bạc薄: mỏng.

Dịch Nghĩa:

Từng cụm hoa hạnh còn đọng những hạt sương,

Trên con đường trồng cây dương liễu xanh thường là nơi ly biệt nhau.

Ánh đèn ở dưới ánh sáng trăng mông lung,

Tỉnh lại nghe tiếng chim oanh hót buổi sáng.

Cái móc bằng ngọc treo cái màn xanh thúy,

Trang điểm xơ xài hôm qua, hôm nay đã bạc mầu.

Tình cảnh trong giấc mộng xuân gây nên tình tự đầy vơi.

Soi gương thấy mái tóc chải kiểu cánh ve sầu đã thưa thớt.

Phỏng Dịch:
1

Chùm hoa sương đọng trắng như tuyết,

Đầu đường dương liễu xanh ly biệt.

Đèn sáng dưới trăng thanh,

Tỉnh ra nghe tiếng oanh.

Màn xanh treo móc ngọc,

Son phấn cũ phai bạc.

Xuân mộng giấc tình mơ,

Mầu guơng mái tóc thưa.

2

Hạnh hoa tuyết trắng đọng sương,

Biệt ly buồn mấy con đường liễu xanh.

Ánh đèn mờ tỏ trăng thanh,

Tỉnh ra nghe tiếng chim oanh gọi đời.

Móc ngọc màn thúy buông lơi,

Phấn son dấu cũ nhạt phai tháng ngày.

Mộng xuân một giấc tình say,
Mầu gương soi bóng tóc mây thưa dần.

HHD 4- 2019

Read More

Trường Tương Tư - Lâm Bô

長相思 - 林逋    Trường Tương Tư - Lâm Bô

吳山青，              Ngô sơn thanh,

越山青，              Việt sơn thanh,

兩岸青山相對迎,Lưỡng ngạn thanh sơn tương đối nghinh,

誰知離別情？      Thùy tri ly biệt tình?

君淚盈，              Quân lệ doanh,

妾淚盈，              Thiếp lệ doanh,

羅帶同心結未成,  La đái đồng tâm kết vị thành,

江頭潮已平。       Giang đầu triều dĩ bình.

Chú Thích:

1-长相思：Tên từ điệu, lấy từ bài nhạc phủ Trường tương tư đời Nam Triều, thường tả tình cảm nam nữ khi ly biệt. Bài từ này có 2 đoạn, gồm 38 chữ, mỗi đoạn có 3 bình vận và 1 điệp vận.

2- Ngô sơn 吴山：phiếm chỉ dẫy núi phiá bắc sông Tiền Đường, TH, trước kia thuộc nước Ngô.

3- Việt sơn 越山：Phiếm chỉ dẫy núi phía nam sông Tiền Đường, TH, Trước kia thuộc nước Việt.

4- Tương đối nghinh 相對迎: đối diện với nhau.

5- Thùy tri ly biệt tình 谁知离别情：bản khác chép "Tranh nhẫn hữu ly tình争忍有离情".

6- Lệ doanh 泪盈：nước mắt rưng rưng.

7- Đồng tâm kết 同心结：đem 2 dải thắt lưng nối lại với nhau biểu thị tín vật yêu nhau.

8- Giang đầu 江頭: bến sông.

9- Triều dĩ bình 潮已平：nước sông dâng lên ngang với bờ.

Dịch Nghĩa:

Trường Tương Tư

Núi Ngô xanh,

Núi Việt xanh,

Hai bờ núi xanh đối diện nhau,

Ai biết tình biệt ly?

Nước mắt chàng rưng rưng,

Nước mắt thiếp rưng rưng,

Thắt lưng kết nối đồng tâm chưa thành.

Nước ở bến sông đã dâng cao ngang bờ.

Phỏng Dịch:

Trường Tương Tư

Núi Việt núi Ngô xanh,

Hai bờ sông núi đối nhau nghênh,

Ai biết biệt ly tình?

