一落索 - 朱敦儒 Nhất Lạc Sách – Chu Đôn Nho
一夜雨聲連曉。 Nhất dạ
vũ thanh liên hiểu,
青燈相照。 Thanh
đăng tương chiếu.
舊時情緒此時心, Cựu thời tình
tự thử thời tâm,
花不見、人空老。 Hoa bất kiến,
nhân không lão.
可惜春光閒了。 Khả tích
xuân quang nhàn liễu.
陰多晴少。 Âm
đa tình thiểu.
江南江北水連雲, Giang nam giang
bắc thủy liên vân,
問何處、尋芳草。 Vấn hà xứ, Tầm
phương thảo.
Chú Thích
1 Nhất lạc sách 一落索: tên từ điểu, còn gọi là Lạc dương xuân 洛陽春, Ngọc liên hoàn 玉連環,
nhất lạc sách 一絡索, Thượng lâm xuân 上林春,
Song hạ tú 窗下綉, và Kim lạc sách 金落索.
Bài từ này có 46 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 4 câu, 3 trắc vận. Toàn bài không đổi vận. Cách luật:
X X X X X T vận
X B X T vận
T B X T T B B cú
X X T, B B T vận
X T T B X T vận
X B X T vận
X B X T T B B cú
X X T, B B T vận
B: bình thanh; T: trắc thanh;
X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần
2 Liên hiểu 連曉: liền 1 mạch cho đến sáng.
3 Thanh đăng 青燈: ánh đèn dầu có ánh sáng xanh leo lét. Chữ này cũng được
mượn chỉ sự cô tịch, cuộc sống nghèo thanh đạm.
4 Tình tự 情緒: cái đầu mối của tình cảm, tâm ý, tâm tự, emotion,
feeling, spirit.
5 Không lão 空老: hoàn toàn già đi.
6 Nhàn 閒: suy giảm
7 Âm đa tình thiểu 陰多晴少: trời mưa âm u thì nhiều mà trời tạnh thì ít.
8 Giang nam giang bắc 江南江北: 2 miền nam bắc sông Trường giang, TH.
9 Thủy liên vân 水連雲: nước sông mênh mang như liền với mây trời.
10 Vấn hà xứ 問何處: hỏi nơi nào.
11 Tầm phương thảo 尋芳草: tìm cỏ thơm, hàm ý muốn về quy ẩn. Chữ phương thảo 芳草 hay
hương thảo 香草 thường
dùng để chỉ người có đức tốt.
Dịch Nghĩa
Một đêm tiếng mưa rơi liên tục
cho đến sáng.
Ánh đèn xanh chiếu lên người đầy
vẻ cô tịch.
Tâm tình hiện nay là do vết
thương lòng ngày xưa.
Không trông thấy người đẹp, mình già đi.
Đáng tiếc mùa xuân đã suy giảm,
Trời nhiều âm u, ít khi quang
tạnh.
Trời nam và trời bắc, nước sông
bát ngát như liền với mây.
Tìm một nơi nào để về quy ẩn.
Phỏng Dịch
1 Nhất Lạc Sách – Tìm Về
Quy Ẩn
Liền sáng đêm mưa lẽo bẽo.
Đèn người đối chiếu.
Lúc xưa tình tự nay tâm tình,
Nàng không thấy, mình già
lão.
Đáng tiếc cảnh xuân giảm thiểu.
Mưa nhiều tạnh yếu.
Bầu trời nam bắc nước liền
mây,
Hỏi khắp chốn, tìm phương thảo.
2 Tìm Về Quy Ẩn
Tiếng mưa rả rích suốt đêm
nay,
Leo lét đèn xanh soi bóng gầy.
Ngày ấy hận lòng nhiều nuối
tiếc,
Nàng đâu không thấy, cái già
vây.
Đáng tiếc mùa xuân đã hết rồi,
Âm u ngày tháng kín khung trời.
Liền mây sông nước trời nam bắc.
Tìm chốn ẩn thân tránh việc đời.
HHD 8-2019
Bản Dịch của Lộc Bắc
Nhất Lạc Sách
1-
Suốt đêm tiếng mưa liên tục
Đèn chiếu cô tịch
Tâm tình nay tự đau lòng xưa
Không thấy người, mình già mất
Ánh xuân giảm thật đáng tiếc
Mưa nhiều, tạnh ít
Giang nam, giang bắc nước liền
mây
Hỏi nơi nào, thơm cỏ biếc?
2- Chốn nao?
Suốt đêm rả rích tiếng mưa
Đèn mờ cô tịch chiếu vừa bóng
ai
Đau lòng cũ, tâm tình nay
Tri âm đâu nữa, thân gầy già
đi
Tiếc thay xuân giảm đúng kỳ
Mưa nhiều, tạnh ít mấy khi
vui vầy
Nước sông nam bắc liền mây
Nơi nao thanh thoát tràn đầy
cỏ hương?
Lộc Bắc
Oct24
Bản Dịch của Kiều Mộng Hà
TÌM NƠI QUY ẨN
Những hạt mưa đêm tí tách
Người/đèn cô tịch
Vết thương, tâm bệnh khó bình
thường
Không thấy mặt em, già chát
Thật tiếc, tiết xuân phai nhạt
Mưa nhiều ấm mát
Hai miền Nam/Bắc nước hoà mây
Hỏi còn chốn về quy dật?
Lục Bát
Đêm dài mưa lất phất rơi
Đèn khuya tim lụn săm soi
dáng gầy
Giá như đừng bận tình này…
Em xa cách quá! Anh cây khô cẳn
Xuân qua có được mấy lần
Phù du ngày tháng cầm bằng
giá băng
Bắc/Nam mây nước trùng phùng
Nơi nào là chốn ung dung lánh
đời?
kmh
Oct.30.2024