Chàng thiếp lệ long lanh,

Đồng tâm kết nối vẫn chưa thành,

Nước thủy triều dâng nhanh.

HHD 4- 2019

Read More

Loạn Hồng - Trần Duyệt

Loạn Hồng 亂紅 - Chen Yue
Sáo Trúc Sol Trầm - Đồng âm = 5

Hoàng hôn cửa đóng bên trời,
Hoa phai vườn cũ cuộc đời bi hoan.
Ngày xuân thấm thoát đã tàn,
Cánh hồng tan tác theo làn gió bay.
HHD

Read More

Tố Trung Tình - Ôn Đình Quân

訴衷情 - 溫庭筠  Tố Trung Tình - Ôn Đình Quân

鶯語,                   Oanh ngữ,

花舞,                   Hoa vũ,

春晝午，            Xuân trú ngọ,

雨霏微。            Vũ phi vi.                                        

金帶枕，            Kim đái chẩm,

宮錦。                Cung cẩm.

鳳凰帷。            Phụng hoàng duy.

柳弱蝶交飛，    Liễu nhược điệp giao phi,

依依。                Y y.

遼陽音信稀，    Liêu dương âm tín hy,

夢中歸。            Mộng trung quy.

Chú Thích:

1- Tố trung tình: tên từ điệu, gồm 33 chữ, 11 câu, 5 trắc vận (3,2), 6 bình vận.

2- Oanh ngữ: chim oanh hót.

3- Hoa vũ: hoa nở phất phơ trong gió.

4- Trú: ban ngày. Ngọ: giữa trưa.

5- Vũ phi vi 雨霏微：mưa bụi phất phơ.

6- kim đái chẩm金带枕：lấy chữ trong bài Lạc thần phú của Tào Thực đời tam quốc, dùng giải vàng để trang sức cái gối đầu. Chữ này cũng dùng để chỉ di vật của người yêu.

7- Cung cẩm宫锦：Các loại lụa đẹp dùng trong cung. Chữ này ở đây muốn nói giường nệm làm bằng lụa đẹp.

8- Phụng hoàng duy 凤凰帷：Trướng màn thêu chim phượng hoàng.

9- Từ câu Kim đái chẩm đến câu phụng hoàng duy: Nhìn những vật dụng của vơ chồng khi xưa mà cảm thấy thương tâm.

10- Liễu nhược 柳弱：tức là nhược liễu 即弱柳: liễu yếu，hay nộn liễu 嫩柳: liễu non.

11- Điệp giao phi 蝶交飞：ý nói bươm bướm cùng bay, đùa giỡn với nhau.

12- Y y: bồi hồi.

13- Từ Liễu nhược đến y y: nhìn thấy cảnh đẹp này mà bồi hồi nghĩ đến cảnh đơn lẻ của mình vì chồng đi chinh chiến phương xa.

14- Âm tín hy: thư tín thưa ít.

15- Liêu dương 辽阳：địa danh, hiện nay thuộc tỉnh Liêu Ninh, TH. Ngày xưa là nơi chiến địa giữa quân Hán và quân ngoại bang.

16- Mộng trung quy 梦中归：trong mộng thấy người chồng đi chinh chiến nay trở về.

Dịch Nghĩa:

Chim oanh hót,

Hoa múa, bay,

Ngày xuân chính ngọ,

Mưa bụi lất phất.

Gối đính giải vàng,

Chăn nệm lụa đẹp,

Màn thêu phụng hoàng.

Bên cây liễu yếu có đôi bướm cùng bay lượn,

Trong lòng bồi hồi xúc động.

Tin tức từ Liêu Dương (của người chồng viễn chinh) thưa ít.

Trong mộng thấy người về.

Phỏng Dịch:

Chim oanh vui hót cành hoa lay,

Chính ngọ ngày xuân mưa bụi bay.

Gối đính giải vàng chăn nệm lụa,

Màn thêu chim phụng cảnh còn đây.

Đôi bướm tung tăng nhành liễu yếu,

Bồi hồi xúc động nhớ tình lang.

Liêu Dương thư tín sao chưa thấy,

Trong mộng người về duyên lỡ làng.

HHD 4 - 2019

Read More

Tửu Tuyền Tử - Ôn Đình Quân

酒泉子 - 温庭筠   Tửu Tuyền Tử - Ôn Đình Quân

花映柳條,                     Hoa ánh liễu điều,                                     　　

閒向綠萍池上.            Nhàn hướng lục bình trì thượng.　　

憑欄干,                         Bằng lan can,　

窺細浪,                         Khuy tế lãng,　

雨蕭蕭.                         Vũ tiêu tiêu.　

近來音信兩疏索,        Cận lai âm tín lưỡng sơ sách,　　　

洞房空寂寞.                Động phòng không tịch mịch.　

掩銀屏,                         Yểm ngân bình,　

垂翠箔,                         Thùy thúy bạc,　

度春宵.                         Độ xuân tiêu.　

Chú Thích:

1- Tửu Tuyền Tử 酒泉子：Nguyên là bài hát của Đường giáo phường mang tên quận Tửu Tuyền, tỉnh Cam Túc, TH, sau dùng làm từ điệu. Bài từ này có 40 chữ, 2 đoạn. Đoạn trên có 5 câu, 2 bình vận, 2 trắc vận. Đoạn dưới có 5 câu, 3 trắc vận và 1 bình vận.

2- Hoa ánh花映: mầu hoa chiếu lên, soi lên.

3- Liễu điều 柳條: cành liễu.

4- Lục bình 绿萍: cây bèo lục bình.

5- Nhàn 閒: nhàn hạ, bản khá chép "xuy 吹= thổi".

6- Trì池: ao, hồ.

7- Bằng憑：dựa, tựa.倚。

8- Khuy 窺: nhìn, dòm, xem.

9- Tế lãng 細浪: gợn sóng.

10- Tiêu tiêu蕭蕭 = tiêu tiêu潇潇: hình dung mưa bụi liên miên.

11- Cận lai 近来: gần đây.

12- Âm tín音信: tin tức và thơ tín, chỉ thơ tín.

13- lưỡng 兩: ám chỉ song phương.

14 Sơ sách 疏索 = hy sơ  =  稀疏 = hy thiểu 稀少: rất ít, thưa thớt.

15- Động phòng洞房: căn phòng hay khuê phòng ở sâu kín trong nhà.

16- Không 空: hoàn toàn.

17- Yểm ngân bình 掩银屏: bình phong khảm hoa văn bằng bạc ngăn che.

18- Bạc箔: liêm, màn, bản khác chép mạc幕: màn. Thúy bạc 翠箔 hay châu bạc珠箔: ám chỉ màn hoa lệ.

19- Xuân tiêu 春宵: đêm xuân.　

Dịch Nghĩa:

Mầu hoa chiếu lên cành liễu,

(Hoa) thong thả rơi xuống ao lục bình.

Dựa lan can,

Nhìn gợn sóng lăn tăn,

Mưa bụi lất phất liên miên.

Gần đây không có tin tức thơ tín (của người bạn hay người tình)

Trong khuê phòng 1 mầu tịch mịch.

Kéo bình phong bạc ngăn cách (với phòng ngoài),

Hạ tấm màn hoa lệ xuống,

Ngủ qua đêm xuân.

Phỏng Dịch:

Cánh hoa nhành liễu soi mầu,

Nhẹ rơi theo gió mặt ao lục bình.

Dựa lan can ngước mắt nhìn,

Phất phơ mưa bụi gợi tình sóng lan.

Tín thơ phai nhạt thời gian,

Phòng khuê vắng lặng ngăn màn bình phong.

Hạ rèm thúy che cửa song,

Đêm xuân giấc ngủ tấc lòng nào khuây.

HHD 4-2019

Read More